حمیدرضا آریان‌پور*: توافق شش ماهه ایران و شش قدرت جهانی تا چند ماه دیگر که دور تازه‌یی از تلاش‌ها برای رفع مستند مسائل مورد اختلاف از سر گرفته شود، چندین اثر اقتصادی خواهد داشت.
۱- بر اساس توافق انجام شده تلاش غرب برای کاهش بیشتر فروش نفت ایران متوقف شده و شرکای تجاری خریدار نفت ایران همان موارد پیشین با همان میانگین قبلی خواهند ماند، اما مهم اینکه اتحادیه اروپا و ایالات متحده تحریم‌های مربوط به بیمه و خدمات حمل کالا را دراین مدت برمی‌دارند. این می‌تواند نگرانی‌های شرکت‌های طرف ایران را در این مدت رفع کند. ایران در صورت ادامه توافقات به چهار میلیارد و دویست میلیون دلار درآمد بلوکه شده دسترسی خواهد داشت که بیشتر گامی مثبت در دیپلماسی است.
۲- تحریم‌های محصولات پتروشیمی و خدمات وابسته به آن مانند خدمات بیمه، خدمات مالی و نقل و انتقال کالا برداشته شده است. گرچه مثلا دبیر انجمن کارفرمایی پتروشیمی در گفت‌وگو با فارس از این گفته که تحریم‌های پتروشیمی بی‌اثر بوده‌اند، اما او در جایی دیگر به تاثیر ۱۰ درصدی آنها اشاره می‌کند. پس در این مدت چند ماهه صادرات پتروشیمی هم افزایش خواهد داشت.
۳و۴- تحریم‌های طلا و فلزات گرانبها و خدمات وابسته به آنان هم تعلیق شده است. تعلیق در این بخش همراه با تعلیق تحریم بخش خودرو سقف یک و نیم میلیارد دلاری دارد. اما در هر دو حوزه باعث تداوم یا بازگشت آرامش به این بخش‌ها می‌شود. در سه ماهه گذشته خبری از نوسان‌های وحشتناک فلزی نبوده است. بخش خودرو هم با توجه به نقش پررنگش در تولید ناخالص ملی اثرگذار خواهد بود. با این حال کاهش بهای اجناس سرمایه‌یی در صورتی برای مردم نیکو خواهد بود که در میان مدت تورم هم مهار شود.
۵- یکی از جذاب‌ترین بخش‌های توافق مربوط به تحریم‌های صنایع هوایی است. حالا بنا شده که ایران به قطعات یدکی هواپیماهای غیرنظامی و خدمات وابسته به آن دسترسی داشته باشد. وسعت این امکان هم البته در پیوند با پیشبرد توافق است. اگر همه‌چیز خوب پیش رود می‌توان به نوسازی‌هایی امید بست. علاوه بر تامین و نصب قطعات، بازرسی‌های فنی و تعمیرات هم پیش‌بینی شده است. طرف‌های غربی البته شرکت‌های هواپیمایی خاصی را در نظر خواهند گرفت.
۶- امکان استفاده از بخشی از سرمایه بلوکه شده ایران در خارج برای مقاصد بشردوستانه در ایران فراهم شده است. بناست کانالی مالی ایجاد شود تا با بهره‌گیری از آن، تجارت اقلام وابسته به زندگی ایرانیان فراهم شود. بخش غذا و محصولات کشاورزی، بخش دارو و بخش تجهیزات پزشکی از این توافق سود خواهند برد. می‌توان در صورت ادامه توافقات در جریان این چند ماه و پس از آن به کاهش تورم مواد غذایی، بازگشت ثبات به بازار دارو و پیشرفت در خدمات درمانی امیدوار بود. کانال پیش‌گفته از طریق بانک‌های مشخص خارجی توسعه خواهد یافت.
۷- کانال پیش گفته در کنار آنکه به نقل و انتقالات مالی دولت ایران کمک خواهد کرد، برای دانشجویان ایرانی خارج از کشور هم مفید خواهد بود. دانشجویان ایرانی می‌توانند تا سقفی تعیین شده از این کانال برای نقل و انتقال پول برای هزینه دانشگاه و زندگی استفاده کنند؛ مشکلی که در سال‌های گذشته بخشی آزاردهنده از تحصیل در خارج شده بود. دانشجویان حالا مانند هر ایرانی امید دارند که توافقات، ورای شش ماه ادامه یابد.
۸- به جز موارد مالی پیش‌گفته در آخرین بند از وظایف شش قدرت جهانی، که در واقع وظایف کشورهای غربی است، به طور خاص به معاملات مالی ایران و اتحادیه اروپا توجه شده و از بازنگری در معاملات تجاری سخن رفته است. این تجارت‌ها البته در حوزه‌هایی انجام خواهد شد که به طور ویژه مورد تحریم قرار نگرفته‌اند.
منبع: اعتماد
  |
 |
 |
 |
 |
 |
