جواد شرفخانی*: پزشکی یکی از مشاغلی است که هنوز برای جامعه، به یک قشر محترم، معتبر و تحصیلکرده مربوط میشود و مردم از همه نظر به آنها اعتماد میکنند.
پزشکان به واسطه مطالعاتی که دارند، یقینا فلسفه و دلایل پرداخت مالیات را بهخوبی میدانند و حتی اطلاع دارند بخش عمده درآمدهای دولت که صرف توسعه و آبادانی کشور و تأمین امنیت عمومی میشود، از طریق مالیات تأمین میشود. پزشکی در بیشتر کشورهای پیشرفته دنیا، شأن و منزلتی ویژه و بسیار بالا دارد. حتی یکی از عوامل تأثیرگذار بر میزان تقاضای بالا برای تحصیل در این رشتهها نیز شأن و منزلت است. موضوعاتی مانند رعایت اخلاق حرفهای، توجه به مسؤلیتهای اجتماعی و پذیرفتن مسؤلیتهای مدنی شاید عواملی باشند که اعتماد به این حرفه را در میان جامعه افزایش دادهاند. البته در کنار این منزلت نباید از عوامل دیگر مانند امنیت شغلی و درآمد بالای آن غافل شد؛ زیرا امروزه سطح رفاه و قدرت خرید، برای مردم از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ اما متأسفانه در کنار خیل عظیم پزشکان متعهد، متخصص و اخلاقگرا، عدهای نیز هستند که با بیتوجهی به رسالتها، وظایف و مسئولیتهای حرفهای، ناخواسته موجب پایینآوردن شأن، جایگاه و منزلت اجتماعی این قشر شریف در جامعه میشوند و همین امر سبب ناامیدی، سرخوردگی و کاهش سطح اعتماد عمومی بهعنوان یکی از سرمایههای ارزشمند جامعه خواهد شد. وقتی به این مرحله رسیدیم، باید شاهد افت کیفیت خدمات پزشکی و درمانی باشیم و پیام این موضوع، پایینآمدن سطح سلامت جامعه است که خود میتواند زنگ خطری برای نظام اجتماعی، سیاسی و سلامت کشور باشد.
ضمن اینکه نباید از این نکته غفلت کنیم که دو حلقه اصلی ارتباطی در نظام سلامت، بیمار و پزشک هستند که رعایتنشدن شأن هرکدام، میتواند موجب خدشهدارشدن حرمت و جایگاه انسان و این حرفه ارزشمند شود. یکی از مسائلی که موجب حفظ حرمت پزشکان میشود، رعایت حقوق بیماران و نیز پاسخگویی به دولت بهعنوان بخشی از مسئولیتهای اجتماعی است.
فراهمکردن حداقلهای ممکن ازجمله مکان مناسب و توجه به ابعاد مختلف آن مانند مساحت، معماری و زیباسازی، امکانات رفاهی مانند تأسیسات سرمایشی و گرمایشی، سرویس بهداشتی مناسب پذیرایی حداقلی مانند آب نوشیدنی، بهکارگیری همکاران خوشاخلاق، متعهد و کاردان، داشتن ابزارها و تجهیزات بهروز استاندارد برای درمان، تسهیل در روند پذیرش و راهاندازی سیستمهای نوین نوبتدهی برای رفاه حال اربابرجوع، تسهیل در روند پرداخت و نصب دستگاههای کارتخوان بهجای سرگردانکردن مریض یا همراه او برای آوردن پول نقد، اینها بخشی از حقوق بیمار است که انتظار میرود پزشکان عزیز آنها را به بهترین وجه برآورده کنند. در کنار رعایت حقوق بیمار، احترام به قوانین حکومتی و رعایت اصل حسننیت و صداقت در اظهار درآمدها و پرداخت مالیات بهعنوان زیربنای توسعه همهجانبه کشور نیز از انتظارات است.
مطمئنا تعداد بسیار زیادی از پزشکان متعهد این مرز و بوم، همه تعهدات یادشده را بهجا آوردهاند، اما هستند کسانی که با بیاحترامی به حقوق اولیه بیمار ازجمله نصبنکردن دستگاههای کارتخوان و آزار و اذیت مراجعان برای پرداخت پول نقد در راستای فرار مالیاتی، شأن خود و این حرفه مقدس را خدشهدار میکنند.
خبر فرار مالیاتی ۶۰۰میلیاردتومانی در این صنف، میتواند بزرگترین ضربه را به اعتبار و حیثیت حرفهای آن بزند و سرمایههای اجتماعی و اعتماد عمومی را بهشدت کاهش داده و باورهای مردم را نشانه بگیرد.
بیتوجهی به اخلاق پزشکی، رعایتنکردن مسئولیتهای مدنی و اجتماعی از سوی عدهای از پزشکان و نگاه تجاری به این شغل، میتواند پایههای نظام سلامت را بهشدت بلرزاند. در نتیجه برای پیشگیری از آن، باید همه بزرگان نظام سلامت، متولیان امر و سازمان مالیاتی با اتخاذ تدابیر لازم، همانگونه که از فقیرترین اقشار جامعه مالیات ستانده میشود، در شفافسازی درآمدها و پرداخت مالیات واقعی پزشکان نیز کوشا باشند. با توجه به درآمدهای بالای این صنف، میتوان تکالیف قانونی جدید و متناسب با این حرفه را با استفاده از توان تخصصی حسابداران و مشاوران مالیاتی تعیین کرد یا اینکه از سامانهای مانند نسخهای که برای دفاتر اسناد رسمی پیچیده شده است، برای کنترل وضعیت سلامت جامعه و نیز آگاهی از درآمد پزشکان استفاده شود که البته میتواند بهعنوان یکی از مهمترین بانکهای اطلاعاتی مورد استفاده سازمانهای بیمهگر، دولت و سایر نهادهای نظارتی و ذینفع قرار بگیرد.
*مدرس دانشگاه و مشاور مالی و مالیاتی
منبع: شرق