مهدی تقوی*: برخورد اخیر نمایندگان مجلس شورای اسلامی با دولت در قبال لایحه بودجه، مسئلهای قابل بررسی و مهم است. نمایندگان مجلس شورای اسلامی با استناد به اینکه چرا بودجه استان ما را کم کردهاید و مردم این استانها را تحت فشار قرار میدهید استعفا دادهاند تا دولت را متوجه مشکلات خود نمایند، اما در این راستا باید موضوعات دیگری را نیز مد نظر قرار داد.
یک – هر چند ممکن است برخی برای تحلیل این موضوع پا را از دایره اقتصاد فراتر نهاده و به مسئله سیاست برای تحلیل این ماجرا رجوع کنند اما من چنین برنامهای را در دستور کار خود ندارم. ممکن است نمایندگان از بابت فشار ناشی از موضوع کارتهای هدیه و انتخابات پیش رو و… سیاست را چاشنی چنین تصمیمی کرده باشند اما من به عنوان یک مدرس بودجه این مسائل را بسته بندی میکنم و کنار میگذارم و تحلیل این ماجرا از این زاویه را به اهالی سیاست واگذار میکنم چرا که من معلم اقتصاد هستم و تحلیلهای سیاسی را به کارشناسان سیاسی واگذار میکنم.
دو – من هم معتقدم که نمایندگان مجلس باید از حقوق استانهایشان دفاع کنند. استعفای چه تک نفره و چه دستهجمعی نماد دفاع از حقوق استان است. نمایندگان میگویند بودجه لازم را به ما تخصیص ندادید و ما هم در واکنش به این کمبود استعفا میدهیم.اما باید توجه داشت بودجهای که ظرف هشت سال گذشته توسط دولت نهم و دهم به مجلس ارائه میشد و نتیجهاش چنین وضعیت اقتصادی نابسامانی است، مناسبات را تا حد زیادی به هم ریخته است و باید برای بیرون رفتن از این وضعیت اقدامی عاجل صورت گیرد.
سه – برای کنترل این وضعیت و بازگرداندن اقتصاد به ریل نیاز است که بودجه سال ۱۳۹۳ انقباضی تدوین شود. حالا باید از نمایندگان مردم پرسید آیا ضرورت تدوین بودجه انقباضی را درک کردهاند؟ اگر به نظر آنها تدوین بودجه با این شرایط ضروری نیست، راههای سادهتری برای راضی نگهداشتن آنها وجود دارد. بهصراحت میگویم کاری ندارد، آقای روحانی میتواند به بانک مرکزی دستور دهد پول چاپ کند و همه پولها را بین استانها توزیع کنند و همه نمایندگان راضی باشند که پول زیاد در دست مردم است اما وقتی تورم ۴۰ درصدی به ۶۰ درصد رسید، نرخ بیکاری افزایش یافت و رکود تشدید شد، نباید دولت را سرزنش کنند که این چه وضعیتی است. واقعا نمایندگان مردم به تزریق پول بیحساب و کتاب و بدبختی بیشتر مردم رضایت میدهند؟ میشود این را پذیرفت؟
چهار – من سال قبل در دانشگاههای این مملکت بودجه درس دادهام. یادم هست همان موقع به دانشجویانم میگفتم که بودجه یک پیش بینی است و پیش بینی هیچ وقت صد در صد با واقعیت همخوانی نخواهد داشت. به این ترتیب باید انحرف را در بودجه پذیرفت اما درصد این انحراف مسئلهای مهم است. حالا که عملکرد بودجه نسبت به پیشبینی صورت گرفته در مورد آن نشان میدهد که درصد انحراف بالاست ، چه باید گفت؟ باید پذیرفت بودجهنویسان این مملکت ضعیف شدهاند یا اینکه نمایندگان بدون توجه به واقعیات این لوایح بودجه را مصوب کردهاند. چیزهای دیگری نیز در میان است. باید همه این واقعیات را مورد بررسی قرار داد و بعد وارد تحلیل شد اما امروز برای من عجیب است که چرا نمایندگان مجلس از انحراف شدید عملکرد نسبت به پیشبینی ناراضی نشدهاند و امروز که دولت قصد دارد این درصد انحراف را کاهش دهد به شدت ناراضی و نگران شدهاند و کار را تا استعفا پیش بردهاند؟
پنج- باید واقعیات را پذیرفت. دوست ندارم این را بگویم اما میشود نمایندگان فقط به اعداد و ارقام رضایت دهند و نه به واقعیات؟ میشود عدد واهی را در بودجه نوشت و آن وقت نمایندگان را راضی کرد اما در واقعیت کاری صورت نداد؟ باید نمایندگان مجلس به این سوالات یا بهتر بگویم ابهامات پاسخ دهند.
*کارشناس اقتصادی
منبع: قانون