افزایش تسهیلات خرید مسکن با ورود عباس آخوندی وزیر راهوشهرسازی به این وزارتخانه بار دیگر به کانون بحثها و اظهارنظرها بازگشته است. ارزیابیها و نظرات کارشناسان و دستاندرکاران امر درخصوص چنین تصمیمی هم متفاوت و گاه متضاد است. برخی معتقدند که افزایش تسهیلات خرید مسکن، درمانیاست موقتی و کوتاه مدت و برخی هم در کل چنین تصمیمی را «درمان» معضل مسکن کشور نمیدانند. با این وجود گویا عباس آخوندی وزیر راهوشهرسازی بر این تصمیم خود جدیاست و قصد دارد تسهیلات مسکن را افزایش دهد. چرا که او خبر داده کارگروه مسکن بر طرح افزایش تسهیلات مسکن کار کارشناسی صورت داده و نتایج آن هم از سوی بانک مرکزی به زودی اعلام خواهد شد. بنابراین انتظار میرود که در روزها و هفتههای آینده تسهیلات خرید مسکن با افزایش روبهرو شود. البته در این میان بحثها و چالشهای دیگری هم مطرح شدهاست که شاید بر تصمیم عباس آخوندی مبنی بر افزایش تسهیلات مسکن تاثیر بگذارد. زیرا پس از آنکه آخوندی وعده داد که انحصار بانک مسکن در ارائه تسهیلات را خواهد شکست مسئولان ارشد این بانک به تکاپو افتاده و در حال ارائه بستهای به وزیر برای منصرف کردن او از چنین تصمیمی هستند. البته آنها گفتهاند که در مسیر افزایش تسهیلات با وزیر همکاری میکنند اما قطعا این همکاری منوط به منصرف شدن وزیر راهوشهرسازی از تصمیم شکستن انحصار از این بانک خواهد بود. نکته اینجاست که افزایش تسهیلات مسکن در چنین وضعیتی چقدر گره از مشکلات بازار مسکن باز خواهد کرد و این تصمیم چگونه عملی خواهد شد؟
افزایش تسهیلات منجر به رشد تورم نمیشود؟
مهمترین سوالی که ذهن کارشناسان و دستاندرکاران بازار مسکن را به خود مشغول کرده این است که افزایش تسهیلات مسکن در چنین وضعیتی به افزایش نرخ تورم دامن میزند یا خیر؟ عباس آخوندی گفته که چنین تصمیمی به رشد نرخ تورم نمیانجامد چرا که «افزایش تسهیلات مسکن تاثیری در افزایش قیمتها ندارد چرا که باید افزایش تجهیزات به صورت تدریجی عرضه و منجر به ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا شود.» به هر روی عباس آخوندی وزیر راهوشهرسازی در همین مورد خبر داده که کارگروه مسکن برای صندوق سپردهگذاری و افزایش تسهیلات مسکن در حال کار است و بانک مرکزی به زودی نتیجه را اعلام میکند.
او اینطور گفته: «مشکل اقتصاد مسکن به دلیل نبود تقارن اطلاعات خریدار و فروشنده ایجاد شده به گونهای که اطلاعات نابرابر هر یک به نفع دیگری است.همچنین وجود حالت رکود تورمی در اقتصاد، توسط یک وزارتخانه برطرف نمیشود بلکه تورم به مفهوم یکپارچه به عهده اقتصاد کل کشور است.»او اینطور ادامه داد: «باید شیوه مدیریت یکپارچه در اقتصاد ایجاد شود و بدون تزریق پول، قدرت اقتصاد ایران تامین و تجهیز نمیشود و این تجهیز باید در اقتصاد داخلی کشور باشد.وی با اشاره به بند ۲ قانون بودجه و اقدام بانک مرکزی مبنی بر افزایش تسهیلات مسکن تصریح کرد: براساس این بند بانک مرکزی حق دادن خط اعتباری مستقیم به هیچ بانکی را ندارد چرا که در حال حاضر هیچ اعتباری در بانکها موجود نیست.» آخوندی تاکید کرد: «در صورت ایجاد تجهیزات لازم و تشویق سرمایهگذاران این امر صورت میگیرد لذا باید جهت افزایش سپردهها اقدام فوری صورت گیرد.» به گفته وزیر راهوشهرسازی افزایش سپردهگذاری به معنی افزایش نقدینگی نیست چراکه موجب افزایش تورم و افزایش دوباره قیمتها میشود. آخوندی گفته «برای افزایش تسهیلات مسکن و وام خرید هیچگاه به بانک مسکن و بانک مرکزی اجباری نشدهاست.» وزیر راه و شهرسازی با اشاره به جلسات برگزارشده میان وزارت راه و شهرسازی و بخش خصوصی افزود: نسبت به برقراری ارتباط با بخش خصوصی خوشبین هستم و امیدوارم انبوهسازان بتوانند با ورود به ساختوساز و سرمایهگذاری مسکن به شهرسازی کمک کنند.وی در پاسخ به ورود انبوهسازان خارجی و فعالیت در کشور گفت: باید حس رقابت میان انبوهسازان داخلی و خارجی و با حمایت دولت صورت گیرد.
افزایش تسهیلات خرید مسکن درمانگر نیست
از اولین واکنشهایی که به افزایش تسهیلات خرید مسکن نشان داده شدهاست مخالفت رئیس انجمن سراسری انبوهسازان با افزایش تسهیلات خرید مسکن است. او معتقد است که چنین تصمیمی درمان بازار آشفته مسکن نیست. ایرج رهبر با بیان اینکه اعتقادی به پرداخت تسهیلات خرید مسکن نداریم، گفت: بهترین مسیر برای افزایش تولید مسکن، پرداخت تسهیلات به تولیدکنندگان و انتقال آن پس از ساخت مسکن به خریدار است. ایرج رهبر به تسنیم گفته: «معتقدیم که وام برای ساخت باید پرداخت شود، چراکه با این کار اول به تولید مسکن کمک کردهایم و پس از آن بخش تقاضا را تحریک کردهایم. اما دوستانی که اعتقاد به وام خرید دارند میگویند وام خرید برای این پرداخت میشود که خریدار را بیشتر کنیم تا به این ترتیب سازنده برای ساخت تشویق شود.» وی تصریح کرد: اگر کمبود مسکن و انباشت تقاضا نداشتیم این مسئله درست بود، اما امروز که کمبود تولید داریم و عرضه و تقاضا متعادل نشده است به نظرم نمیتوانند از افزایش قیمت مسکن جلوگیری کنند. وی با تاکید بر اینکه با این شرایط دولت نمیتواند افزایش قیمت مسکن را کنترل کند، گفت: «وقتی کمبود مسکن باشد و متقاضی تحریک شود، شاید این فکر در سازنده به وجودآید که قیمتها را افزایش دهد چراکه متقاضی وجود دارد و در هر صورت مسکن را با هر قیمتی میخرد.»به گفته رهبر، اگر دولت بخواهد برای تولید ،تسهیلات را افزایش دهد و پس از دوران ساخت این تسهیلات به خریدار منتقل شود نتیجه بهتری برای بازار مسکن حاصل میشود.رئیس انجمن سراسری انبوهسازان افزود: بانکها معمولا پرداخت تسهیلات در بخش خرید را دوست دارند، چراکه با پرداخت تسهیلات وثیقه حاضر و آماده است و بازپرداخت هم بلافاصله شروع میشود. اما وام ساخت اینگونه نیست و چند سال دوره ساخت دارد و پول بانکها میخوابد تا ساختمان پس از ساخت در رهن بانک قرار گیرد. رهبر با بیان اینکه بانکها تمایلی به پرداخت تسهیلات ساخت ندارند، تصریح کرد: بنابراین دولت باید سازوکاری را مشخص کند که از افزایش قیمت جلوگیری کند و آن نیز فقط از طریق پرداخت تسهیلات ساخت به تولیدکننده و انتقال آن به خریدار پس از دوران مشارکت میسر است.
بستهای برای انصراف آقای وزیر!
از سوی دیگر اظهارات عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی مبنی بر این که قصد دارد، انحصار بانک مسکن در پرداخت تسهیلات مسکن را بشکند، مسئولان رده بالای بانک مسکن را به واکنش وا داشته و آنها در حال آماده کردن بستهای برای انصراف آقای وزیر از این تصمیم هستند. در این بسته پیشنهادی روشهای مختلفی برای افزایش سقف وام و رونق بازار مسکن پیشبینی شده است، تا بتوانند به این شکل این انحصار را همچنان در اختیار خود نگه دارند. گفتنیاست تسهیلات ۲۰ میلیون تومانی خرید مسکن در قبال سپردهگذاری و امتیازبندی زمان انتظار است، به گونهای که حداقل ۶ ماه انتظار لازم است و به ازای هر ۶ ماه یک برابر سپرده مشتری تسهیلات تا سقف ۲۰ میلیون تومان برای خرید مسکن به وی پرداخت میشود.
افزایش تسهیلات امکانپذیر است؟
از سوی دیگر در مقابل افزایش تسهیلات خرید مسکن عوامل ساختاری دیگری هم وجود دارد که کار را برای دولت دشوارتر میکند. برای مثال گفته میشود که در چنین شرایط تورمی امکان افزایش تسهیلات خرید مسکن نیست. همچنین منابع محدود بانکها هم میتواند عاملی باشد که سد راه تصمیم دولت در افزایش تسهیلات مسکن شود. احمدرضا سرحدی کارشناس مسکن در گفتوگو با ایسنا گفته: «با عرضه روز افزون مسکن و تامین منابع مالی ساخت مسکن، قیمتها به حالت تعادل میرسند.»
وی اینطور ادامه داده: «طرحهای ارائه شده دولت مبنی بر افزایش تسهیلات، پس انداز و سپردهگذاری از سوی مردم مناسب است اما بهتر است تلاش دولت جهت افزایش ساخت و ساز مسکن بیشتر شود.» به گفته وی در صورتی که وضعیت اقتصاد مسکن به همین روال ادامه داشته باشد، افزایش تسهیلات امکانپذیر نیست یا در صورت افزایش تسهیلات، تنها افزایش دوباره قیمتها را در بر دارد. سرحدی افزود: با وجود تورم بالا، طرح افزایش تسهیلات مسکن منجر به افزایش دوباره قیمت مسکن میشود چرا که تجربه ۲۰ سال اخیر مبنی بر افزایش تسهیلات همین نتیجه را در بر داشته است و این طرح به شرطی مناسب است که تورم کشور تک رقمی باشد.
انتهای پیام