کد خبر: 118314
سه شنبه 1 آبان 1397 - 17:05
محمدفربد: آشفتگی بازار ارز که ناشی از رشد حجم نقدینگی، جو روانی حاکم بر بازار و متأثر از پارامترهای سیاسی است و نه منطق اقتصادی، در روزهای اخیر از سیر نزولی برخوردار شده است که خود حاکی از عدم توازن قیمت ارز در بازار با ارزش واقعی آن است.
نظرات متفاوت کارشناسان اقتصادی در این بین نشان از تفاوت دیدگاه ها و روش های متفاوت تعیین قیمت ارز دارد که در این مقاله به خلاصه ای از نقطه نظرات مختلف برخی کارشناسان اقتصادی می پردازیم.
اخیراً به نقل از ایسنا در تاریخ ۱۵ مهرماه جاری عباس شاکری، ارزش برابری نرخ دلار با ریال را ۱۸۵۰ تومان ارزیابی و اعلام کرده اند. محمدرضا جهان بیگلری کارشناس اقتصادی در ۱۷ مهرماه جاری در مصاحبه با خبرآنلاین بر نرخ ۲۲۰۰ – ۲۰۰۰ تومانی دلار اشاره دارد و این عدد را نتیجه تقسیم حاصل جمع ذخایر ارزی، صادرات و GDP (تولید ناخالص داخلی) بر واردات می داند.
این درحالیست که محسن زنگنه در برنامه پایش نرخ دلار را ۷۲۰۰ – ۶۸۰۰ تومان ارزیابی کرده اند که مشروح آن در سایت تابناک مورخ ۱۶ مهرماه جاری درج شده است.
آل اسحاق وزیر اسبق بازرگانی نیز ارزش دلار را در مصاحبه با خبرآنلاین ۱۷ مهرماه ۷۰۰۰ تومان برآورد می کند. در همین حال هادی حق شناس نرخ دلار را بین ۹ – ۸ هزارتومان ارزیابی کرد که در تاریخ ۱۷ مهرماه جاری در ایلنا منعکس شد.
در این بین حسین راغفر نیز در مصاحبه با ایلنا در تاریخ ۱۵ مهرماه جاری دولت، صنایع پتروشیمی، فولادی ها، صنایع معدنی، اتاق بازرگانی و کسانی که به دنبال بی ثبات سازی سیاسی و اقتصادی در ایران هستند را ذی نفعان افزایش قیمت ارز معرفی کرد که می تواند منجر به بیکاری یک میلیون نفر شود و معتقد است که بسیاری از مردم با دلار ۳۵۰۰ تومانی هم قدرت خرید ندارند و دلار ۹ -۸ هزار تومانی باعث فروپاشی اقتصادی خواهد شد و راهکار اصلی را تعیین قیمت براساس توانائی بخش تولید می دانند.
به تعبیر راغفر مندرج در خبرآنلاین ۱۳ مهر جاری حتی دلار ۵۰۰۰ تومانی نیز تولید را نابود خواهد کرد.
ابراهیم رزاقی کارشناس اقتصادی در تاریخ ۱۷ مهرماه جاری به دو شیوه تعیین قیمت دلار یکی متناسب با اختلاف تورم داخلی و خارجی و دوم سیاستی که چینی ها و قبل از آن ژاپنی ها انجام می دادند اشاره دارد که قیمت دلار را بسیار گران تعیین می کنند تا امکان واردات کالا مقدور نباشد.
به نظر می رسد در حال حاضر انتظار جامعه صنعتی و اکثر مردم این است که اقتصاددانان با هرتفکر اقتصادی (نهادگرایان یا طرفداران اقتصاد بازار) گرد هم آیند و نظرات واحدی را عرضه کنند اما با کمال تأسف شاهد این هستیم که در این حوزه همانند ورزش که در آن نیز در ورزش های انفرادی موفق تر هستیم در کار جمعی ناموفق جلوه می کنیم.
در ادامه به پشتوانه چند دهه حضور در حوزه اقتصاد صنعتی و مطالعات گسترده اقتصادی در حوزه های خرد و کلان به توضیح موارد فوق پرداخته و در انتها به قیمت مورد انتظار ارز بر اساس روند بازار اشاره می کنیم:
۱-قیمت ۲۲۰۰ – ۱۸۵۰ تومانی دلار با احتساب نرخ تورم در ۴ دهه اخیر: جدول زیر که تهیه شده است و از بدو انقلاب تاکنون را شامل می شود، بر اساس تفاضل دو نرخ تورم داخلی و دلار شکل گرفته و قیمت فوق را تائید می نماید به شرط اینکه تورم اعلام شده دقیق بوده و یا سبد کالائی که انتخاب شده و سهم هریک از اقلام در سبد خانوار برای کشف میزان تورم مطابق واقعیت باشد. اما چیزی که در این حوزه دارای اهمیت است اینکه براساس تورم اعلام شده حقوق و دستمزد شاغلین اصلاح شده و نرخ های ارز بالاتر از این به معنای کاهش قدرت خرید حقوق بگیران است.
در این روش قیمت دلار با احتساب پیش بینی تورم ۳۰ درصدی سال جاری ۲۲۰۰ تومان برآورد می گردد.
۲-نرخ دلار ۷۲۰۰ – ۶۸۰۰ تومانی: این نرخ که مبدأ آن را دلار ۳۶۰۰ تومانی شکل داده است به شرح جدول زیر به دست می‌آید.
باتوجه به اعلام صندوق بین المللی پول که تورم سال جاری را قریب ۳۰ درصد اعلام نموده است، قیمت دلار براساس این مدل حدود ۶۸۰۰ تومان به دست می آید. این نرخ در محدوده نظر آقای عسگر اولادی نیز است.
۳-نرخ دلار براساس روند بازار: براساس این روش روند قیمت دلار در بازار داخلی پس از انقلاب اسلامی مطالعه و نتایج آن برای اولین بار منتشر می گردد. امید است که مورد توجه و استفاده همکاران صنعتگر و سایر اقشار قرار گیرد.
۳-۱- روند رشد قیمت دلار تا پایان جنگ تحمیلی
از ابتدای انقلاب تا پایان سال ۶۷ قیمت دلار با رشد متوسط سالانه ۳۰ درصد از ۷۰ ریال به ۹۶۰ ریال تغییر یافته است. اما در سالهای بعد و پس از پایان جنگ روند رشد قیمت اصلاح و ضریب رشد کاهش یافته است.
۳-۲- روند رشد قیمت دلار تا سال ۱۳۸۱
در مرحله اول و دوم تعدیل اقتصادی که در زمان ریاست جمهوری مرحوم هاشمی و خاتمی صورت گرفت قیمت دلار با ضریب رشد ۱۶.۱ درصد از ۹۶۰ ریال به ۷۹۵۰ ریال در سال ۸۱ تغییر یافت. البته در زمان ریاست جمهوری هاشمی مرحله اول تعدیل اقتصادی صورت گرفته اما نتایج حاصله در سال ۸۱ مجموع تعدیلات را بیان می کند.
۳-۳- روند رشد قیمت دلار تا پایان سال ۹۱ (زمان اجراء تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد)
در مرحله سوم تعدیل اقتصادی قیمت ارز با رشد متوسط ۱۵.۸ درصدی در پایان سال ۹۱ به ۳۴۵۰ تومان تغییر یافت، این مرحله تعدیل مصادف بود با شدیدترین تحریم های بین المللی که درآن زمان صادرات نفت به ۸۰۰هزار بشکه در روز کاهش یافت.
۳-۴- روند رشد قیمت دلار تا پایان سال ۹۷
در مرحله چهارم تعدیل اقتصادی که هم اکنون در جریان است، نرخ ارز با فرض طی مسیر دوره های گذشته و با رشد ۱۶ درصدی از ۳۴۵۰ تومان به ۸۴۰۰ تومان در سال ۹۷ بالغ خواهد گردید. این روند می تواند تا پایان دوره ریاست جمهوری آقای روحانی ادامه یابد. آنچه که مهم است اینکه باقی ماجرا بر می گردد به سود جویانی که بدون رعایت مصالح ملی به انتقال اطلاعات خلاف واقع به جامعه مبادرت می ورزند. دلیل مهمی که برای غیرواقعی بودن قیمت ارز در حال حاضر مشاهده می شود هجوم همسایگان ایران به منظور خرید کالای ایرانی است که نشان از قیمت غیرواقعی دلار دارد، براساس اصل برابری قدرت خرید این روش یکی از روشهای تعیین قیمت ارز است.
۳-۵- انتظار مشاهده قیمت در پایان سال ۹۷
روند رشد قیمت ارز در بازار نشان می دهد که گفته آقای مسعود نیلی درخصوص تورم ۲۰ درصدی در ساختار اقتصاد کشور مقرون به صحت است. زیرا رشد ۱۶ درصدی قیمت ارز که حاصل تفاضل تورم واقعی داخلی و خارجی است، به طور نسبی عدد فوق را تائید می کند.
*کارشناس ارشد مدیریت صنایع
ما را در سایر شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
