شفافیت بورسی‌ها در باند سرعت

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبارپول روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: شفافیت در حالی یکی از مهم‌ترین‌ و اساسی‌ترین رکن‌های هر بازار سرمایه‌ای است که ارائه دقیق و به موقع اطلاعات نیز شاکله اصلی شفافیت است. شرکت بورس اوراق بهادار تهران وضعیت عملکرد شرکت‌ها در زمینه انتشار اطلاعات (صورت‌های مالی و گزارش فعالیت ماهانه) را در ۵دوره ماهانه منتشر کرد و به مقایسه روند اطلاع‌رسانی و انتشار به موقع اطلاعات پرداخت. طبق این گزارش در تیر‌ماه میزان افشای اطلاعات به‌موقع با رشد چشمگیری همراه و با افزایش حدود ۲۰ درصدی نسبت به اسفند ماه ۹۶ مواجه شده است.در تیر‌ماه، ۹۷ درصد از مجموع شرکت‌های فعال در بازار سهام با اطلاع‌رسانی به موقع همراه بوده‌اند. بر‌اساس این گزارش در اسفندماه سال ۹۶ از مجموع ۳۲۶ شرکت فعال در بورس تهران، ۲۶۲ شرکت اقدام به ارائه به موقع اطلاعات کرده بودند ( به این ترتیب ۶۴ بنگاه تاخیر در افشای اطلاعات داشتند). این امر در تیر‌ماه ۹۷ بهبود یافت و تنها ۹ شرکت اطلاعات مالی خود را با تاخیر منتشر کردند. این امر را می‌توان نوید تسریع شفافیت بورسی‌ها دانست که خود می‌تواند زمینه را برای بهبود نقدشوندگی و همچنین افزایش شفافیت بازار سهام فراهم کند.
لزوم توجه به افزایش کیفیت

یکی از اقدامات مناسب صورت گرفته از سوی ارکان اصلی بازار سرمایه به خصوص سازمان بورس اوراق بهادار و شرکت بورس اوراق بهادار تهران، تلاش برای ارائه به موقع اطلاعات شرکت‌های فعال در بازار سرمایه بوده است. این امر هم مانع ایجاد درز اطلاعات گزارش‌های شرکت‌ها شده‌ و هم شفافیت بازار را ارتقا بخشیده‌ است. در این راستا با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین‌ رسالت‌های سازمان بورس، توسعه فناوری‌های حوزه مالی است، اقدامات مثبتی نیز در این زمینه صورت گرفته است. راه‌اندازی بسترهای ارائه اطلاعات در حوزه الکترونیکی و توسعه خدمات اطلاع‌رسانی برای دسترسی جامع به اطلاعات ناشران از جمله این موارد بوده است.

بر‌اساس تلاش‌های سازمان تمایل شرکت‌های فعال در بازار سرمایه و سازماندهی برنامه اطلاع‌رسانی برای ناشران، افشا و انتشار عملکردهای منظم افزایش یافته است. در این میان پیگیری‌های انجام شده از سوی مدیریت امور ناشران بورس تهران نیز در بهبود این امر بی‌تاثیر نبوده است.

به‌هر حال با توجه به اقدامات مثبت صورت گرفته شاهد بهبود روند اطلاع‌رسانی از سوی شرکت‌های بورسی هستیم. به‌طوری‌که طبق آمار مطرح شده، سرعت رشد اطلاع‌رسانی به موقع با جهش قابل‌توجهی همراه شده است. اما در این راستا باید به کیفیت اطلاعات ارائه شده نیز توجه داشت. در واقع با توجه به ملاک‌های کنونی به نظر می‌رسد شرکت‌ها بیش از آنکه نگران ارائه پیش‌بینی دقیق از سودآوری باشند، باید به رعایت زمان‌بندی و دقت در ارائه عملکرد توجه کنند.

این موضوع زمانی اهمیت بیشتری نشان می‌دهد که برخی شرکت‌ها تنها رفع تکلیف می‌کنند و گزارش‌های ارسالی به‌ویژه عملکردهای ماهانه آنها از لحاظ کیفیت، از محتوای مناسبی برخوردار نیست. هر چند در شرایط کنونی ارائه اطلاعات ماهانه از سوی شرکت‌ها در صورت رعایت مفاد آن می‌تواند در شفافیت بورس مفید باشد، اما بازهم تاکید می‌شود که معیارهای افزایش کیفیت در آنها نیز باید مورد توجه مسوولان قرار گیرد.
روند انتشار گزارش‌ها چگونه بود؟

شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ملزم هستند گزارش‌های عملکرد ماهانه خود را در تاریخ‌های منظمی ارائه دهند. این گزارش‌ها به منظور در اختیار قرار دادن اطلاعات مفیدی برای سرمایه‌گذاران و دیگر کاربران برای پیش‌بینی وضعیت مالی آتی شرکت خواهد بود.

در این راستا مدیریت امور ناشران بورس تهران در اجرای وظیفه پیگیری ارسال به‌موقع گزارش‌های مالی شرکت‌ها، به‌طور مستمر به بررسی گزارش‌های ارسال شده از سوی ناشران بر روی سایت کدال می‌پردازد و درصورتی‌که شرکتی گزارش خود را طبق مواد ۷ تا ۱۲ مکرر دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات ارسال نکرده باشد، مشمول فرآیند تعلیق شده و مکاتبات لازم با ناشران انجام می‌شود. در این راستا درج علامت هشدار در کنار نماد معاملاتی ناشر، برای اطلاع عموم سرمایه‌گذاران از عدم ارسال به‌موقع گزارش شرکت‌ها خواهد بود. تا به این ترتیب سرمایه‌گذاران با توجه به این موضوع در خرید و فروش‌های خود دقت لازم را داشته باشند.

در این راستا گزارش منتشر شده از سوی شرکت بورس که عملکرد ۵ دوره ماهانه اخیر را مورد بررسی قرار داده، نشان از بهبود اطلاع‌رسانی در این مدت دارد. به‌طوری‌که شرکت‌هایی که گزارش فعالیت ماهانه خود را به‌موقع منتشر کرده‌اند از ۲۶۲ شرکت در اسفند‌ماه ۹۶ به ۳۱۶ شرکت در تیر‌ماه ۹۷ افزایش یافته است. همچنین تا تاریخ تهیه این گزارش فقط ۵ شرکت در ارائه گزارش‌ ماهانه تیرماه تاخیر یک تا ۵ روزه داشته‌اند و در این میان یک شرکت نیز گزارش نداده‌ است.

طبق بند ۶ مکرر ماده ۷ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان، شرکت‌ها باید اطلاعات وضعیت عملیات ماهانه را حداکثر ۵روز بعد از پایان هر ماه در سامانه کدال منتشر کنند. بر این اساس گزارش مزبور که عملکرد ماهانه شرکت‌های بورسی را از اسفند ۹۶ تا تیرماه ۹۷ مورد بررسی قرار داده، تاخیر در ارائه اطلاعات تا پنجم مردادماه لحاظ شده است. به این ترتیب ۳۱۶شرکت از مجموع ۳۲۵ شرکت فعال در بورس تهران (یعنی معادل ۹۷درصد از شرکت‌ها) اقدام به ارائه اطلاعات در زمان قانونی کرده‌اند. ۵شرکت نیز تنها یک تا ۵ روز تاخیر داشته، ۲شرکت بین ۶تا ۱۰ روز تاخیر و یک شرکت نیز بیش از ۱۰روز تاخیر در ارائه اطلاعات داشته است.

مقایسه روند اطلاع‌رسانی در دوره یک ماهه تیر۹۷ نسبت به خرداد سال جاری نیز نشان از بهبود حدود ۴درصدی رشد اطلاع‌رسانی دارد. به‌طوری‌که در خرداد سال جاری ۳۰۵ شرکت ارائه به موقع اطلاعات داشته و ۲۰شرکت نیز با تاخیر مواجه بوده‌اند. البته روند اطلاع‌رسانی در اردیبهشت‌ماه به مراتب بهتر از خرداد بوده و ۳۱۱ شرکت اطلاعات مورد نظر را در موعد مقرر منتشر کرده‌اند.
نگاهی به عملکرد شرکت‌های متاخر

بررسی روند شرکت‌هایی که عملکرد خود را با تاخیر منتشر کرده‌اند نشان از آن دارد که در گروه ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی، نماد ایران‌ ترانسفو در ۵دوره مورد بررسی‌، همیشه با تاخیر همراه بوده است. البته روند مزبور در این دوره‌ها با بهبود همراه شده‌ است. به‌طوری که تاخیر ۷روزه این شرکت در اسفند ۹۶ به ۴روز در تیرماه سال جاری رسیده است.

در میان نمادهای خودرویی و قطعه‌سازان نیز می‌توان به تاخیر ارائه اطلاعات در نماد ماشین‌سازی نیرومحرکه اشاره کرد. «خمحرکه» نیز تاخیر بیش از ۱۰روزه خود در اسفندماه سال گذشته را به ۳روز در تیرماه امسال کاهش داده است. در این گروه می‌توان به عملکرد رینگ‌سازی مشهد اشاره کرد؛ «خرینگ» در حالی که ۴روز تاخیر در اسفند، بیش از ۱۰ روز تاخیر در فروردین‌ و ۴روز تاخیر در خرداد داشته، در تیرماه عملکرد این نماد با ارائه به موقع اطلاعات همراه شده است. در این گروه دیگر نمادها از جمله سایپا، ایران خودرو، فنرسازی خاور، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو، صنعتی نیرومحرکه، مهرکام پارس و صنعتی محورسازان ایران خودرو نیز در حالی با تاخیر ارائه گزارش در اسفندماه سال گذشته مواجه بودند که این روند در ماه‌های بعد با بهبود قابل‌توجه و رسیدن به جایگاه ارائه به موقع همراه شده است.

در این بررسی نماد کشتیرانی جمهوری اسلامی نیز در برخی مقاطع اطلاعات به موقع و در برخی زمان‌ها نیز تاخیر در ارائه اطلاعات داشته است. به‌طوری‌که این نماد در ماه‌های فروردین و تیر سال جاری ۴روز تاخیر را ثبت کرده اما در بقیه ماه‌های مورد گزارش، ارائه به موقع اطلاعات داشته است. در میان نمادهای دارویی نیز داروسازی اکسیر و دارویی لقمان نیز در حالی با تاخیر در ارائه اطلاعات حتی با دیرکرد ۱۰ روزه مواجه بودند که در این ماه‌ها بهبود اطلاع‌رسانی را تجربه کرده و عملکرد خود را به موقع منتشر کردند. در این میان آلومراد نیز در تمامی دوره‌ها به‌جز خردادماه با تاخیر در ارائه عملکرد همراه بوده است. روندی مشابه در صنعتی و کشاورزی شیرین خراسان نیز مشاهده شد که عملکرد تیرماه این نماد نشان از تاخیر۷روزه در ارائه اطلاعات دارد. «های‌وب» نیز دیگر نماد متاخر در این بازار بوده که تنها در اسفندماه ۹۶ ارائه به موقع اطلاعات داشته و در ماه‌های بعد با بیش از ۱۰روز تاخیر مواجه شده است. البته علت عمده این امر توقف نماد مزبور در ماه‌های مورد بررسی است.
بررسی صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای

در بررسی مزبور تعداد ۱۴۹ شرکت صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای سه ماه منتهی به پایان خردادماه سال ۹۷را به‌موقع ارائه داده‌اند که در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته ۱۴درصد افزایش یافته است. به‌طوری‌که در دوره سه‌ماه نخست سال گذشته تنها ۱۳۱ شرکت اطلاعات خود را به موقع منتشر کرده‌ بودند. همچنین تعداد ۲۴ شرکت نیز صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای ۶ماه منتهی به پایان خردادماه سال جاری را در مهلت مقرر ارائه داده‌اند که در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته با افزایش ۲۶ درصدی همراه شده است.

همچنین تعداد ۲۴ شرکت صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای ۹ماهه منتهی به سه ماه نخست سال جاری را به‌موقع ارائه داده‌اند. این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل، این اطلاع‌رسانی با انتشار به موقع ۲۰ شرکت همراه بود که نشان از رشد ۲۰‌درصدی دارد.