بهزاد اصلانی*: آیا اقتصاد ایران سال‌هایی طلایی را در پیش رو خواهد داشت؟ آیا لغو تحریم ها سبب تحرک اقتصاد کشور می‌شود؟
آن قدر در سال‌های تحریم از برکات تحریم گفته شد که دیگر این روزها همه باور کردیم که تحریم فقط خیر دارد و هیچ شری را نصیب ما نمی‌کند و البته برکاتی هم داشت.شاید بهتر بود در تمام این سال‌ها منصفانه درباره تحریم و تاثیراتش سخن گفته می‌شد ، آن وقت می‌شد آگاهانه درباره شرایط کشور و موقعیت ویژه آن سخن گفت.یک بار تحریم از سوی بالاترین مقام اجرایی کشور کاغذپاره لقب گرفت و باری دیگر وسالی دیگر از سوی همان فرد از آن – یعنی تحریم- به عنوان دلیل تمام مشکلات نام برده شد که طبیعتا هر دو برخورد را می‌توان مصداق کامل افراط در ارزیابی تاثیرات تحریم دانست. اما واقعیت ماجرا چیست. تحریم با اقتصاد ایران چه کرد؟آمار و ارقام می‌گوید از روزگاری که حلقه‌اش بر گردن اقتصاد محکم شد، اقتصاد ایران رو به کوچکی رفت، خریدهای خارجی با مشکلات فراوانی روبه‌رو شد و حتی شهروندان ایرانی مقیم خارج نیز با محدودیت‌هایی از این بابت روبه‌رو شدند. اما این همه ماجرا نبود. از زاویه دیگری نیز باید به این قضایا نگریست. برکات تحریم در این دوران چه بود؟ انکارنشدنی است که در همه این سال‌ها ایران در ساخت بسیاری از کالاهایی فعال شد که تا پیش از آن نسبت به وارداتش اقدام می‌کرد و بسیاری از کالاهایی که برای راه افتادن کارها در بخش نفت و گاز و سایر صنایع ساخته شد، خارج از برنامه ریزی‌ها و محاسبات ما و آنها بود. این تحریم بود که پا گرفتن مهندسی معکوس را در ایران موجب شد و قفل‌های فراوانی را پیش روی ایرانیان گشود. اگر این اتفاق نیفتاده بود، غرب تحصیل ایرانی‌ها در علوم پایه و… را با مشکلاتی مواجه نمی‌کرد. در همین سال‌های تحریم بود که ایرانی‌ها می‌رفتند، تحصیل می‌کردند و گاه و گداری برمی‌گشتند و چیزهایی از آموخته‌هایشان را در اختیار کشورشان قرار می‌دادند اما همه این ها مشکلاتی داشت و مسائلی که نمی‌شد نادیده گرفت. حالا اما ، تحریم‌ها همان طور که گام به گام جلو آمد،گام به گام عقب می‌رود. شاید خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شود ایران با آزادی عمل بیشتری در بازارهای جهانی روبه‌رو باشد. بتواند نسبت به خرید بسیاری از کالاهایی که تا پیش از این ممنوع بود و برای خودروسازی و هواپیماسازی و نفت و گاز کاربرد دارد، رو بیاورد اما در این فضا شاید چنین اتفاقی چندان خوشایند نباشد. کاش دولت تدبیر و امید ، این امید را در دل‌ها زنده نگه می‌داشت که در شرایط تازه، به جای آنکه به سیاست‌های سابق رو بیاوریم و تحقیق و توسعه و تلاش برای دستیابی به تکنولوژی را تعطیل کنیم، قصدا داریم از لغو تحریم‌ها برای کامل کردن پازل استفاده کنیم و با اطمینان و اعتمادی بیشتر در این عرصه گام برداریم. تغییر شرایط در ایران هر چند می‌تواند به گشایش‌های مثبتی منجر شود اما نباید سبب شود برنامه‌هایی که برای رسیدن به تکنولوژی‌های روز در دست بررسی بود، از دستور کار خارج شود. در بسیاری از صنایع ، ایران می‌تواند همچنان به تلاش برای دستیابی به آنچه در دست نداشت ادامه دهد و این باید ثمره لغو تحریم‌ها باشد نه سرازیر شدن کالاها و خدمات و تکنولوژی به ایران.
* کارشناس اقتصادی
انتهای پیام
  |
 |
 |
 |
 |
 |
