حسن جعفری طاهری*: تاثیر گسترده و عمیق تجارت الکترونیک بر بازارهای جهانی در چند دهه گذشته از یک سو و اهمیت و نقش مبادلات پولی و اعتباری در فعالیت‌های تجاری و اقتصادی از سوی دیگر، لزوم تمهید بسترها و امکانات لازم در تسهیل انتقال و تبادل پول را بیش از پیش ضروری می‌ساخت که با ظهور اینترنت و سرویس‌های مبتنی بر وب، تحولی بسیار ارزشمند در زمینه فناوری اطلاعات به وجود آمد. ما هر جا که هستیم، با هر وسیله‌ای که توانایی برقراری ارتباط اینترنتی لازم و مرور وب را داشته باشد می‌توانیم بنابر نیاز به تولید، ویرایش، پردازش داده‌ها و اطلاعات بپردازیم.
این تعریف کلی و ساده‌ای است از مفهوم رایانش ابری (Cloud Computing). منظور از ابر نیز همان ویژگی‌های وب است. با محاسبات ابری، دیگر نیازی به کامپیوترهای با قدرت پردازش بالا و حافظه زیاد نیست، چون همه چیز در ابر ذخیره، اجرا و پردازش می‌شود.
قبل از ابر، در شبکه‌های کامپیوتری از سرورهای متمرکز استفاده می‌شد، ولی وقتی بحث استفاده از اینترنت و اینترانت به صورت شبکه‌هایی که قابلیت استفاده از آن وجود داشته باشد، مطرح شد به دلیل الزام اتصال نقطه به نقطه مشکلاتی به وجود آمد. افرادی که این مشکل را احساس کردند به فکر رایانش ابری افتادند.
براساس پیش‌بینی‌هایی که در ارتباط با جابه‌جایی اطلاعات و ترافیک داده‌ها در سال ۲۰۱۲ انجام شده، در پنج سال آینده ترافیک نقل‌و‌انتقال اطلاعات ۱۸ برابر می‌شود و این در حالی است که هزینه پرداختی مردم پنج برابر می‌شود. علت آن هم مربوط به مباحث ابر است که باعث حذف مشکلات زمان و اشغال پهنای باند می‌شود. این‌ها دلایل عمده‌ای است که منجر به پیدایش ابر شد.
آنچه از دید کاربر در زمینه ابر اهمیت دارد، پایین بودن هزینه تجهیزات سمت مشتری است. یعنی دیگر لازم نیست شخص، یک کامپیوتر با قیمت بالا تهیه کند و بهای تجهیزات مورد استفاده خیلی کمتر می‌شود. نکته مهم از دید اپراتورها این است که ارتباطات و جابه‌جایی‌هایی که بین افراد اتفاق می‌افتد، پهنای باند کمتری را اشغال می‌کند، چون اطلاعات در یک جایی جمع شده که نزدیک به هم و جابه‌جایی آنها راحت است. مورد سوم که خیلی در این زمینه اهمیت دارد بحث زمان است. زمان انتقال اطلاعات و جابه‌جایی آنها خیلی کاهش پیدا می‌کند که از نظر هر دو طرف ارائه‌کننده و گیرنده خدمات، مطلوب بوده و باعث افزایش علاقه‌مندی به ابر می‌شود.
گذری بر فناوری‌های موثر در سال ۲۰۱۳ نشان می‌دهد که رایانش ابری یکی از سه فناوری مهم در صنایع مختلف و به ویژه صنعت بانکداری است. فناوری رایانش ابری با دارا بودن ویژگی‌هایی از جمله انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری، قابلیت دسترسی بالا و مقرون به صرفه بودن، توجه بسیاری از فعالان حوزه IT را به استفاده از آن در صنعت بانکداری معطوف کرده است. در رایانش ابری، بانک‌ها می‌توانند ضمن کاهش هزینه‌ها، از طریق ادغام سیستم‌ها و تجهیزات سخت‌افزاری و به اشتراک‌گذاری آنها براساس نیاز کاربران، یک محیط پویا را در ارائه خدمات بانکداری ایجاد نمایند که علاوه‌بر مالکیت سیستم، هزینه‌های تعمیر و نگهداری آن، تهیه نسخه‌های پشتیبان از اطلاعات و استخدام کارشناسان فنی به ارائه‌دهندگان خدمات ابری واگذار می‌شود. کارآیی بهبود یافته، به روز رسانی فوری نرم افزار، افزایش توان پردازشی، ظرفیت ذخیره‌سازی نامحدود، دسترسی همیشگی به اسناد، تاثیر مطلوب مشهود در محیط زیست از طریق کاهش مصرف انرژی در سازمان‌ها از جمله مهم‌ترین مزایای این فناوری به شمار می‌آید.
لیکن مهم‌ترین مانع بر سر راه پیاده‌سازی ابرها در بانک‌ها، نگرانی‌های امنیتی است. به علاوه به دغدغه‌هایی نظیر ادغام با شبکه‌های فعلی، برنامه‌های کاربردی یا سیستم‌های موجود، عملکرد سیستم و در دسترس بودن، الزامات قانونی و نظارتی، فقدان استاندارد در میان ارائه‌دهندگان خدمات ابر، عدم داشتن دیدکلی نسبت به هزینه‌های آینده، مدیریت فرآیندها، تصمیم‌گیری در مورد انتقال برنامه‌های کاربردی به ابر نیز می‌توان اشاره کرد.
پیش‌بینی می‌شود با حرکت و انتقال نرم‌افزارهای بانکی به الگوهای مبتنی بر رایانش ابری و مدیریت آنها از طریق ابرها، انقلابی در ارائه خدمات بانکداری به وقوع بپیوندد که نتایج آن، امکان دسترسی به این خدمات را برای همگان و در همه جا فراهم ساخته و علاوه‌بر کاهش شدید هزینه‌ها، گام‌های اساسی برای بهره‌مندی از نظام الگومند بانکداری فراهم شود که جهت رفاه حال مشتریان، با فناوری ادغام، همگام و همسو شده است. در نظام بانکی، مشتریان محور اصلی بوده و در واقع همه کارها برای طلب رضایت، توجه و جذب آنها است؛ بنابراین در فضای رقابتی بین بانکی، بانک‌هایی موفق‌ترند که بتوانند وفاداری مشتریان را به دست آورند. بانکی که در فرآیندهای روزانه خود از تکنولوژی روز دنیا استفاده کند می‌تواند به راحتی از نیاز مشتریان خود آگاهی یابد و علاوه‌بر برآورده‌سازی نیاز امروز مشتریان قادر به پیش‌بینی نیازهای آتی آنان نیز باشد.
البته اگر شبکه بانکی انتظار داشته باشد رایانش ابری بتواند صنعت بانکی را بدون هیچ گونه ریسک یا خطری متحول کند، چنین چیزی ناشدنی است. بسیاری از صاحب‌نظران و فعالان در این حوزه معتقدند اتخاذ یک رویکرد تدریجی تکاملی در حرکت به سمت استفاده از ابر مناسب‌ترین راهکار است. براین اساس بانک‌ها و موسسات مالی با ارزیابی سطح نیاز و تقاضای خود، پروژه‌های ابری را ارزیابی کرده و برای شروع حرکت، باید پروژه‌هایی را انتخاب نمایند که دارای ریسک کمتری باشند. اگر صنعت بانکداری ریسک حداقلی و قابل‌مدیریت را بپذیرد، می‌توان تاثیر آن را در خدمات مشاهده کرد؛ مانند باز تعریف و مهندسی مجدد مدیریت ارتباط با مشتریان(CRM). به هر روی بانک‌ها با استفاده از آن می‌توانند به چالاکی خود افزوده، از بسیاری از هزینه‌ها و فعالیت‌های سربار جلوگیری و از توان آزاد شده سازمان در محلی جدید استفاده کنند. با توجه به روند رو به رشد فناوری اطلاعات و اثرش بر فعالیتها، آینده این صنعت نیز با از بین رفتن نگرانی‌های ناشی از مسائل مربوط به امنیت داده، امیدوار‌کننده و روشن ارزیابی می‌شود. ابر ظرفیت تغییرات اساسی در جهت گسترش خدمات برون سپاری را به سادگی فراهم می‌کند. با استفاده از ابر، امکان ایجاد دسترسی به مدرن‌ترین سیستم‌های متمرکز بانکی بدون پرداخت هزینه‌های گزاف ایجاد می‌شود. اگرچه باید به خاطر داشت که همیشه همراه هر نوآوری، ریسک‌ها و مخاطرات امنیتی وجود دارند که می‌توانند بنیان کسب‌و‌کار را تحت‌تاثیر قرار دهند.
منبع: دنیای اقتصاد
  |
 |
 |
 |
 |
 |
