باربد فرهادی*: این روزها دولت در شرایطی طرح انتقال پایتخت را در دستور کار بررسی قرار داده است کهاین طرح پیش ازاین نیز بارها مورد بررسی قرار گرفته بود و به دلیل تمرکز بالای تهران از یک سو و هزینه گزاف انتقال پایتخت از سوی دیگر هیچ گاهاینایده نتوانست قابلیت اجرایی را از آن خود کند .
حالا سوالی که دراین میان مطرح استاین است که چه دلیلی دارد دولت تدبیر و امید بررسی طرحهایی ازاین دست را که با مشکلات اجراییشان مانع از اجرایی شدن آنها میشود مورد بررسی قرار دهد . بدون تردید بررسیاین طرح هزینههایی را برای مردم و دولت در بر خواهد داشت .
همان گونه که وزیر راه وشهرسازی اعلام کرده است آلودگی هوا و طبیعتا زلزله و … استنادات خوبی برای انتقال پایتخت نیست . چهاینکه آلودگی هوا درایران اصلا مسئلهای مختص به تهران نیست و شهرهای بزرگ کشور مانند اصفهان و شیراز و تبریز و مشهد نیز بااین وضعیت روبهرو هستند . بهاین ترتیب اگر قصد انتقال پایتخت کاهش آلودگی هوا باشد، طبیعتا باید برای شهرهای آلوده دیگر هم تدبیری اندیشیده شود . تهران چه پایتخت باشد و چه نباشد آلوده است و اگر مدیریت فعلی تداوم یابد آلوده خواهد ماند . از سوی دیگر طرحهایی با شیوههای دیگر در دولت گذشته برای غلبه بر مشکلات تهران اجرایی شد که در عمل هیچ کدام توفیقی نیافتند .
به عنوان مثال دولت قبلی نسبت به اجرای طرح انتقال کارمندان از تهران اقدام کرد و بازارهای تشویقی فراوانی برایاین مهم در نظر گرفت اما نتیجه چیزی جز هیچ نبود. دورکاری نیز کهاینک به یمن گزارشهای دولت جدید معلوم میشود در عمل توفیقی از آن خود نکرده است و از پساین اقدامات دوباره طرحی تکراری در دستور کار بررسی قرار میگیرد . شاید به جایاین هزینه گزاف برای انتقال پایتخت ، تمرکز بر مدیریت تهران و توزیع بنزین استاندارد و …. بتواند تاثیر مثبت به مراتب بیشتری را از خود باقی بگذارد .
بهتر است فرض محال را براین بگذاریم که پایتختایران از تهران منتقل شود . مثلا به نقطهای مانند پرند که گنجایش جمعیت فعلی خود را ندارد یا اصفهان ، یا هر شهر دیگری . نتیجه چیست؟ آیا از اهمیت تهران در مناسبات سیاسی و اقتصادی کاسته خواهد شد ؟ آیا تهران دراین صورت با کاهش قابل توجه جمعیت مواجه میشود؟ حالا از زاویهای دیگر بهاین طرح بنگریم . قرار است آینده شهری مانند اصفهان یا پرند یا … چه شود؟ رویارویی با آلودگی شدیدی مانند تهران؟ بدون تردیداین بحثها راه به جایی نخواهند برد مادامیکه شیوه مدیریت همین هست که هست .
* کارشناس اقتصادی
منبع: قانون