بدهی دولت به سیستم بانکی؛ ۷۴ هزار میلیارد تومان

«من سپیده را می‌بینم، سپیده‌ای که منجر به صبح روشنایی خواهد شد.» این جمله بخش پایانی صحبت‌های رییس جمهوری در برنامه گفت و گوی خبری او در شبکه یک سیما بود، که شب گذشته پخش شد. شاید تاکید«حسن روحانی» بر صبح روشنایی از آنجا بر می آید که در این سال‌ها روزهای نه چندان روشنی بر مردم گذشت. روزهایی که پس از پیروزی روحانی رنگی تازه به خود گرفت؛ رنگ امید. امیدی که سعی داشت آن را در فیلم ابتدایی برنامه تلویزیونی اش به خوبی آن را نمایان کند.

به گزارش پول پرس، حسن روحانی رییس جمهور دیشب در گزارش ۱۰۰ روزه خود به مردم سخنش را با تشکر از مردم برای حضور در انتخابات شروع کرد و با «مردم از شما مچکریم» خاتمه داد. این بار نوبت او بود چرا که پس از پیروزی اش در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری بارها شنیده بود که به او گفته بودند «روحانی مچکریم». حرف‌هایش را بدون تپغ زد و بدون نگاه به هیچ نوشته ای پایان داد، هر از گاهی هم برای اینکه این موضوع را نشان دهد سوالی از مجریان برنامه می پرسید و البته پاسخ درست را خودش دوباره تکرار می کرد. شاید این پیامی بود به مردم که می خواست اینگونه بر حافظه ای تاکید کند که در روزهای رقابت انتخاباتی‌اش قول‌هایی به آنها داده بود. از اقتصاد گفت، از ویرانی‌هایی که امیدوار به رفع آنهاست. در خلال حرف‌هایش دوباره رجوع کرد به روزهای مبارزات انتخاباتی اش و با کنایه گفت آنهایی که مخالف ایرانی قدرت‌مند هستند و حرف هایی می زنند به دلیل این است که سرهنگ‌اند نه حقوق دان.
رییس جمهوری حقوق دان یک در میان اما اشاره می‌کرد باید فضای امنیتی را از جامعه برداشت. فضایی که او به درستی آن را فهمیده و راز توقف کشور در حوزه های مختلف می داندش. رییس جمهوری دیپلمات کشور اشاره ای هم به مذاکرات داشت مذاکراتی که نوید آن را داد که در نهایت منجر به برداشتن کامل تحریم ها خواهد شد. مذاکراتی که او امروز تاکید دارد پایه های ساختمان تحریم را به لرزه درآورده است. روحانی با لبخند و لحنی آرام همیشگی اش از مردم خواست برای ساختن وطن تا پایان راه با او همراه باشند؛ او از راه سخت پیش رو گفت که از ابتدا مردم با او آغاز کرده اند و خواست که تا آخر با هم به پایان برسانند. محور‌های سخنان وی را با هم می‌خوانیم:
امروز الحمدلله در همه کالاهای اساسی انبارهایمان پر است و مشکل نداریم. برای آینده دور هم خرید انجام شده است. در حالی که در زمان تحویل دولت در یکی از استان ها برای بیش از سه روز مصرف گندم نداشتیم.
خزانه خالی کجاست؟
تعبیری است که من یک بار به آن اشاره کردم به عنوان خزانه خالی. خزانه کشور آنجاست که درآمدهای دولت به آنجا منتقل می شود. مخارج هم از همان جا تامین می شود. طبق قانون بودجه می بایست ماهانه ۱۷۵۰۰ میلیارد تومان درآمد می داشتیم چون طبق قانون بودجه درامد و مخارج ما، ۲۱۰ هزار میلیارد تومان در طول سال بوده که برای یک ماه ۱۷۵۰۰ میلیارد باید تا پایان مرداد در خزانه می داشتیم. روزی که شروع کردم یعنی ۱۲ مرداد، موجودی خزانه حدود ۱۲۸۰ میلیارد تومان بود.
قرض گرفتیم، حقوق دادیم
آخر ماه مرداد که می بایست حقوق را پرداخت می‌کردیم، موارد ضروری در بخش حقوق می بایست ۷۵۰۰ میلیارد تومان پرداخت می کردیم. این تنها برای بودجه جاری بود. از این ۷۵۰۰ میلیارد تومان، فقط ۲۸۷۰ میلیارد تومان بیشتر در خزانه نبود. یعنی بیش از ۴۰۶۰ میلیارد تومان می‌بایست برای پرداخت حقوق از بانک قرض می گرفتیم. لذا در همان ماه مرداد دولت برای پرداخت حقوق تقریبا ۴۶۰۰ میلیارد تومان بدهکار بود و باید تامین می کرد. لذا ما با مشکلی به نام عدم تامین درآمدها روبرو بودیم.
رکود تورمی بی سابقه در ۵۰ سال گذشته
در شرایطی دولت را تحویل گرفتیم که تورم بالای ۴۰ درصد بود. این شرایط که این حد رکود و این حد تورم دارد، در تاریخ ۵۰ ساله کشور بی سابقه است. به غیر از سال ۵۷ و ۵۸ که شرایط خاصی بر کشور به خاطر انقلاب حاکم بود، در ۵۰ سال گذشته چنین شرایط رکود تورمی بی سابقه بوده است.
کاهش یک واحدی روند افزایش ماهانه تورم
در ماه های گذشته هر ماه نسبت به ماه قبل تقریبا ۲.۲ روند صعودی تورم بوده است. در ۲ ماه اخیر روند ۱.۲ شده و یک واحد کاهش یافته است که خیلی برای ما مهم است. ما در حالی که در پایان ماه مرداد و شهریور تورم نقطه به نقطه ما ۴۳ درصد بوده، در پایان مهرماه تورم نقطه به نقطه ما ۳۶ درصدشده است. و این خبر بسیار خوشی است. از ۴۳ به ۳۶ رسیدیم.
می خواهیم تا پایان سال آتی تورم به پایین ۲۵ درصد برسد. البته تا پایان امسال هم با وجود اینکه ماه های پایان سال کنترل تورم سخت تر می شود، قول مسئولان این است که تورم به ۳۵ درصد خواهد بود.
دولت گذشته، پولدارترین و بدهکارترین
اگر بگوییم دولت گذشته حداقل در درآمدهای ارزی نفتی و غیرنفتی پولدارترین دولت بوده…؛ در طول ۸ سال درآمد نفتی ما ۶۰۰ میلیارد دلار بوده که بی سابقه است. ضمن اینکه درآمدهای دیگری داشتیم. کشور از نظر درآمد ارزی ۷۵۰ میلیارد درآمد داشته. دولتی که پولدارترین دولت بوده متاسفانه بدهکارترین دولت هم بود. یعنی دولتی که به ما به ارث رسید.
بدهی ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی
بدهی دولت به سیستم بانکی در روزی که دولت را تحویل گرفتیم، بیش از ۷۴هزارمیلیارد تومان بوده است. بدهی دولت به صندوق تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی ۶۰ هزار میلیاردتومان بوده است. آمار و ارقامی که بخش های مختلف دولت به من دادند، بدهی دولت به پیمانکاران و بخش های مختلف و بخش خصوصی حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان است. همین سه رقم را کنار هم قرار بدهید، در حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان می شود. ضمن اینکه ارقام دیگری است. بدهی صندوق های بازنشستگی نیروهای مسلح رقم های عجیب و غریبی به ما گزارش دادند.
تعهدات ۲۱۱ میلیاردی سفرهای استانی
در این هشت سال در سفرهای استانی، تعهداتی که داده شده ۲۱۱ هزار میلیارد تومان است. از این تعهد فقط ۳۲ درصد انجام شده است. ۶۸ درصد باقی مانده برای دولت‌های بعدی. از آنطرف اعتبارات وتسهیلاتی که در سفرهای استانی تعهد شده ۳۰ درصد اجرا شده و ۷۰ درصد باقی مانده است
اولین عامل بزرگ تورم رشد بی حساب نقدینگی در جامعه بوده است. در سال ۸۴ نقدینگی ۶۸ هزار میلیارد بود. در پایان دولت چیزی حدود ۴۷۰ و خرده‌ای هزار میلیارد بوده است. یعنی ۷ برابر شده است.
۴۳ هزار میلیارد تومان استقراض مسکن مهر
برای مسکن مهر تاکنون ۴۳ هزار میلیارد از سیستم بانکی کشور استقراض شده است. کل پایه پولی کشور تا کنون ۱۰۰ هزار میلیارد بوده است. از زمان خلق پول تا الان. که از این مقدار، ۴۳ هزار میلیارد تومان برای مسکن مهر است. این یعنی که بخش بزرگ تورم ما از اینجا نشات می گیرد. شما وقتی پول پرقدرت را از بانک مرکزی به جامعه می آورید. به یک معنا می توانیم بگوییم تورمی که مردم ما تحت فشار قرار گرفتند، یک بخش بزرگش مربوط به مسکن مهر است.
در این صد روز، در دولت سی و پنج تصمیم گرفتیم برای تسهیل در مسائل اقتصادی، بویژه در تولید و صادرات و گمرکات و پیش پرداخت هایی که مردم میخواهند انجام دهند و گشایش ال‌سی‌ها.
برنامه های سال آینده
سال آینده چند برنامه مدنظر داریم، یکی بحث مرحله دوم یارانه است که در حال طراحی هستیم. دیگری مهار تورم است. می خواهیم تا پایان ۹۳ تورم را به زیر ۲۵ درصد برسانیم. در رشد اقتصادی که وضعمان در ۹۱، آمار منهای ۵.۸ را نشان میداد. یعنی اقتصاد ما حدودا ۶ درصد کوچک شد. یعنی سفره مردم حداقل ۶ درصد خالی شد. تلاش می‌کنیم در سال ۹۲ انشاءالله در پایان سال کاری کنیم که این ۵.۸ انشاءالله به صفر یا حتی درصدی برسد. البته یک درصد را بعید می دانم ولی تلاش می‌کنیم به نیم درصد برسد.
سیاست خارجی جزو اولویت های دولت بود و اعلام کرده بود. البته این بدان معنا نبود که سیاست های فرهنگی و داخلی و … اهمیتش کمتر است. بلکه به خاطر مشکلی که کشور بدان مواجه بود این برای دولت مهم بود. در سطح جهانی متاسفانه دشمنان یک ایران هراسی را به وجود آورده بودند.
خودکفایی تا واردات ۷ میلیون تن گندم
از سال ۱۳۷۹ تا سال ۱۳۸۳، هر سالی در بحث گندم، خرید ما از کشاورز داخلی ۱ میلیون تن اضافه شد. به طور طبیعی خریدمان از خارج کم شد. تا سال ۱۳۸۳ در گندم خودکفا شدیم. در این سال بیش از ۱۱ میلیون تن خرید از کشاورزانمان بود و نیازی به خارج نداشتیم. از سال ۱۳۸۴ به بعد هر سال خرید داخلیمان ۱ میلیون تن کم شده و خریدمان از خارج ۱ میلیون تن اضافه شده تا جایی که امسال ناچاریم بیش از ۷ میلیون تن خریداری کنیم. ۷.۲ میلیون تن. وقتی داریم با چند قدرت غربی دنیا مبارزه می کنیم باید خود را آماده کنیم. متاسفانه عمل ما با شعار ما در دولت گذشته سازگار نبود. ما در دولت گذشته شغل ایجاد کردیم اما برای چینی ها و کره شمالی نه برای مدم خودمان.
تشکر از ظریف و وزرا
من اینجا از دکتر ظریف و همه وزرا و مسئولان تشکر و سپاسگزاری می کنم. انصافا تلاش مجدانه ای کردند. حالا همه وزرا گزارش خواهند داد. در سیاست خارجی قدم های بسیار خوبی برداشته شد.
کلید دست مردم است
همه جا کلید دست مردم بوده. حضور و حمایت مردم، اصلا این مردم دنیایی از شور هستند. من بعنوان عضو کوچکی از مردم احساس کوچکی می کنم در برابر عظمت و فداکاری مردم. ایستادگی مردم باعث شد این قفل باز شود. اگر حماسه سیاسی مردم که تاکید مقام معظم رهبری بود و آن تدبیر رهبری و حضور مردم در کنار صندوق آرا نبود، ما کلید داشتیم؟ کلید حضور و حمایت مردم است. البته دولت هم به عنوان خادم مردم تلاش می کند.
عده ای هیزم می آورند
هرچه بخواهیم به دست بیاوریم از وحدت و انسجام داخلی می توانیم به دست آوریم. با تفرقه و اختلاف نمی‌شود. برخی وقت ها آتش دارد خاموش می شود عده ای هیزم می آورند. بعضی انگار از شعله آتش خوششان می آید. با انسجام می توانیم از پله های پیشرفت بالا رفته و به بام برسیم. در هسته ای اگر پیشرفت داریم به خاطر هدایت مقام معظم رهبری و حمایت مردم و حضور مردم است. البته کارشناسان و دیپلمات های ما هم سهم دارد و تلاش می کند.
اولین قفل هسته ای باز شد
من در بحث هسته ای به مردم اطمینان می دهم که اولین قفل باز شده است. ما پایه ساختمان تحریم را لرزاندیم. هیچ شک نکنند مردم. اینکه برخی شعار می دهند در دنیا به خاطر این است که چاره ای ندارند و باید صورتشان را سرخ نگهدارند. با این توافق سیستم بانکی متحول می شود. در این توافق امده تحریم جدیدی اعمال نمیشود. این یعنی مهار و محدود کردن تحریم.خیلی ها تلاش میکردند ایران منزوی باشد ولی امروز دشمنان ما منزوی است و ایران از همیشه در صحنه بین المللی فعال تر است.
با فضایی که در نیویورک ایجاد شد دیدیم. وزیر خارجه ایتالیا گفت فضای دنیا به سمت رقابت برای تعامل با ایران است. ۱۰-۱۵ متقاضی ملاقات با ایران در نیویورک باقی ماندند چون وقت نبود.حسن روحانی کسی نیست. نماینده ملت ایران مهم است. فرد منتخب ملت ایران برایشان مهم بود. این انتخابات دنیا را تکان داد.
غنی سازی ادامه می یابد
در بحث هسته ای می خواهم به مردم اطمینان دهم که اصول مدنظر مردم و حقوق مردم و چارچوبی که مقام معظم رهبری ترسیم کردند، این اصول تا پایان مورد مراعات خواهد بود. یعنی در کشور حق هسته‌ای ما با قدرت بیشتر و شفافیت بیشتر عملیاتی و اجرایی خواهد شد. حتی بخش غنی سازی که یک بخشی از حقوق ماست ادامه خواهد یافت و هیچوقت غنی سازی متوقف نخواهد شد. این خط قرمز ماست. غنی سازی حق روشن ماست حال هر کس میخواهد خوشش بیاید و یا نیاید. برخی NPT را جوری تفسیر می‌کنند. اینها حقوقدان هم نیستند جوری تفسیر می کنند که از یک سرهنگ بیشتر برمیآید تا حقوقدان.
منشور حقوق شهروندی روی «سایت»
من آن منشور حقوق شهروندی را که به ملت عزیزمان قول داده بودم، امشب پیش نویسش روی سایت قرار گرفت تا مردم و نخبگان نظر دهند. این پیش نویس اولیه را بخش حقوقی تامین کرده است و من گفتم در اختیار مردم قرار دهید تا نظرشان را بدهند. بخصوص حقوقدانان و صاحبان اندیشه.اولین قدم این است که به حقوق یکدیگر احترام بگذاریم.
آرامش فراگیر
یکی از نکات مثبتی که حس میکنم بوده است، این است که یک آرامشی بوجود آمده. نه فقط در سکه و دلار و مسکن. اصلا در جامعه و دانشگاه و بازار و مدارس و ورزش احساس آرامش است.در ورزش که ما کاری نکردیم، والیبال و فوتبال ساحلی و فوتبال و … همه جا شور هست و جوانان پیروزی می‌آفرینند. حال یک عده‌ای می گویند روحانی مچکریم(خنده) همه باید از ملت عزیزمان متشکر باشیم. ما کار زیادی نکردیم در این ۱۰۰ روز. بخصوص وزیر ورزش که آخری بود و توانستیم از کوچه پرپیچ‌وخم پارلمان عبور دهیم به هرحال.
ما با قوای دیگر باید دست به دست هم دهیم. هم مجلس و هم قوه قضائیه به ما لطف دارند. یکی از افتخارات ما این است که در این دولت یک آرامشی در روابط قوا ایجاد شد. قبلش رفتند تا مرز شکایت از هم در دادگاه. و مردم ما واقعا از اختلاف رنج می برند. از اختلاف سودی نمی برند. البته این انسجام و وحدت یک عاملش این است که رهبری مقتدر داریم و همه قوا به رهبری احترام می‌گذارند. رهبری هماهنگ کننده قواست اما الحمدلله بین قوا امروز تعامل سازنده است. قبل از دنیا باید تعامل سازنده با خودمان داشته باشیم.
رفتار متفاوت صدا و سیما با دولت
همیشه از رسانه ملی متشکر بودیم اما الان رسانه ملی رفتارش با دولت ما، مثل رفتار با دولت های قبلی در ماه‌های آخر است. این البته حق رسانه ملی و سایر رسانه هاست. نقد اتفاقا به نفع ماست. ما مگر معصومیم و خطا نمی کنیم؟ نقد اگر سازنده باشد به نفع همه ماست.از نقد رسانه ملی استقبال می کنیم. همه باید آستانه تحمل مان را بالا ببریم.
همسایگان نگران نباشند
در توافق اخیر هم کل منطقه احساس آرامش و امید می‌کند. کشورهای عربی هم حالا باید همه خوشحال باشند. من فکر نمیکنم توافق ژنو… ما برای دوستان و همسایگانمان پیام دادیم. به ضرر هیچ یک از همسایگانمان نیست. برخی فکر میکنند ایران به دنبال ساخت بمب نیست. ایران هیچوقت دنبال ساخت سلاح های کشتار جمعی و بخصوص سلاح هسته‌ای نبوده. هدف ما پیشرفت و توسعه است.
هجوم مردم به بازار سرمایه
مقام معظم رهبری امسال را سال حماسه سیاسی و اقتصادی لقب دادند. تا الان همه در فضای حماسه سیاسی بودیم. حالا سیاست داخلی یا خارجی. در اقتصادی هم حرکت هایی شروع شده اما حماسه از امروز به بعد باید شروع شود چراکه فضا مناسب تر شده است. دیروز اگر فضا این بود که فردا و پس فردا تحریم های جدید می شود، طبق توافق تحریم جدید نخواهد بود. اگر فضا این بود که در سرمایه گذاری ها و اشتغال معلوم نیست چه خواهد شد، آینده روشنتر شده هم اکنون. خواهید دید توافق با کشورهای خارجی و سرمایه گذاری ها بیشتر خواهد شد. اینکه شما می بینید در همین چند روز سقف می بندند و هجوم می آورند بخصوص در پتروشیمی و ماشین سازی که تحریم برداشته شده است. مردم دارند به سمت بازار سرمایه می آیند. این هجوم فرصتی برایمان ایجاد میکند. همه تلاشمان این است که فضای کسب و کار را بیش از پیش بهبود ببخشیم. من بسیار به آینده کشور امیدوارم.
چرخش همزمان سانتریفیوژها و اقتصاد
قول داده بودیم در کنار چرخیدن سانتریفیوژ، اقتصاد هم بچرخد و زندگی مردم هم بهتر شود که الحمدلله به این هدف رسیدیم. در همه زمینه ها انشاءالله شاهد رونق خواهیم بود.
آشتی دولت با کارشناسان و دانشجویان
این دولت خلاصه دنبال آشتی است با همه. دولت در گذشته با کارشناسان فاصله گرفته بودید. دیدید در سازمان مدیریت قفل شد. میخواهیم درش را باز کنیم. امروز می بینید که دولت با فضای فرهنگی آشتی کرده. دولت می‌خواهد با دانشجویان هم آشتی کند. ما یک فضای رقابتی خوب در فرهنگ باید ایجاد کنیم. مردم ما خواهان کالای خوب فرهنگی هستند. مگر می شود مردم کالای خوب نخواهند؟ غذای روح است.نه اینکه به بخش فرهنگ کمک نکنیم، بلکه مداخله نمی خواهیم بکنیم.
فضای امنیتی خیلی کمتر شده اما یک سری مسائل هست که زمان لازم خود را می طلبد. همین انسجام و وحدت و نزدیک شدن جناح ها و تشکل ها، در عین رقابت و اختلاف نظر. همه باید کمک کنیم. هدف این باشد که دلها از کینه ها شسته شود.
مردم؛ مچکرم
از لحاظ نیروی انسانی و دانشمندان و فرهیختگان بسیار غنی هستیم و هسته‌ای فقط گوشه‌ای از آن است. مردم ما حتما آن صبح را خواهند آفرید. الیس صبح بقریب. مردم در سایت‌ها به بیان زیباشان گفتند روحانی مچکریم. من امشب می‌خواهم بگویم، مردم من از همه شما مچکرم.