حباب‌ها تاکی پایدار خواهند ماند؟

مجید سلیمی‌بروجنی*: اخبار مربوط به بورس و حواشی آن طی چند ماه اخیر بسیار پررنگ‌تر از گذشته در اختیار عموم قرار گرفته است. رکوردزنی‌های پی در پی بورس، عاملی جذاب بوده برای جذب دهک‌های مختلف جامعه، از ماه‌های آخر سال ۹۱ بود که بورس روند صعودی خود را آرام‌آرام شروع کرد و با ثبت رکوردهای بی‌سابقه، سودهای چشمگیری را به جیب سهامداران فرستاد. از ابتدای سال ۹۲ بازار ارز و سکه با افت شدید قیمت مواجه شدند که این امر خروج سرمایه‌گذاران از این بازارها را به دنبال داشت. در سوی دیگر، بازار مسکن نیز اسیر رکودی جدی شد و سرمایه‌گذاران دیگر رغبتی برای حضور در این بازار از خود نشان نمی‌دادند. همچنین طی یک سال گذشته با افزایش شدید نرخ تورم، رغبت مردم برای سرمایه‌گذاری بانکی با توجه به عدم تطابق سود بانکی و نرخ تورم بسیار کاهش یافت. همه این موارد دست به دست هم داد تا بورس به عنوان بازاری قابل توجه جهت سرمایه‌گذاری مورد توجه اقبال عموم واقع و حجم قابل توجهی از سرمایه‌ها به سوی آن سرازیر شود. در صورتی که تورم به معنای کاهش قدرت خرید پول در نظر گرفته شود، سطح بالای تورم کنونی این علامت را به مردم می‌دهد که هر روز نگهداشت دارایی در قالب پول نقد، به معنای از دست رفتن درصدی از ارزش آن است. این به آن معنی است که کسی تمایل به نگه داشتن پول در دستانش ندارد و تلاش می‌کند که آن را به دارایی دیگری تبدیل کند. با توجه به آنچه گفته شد از ابتدای سال ۹۲ حجم عظیم نقدینگی به سوی بورس اوراق بهادار روانه شد. از جمله دلایل روند شاخص بورس، افزایش سوددهی شرکت‌ها (مخصوصا آنهایی که بیشتر محصولات خود را صادر می‌کردند، با توجه به رشد ناگهانی دلار) نسبت به سود پیش‌بینی نشده بود. همچنین افزایش نرخ تورم که باعث خروج هر چه بیشتر سرمایه افراد از سپرده‌های بانکی شده بود بر این مهم تاثیر گذاشته است. ابتدای سال جاری شاخص کل بورس روی عدد ۳۸ هزار واحد ایستاده بود ولیکن از اوایل تیرماه مجددا جهش چشمگیری در روند شاخص بورس روی داد که می‌توان آن را متاثر از نتایج انتخابات ۲۴ خردادماه و سیاست‌های معقول دولت تدبیر و امید در جهت کوچک کردن دولت و توجه هرچه بیشتر به خصوصی‌سازی دانست. از اوایل مهرماه نیز پس از حضور هوشمندانه دکتر روحانی و تیم همراه در محل اجلاس سالیانه سازمان ملل و پس از آن چندین دور مذاکرات وزیر امور خارجه در ژنو، مجددا شاخص‌‌ها روند رو به رشد در پیش گرفتند و رکوردهای بی‌سابقه‌یی در بورس به ثبت رسید. طی چند روز اخیر شاهد بودیم که عبور از مرز شاخص‌ کل ۸۶ هزار واحدی و بازدهی ۱۲۳ درصدی، بورس را به بی‌رقیب‌ترین بازار سرمایه‌گذاری کشور بدل کرده است. با بررسی لایحه بودجه ۹۳ مشخص شد وضعیت شرکت‌های معدنی در سال آینده چندان مطلوب نخواهد بود. بر اساس لایحه بودجه این شرکت‌ها باید عوارض قابل توجهی را به ایمیدرو پرداخت کنند. پس از اعلام متن کامل لایحه بودجه صف‌های فروش سهام معدنی‌ها در بورس تشکیل شد. آنچه طی روزهای اخیر ذهن سهامداران را مشغول به خود کرده است وجود یا عدم وجود حباب در بورس است. شاید در این روزها نتوان جواب دقیقی برای موضوع پیدا کرد اما می‌توان با کمک برخی معیارها، از عدم وجود حباب در بازار بورس خبر داد. البته نباید غافل شویم که با توجه به وضعیت جذاب بورس و حضور افراد بدون تخصص که معمولا خریدهای منطقی انجام نمی‌دهند احتمال پیدا شدن شرکت‌هایی با قیمت‌های حبابی را می‌توان داد. در کل ماجرا به نظر می‌رسد ثبات ایجاد شده در تصمیمات اقتصادی دولت و پرهیز از رفتارهای احساسی و پوپولیستی و امید به بهبود رابطه با غرب در ماه‌های آتی، تصویر باثبات‌تری از اقتصاد کشور قابل مشاهده است. لذا انتظار می‌رود مراجعه به بازارهایی همچون مسکن، ارز و سکه برای حفظ ارزش دارایی‌ها تا حدی از رونق بیفتد، با توجه به شرایط موجود انتظارها بر این است که طی ماه‌های آینده، بانک‌ها مجددا پذیرای نقدینگی مردم شوند، در چنین شرایطی و با معقول شدن سودهای بورس در آینده اگرچه برخی سهامداران از این بازار خارج خواهند شد اما انتظار می‌رود بورس نیز در کنار بانک‌ها به دو محل عمده سرمایه‌گذاری مردم تبدیل شود.
منبع: اعتماد