غلامعلی فرجادی *: بانک مرکزی نه‌تنها در ایران بلکه در سایر کشورها بر اساس تجربیات و تخصص خود در زمینه‌های پولی، بانکی، نقدینگی، تولید، ارزش افزوده و پایه پولی، تورم، اصلی‌ترین مرجع جمع‌آوری، تحلیل و اعلام آمار است و همواره این آمار مورد استناد قرار گرفته و مورد تایید است. ظرف چند سال گذشته بنا بر دلایلی این وظیفه با مصوبه مجلس از بانک مرکزی به مرکز آمار منتقل شد. در حالی که شرح وظایف این دو کاملا متفاوت از هم بوده است و مرکز آمار می‌تواند در موضوعات جمعیتی، مسکن و نیروی کار ورود داشته باشد و اعلام‌نظر و نتایج خود را منتشر کند. صرف‌نظر از آنکه دولت پیشین آن آمارها را قابل اعتماد یا اعتبار نمی‌دانسته و با توجیه‌های خاص خود آن را زیر سوال می‌برده، اقدام به جابه‌جایی این مسوولیت کرد. به‌نظر می‌رسد در دوران جدید دولت در ابتدا باید به چرایی این عدم اعتبار بپردازد و دلایلی را که دولت بر اساس آن معتقد بود آمارها قابل اتکا نیستند را مشخص کند و به‌جای حذف بانک مرکزی از تهیه و اعلام آمار که می‌توان گفت در تخصص بانک مرکزی است، به اصلاح آن بپردازد. اکنون که با تاکید اعلام می‌شود مرکز آمار تنها مرجع و مرکز جمع‌آوری و اعلام آمار رسمی کشور است، باید به این سوال پاسخ داده شود که با توجه به تخصص بانک مرکزی در زمینه‌های پولی، بانکی، حجم پول و نقدینگی، آیا می‌توان انتظار داشت که سیاست‌های پولی کشور توسط این بانک اتخاذ شود، اما آمارهای آن و تحلیل‌های مرتبط با آن توسط مرکز آمار جمع‌آوری شود؟ در این شرایط در صورت بروز اختلاف میان آمار این دو نهاد و مرکز، کدام نهاد حکمیت میان آنها را متقبل خواهد شد و چگونه می‌توان راستی‌آزمایی کرد؟ دولت پیشین اشتباهی را مرتکب شد و بر اساس آن وظیفه اصلی و نهادینه‌شده و موردنظر و تایید در همه کشورهای جهان را نقض کرده و بانک مرکزی را به‌عنوان مرکز ثقل ارایه آمار در حاشیه قرار داده و مرکز آمار را جایگزین آن کرده هرچند هیچ یک از مسوولان هنگام ارایه آمار به آن نیز متعهد نمانده و آمارهای تازه‌تری را منتشر می‌کردند که با مرکز آمار نیز در تضاد است. اما دولت کنونی، در ابتدای راه باید با راستی‌آزمایی دلایل دولت پیشین در حذف بانک مرکزی از مرکزیت ارایه آمار، یک‌بار دیگر اعتبار آن را بازگردانده و در شرایطی هم که هر دو مرکز چنین مسوولیتی را برعهده بگیرند، باید درخصوص روش‌های آمارگیری به اجماع برسند.
*کارشناس اقتصادی
منبع: شرق
  |
 |
 |
 |
 |
 |
