هیاهوی بازاری که در نوسان دلار گم شد



مژگان افروزی: بعد از نوسانات بازار ارز و دلار، تحلیلگران حوزه‌های مختلف در خصوص تاثیرات این نوسان بر اقتصاد کشور سخن‌ها گفتند.

نکته‌ای که کمتر به آن پرداخته شد نظر فروشندگان و کسبه مختلف در مورد اثراتی است که آشفتگی بازار ارز بر درآمد آنها گذاشته است.

بازار تجریش از نقاط جذاب تهران است. آنقدر تکاپو در آن جاری است که اکثر مواقع فقط باید خود را به جریان حرکت مردمی سپرد که در مقابل مغازه‌ها صف کشیده‌اند و مشغول خرید هستند. میوه‌ها و سبزیجاتی که در بسته‌بندی‌های زیبا از تماشاچیان و مشتریان دل می‌برند در کنار عطاری‌هایی که عطر گیاهانشان فضا را پر کرده و فروشگاه‌های کوچک و بزرگ دیگر همه نکاتی است که حتی اگر از شلوغی بیزار باشید باز هم نمی‌توانید در مقابلش مقاومت کنید و حتما سالی چند بار خودتان را به تجریش می‌رسانید تا در ازدحام بازارش غرق زندگی شوید.

بازار تجریش در یک بعد از ظهر بهاری باران خورده یکی از بهترین نقاط شهر برای گشت و گذار است. از چرخ‌های باربری در بازار خبری نیست. چند توریست در کمال آرامش با دوربین‌هایشان مشغول ثبت تمام رنگ‌های بازار تجریش هستند.

فروشنده جوان قاب گوشی موبایل آنقدر مشغول بازی است که انگار در خانه نشسته و کاری جز بازی کردن ندارد. او وقتی که می‌خواهد در مورد تاثیر نوسان دلار بر کسب و کارش سخن بگوید، نگاهی به ویترین کوچک مغازه‌اش می اندازد و با بی‌حوصلگی می گوید: نوسانات نرخ دلار علاوه بر هزینه‌های خرید باعث شد تا با بالا رفتن قیمت‌ها خریداران هم مثل سابق تمایلی برای خرید نداشته باشند و همین باعث بروز رکود در کار ما و بازار خرید و فروش شده است.

تعطیلی مغازه‌ها و کسب و کارها لطمه به دولت است چرا که درآمدی که از مالیات دریافت می‌کند با کار نکردن واحدهای صنفی دچار آسیب می‌شود. در شرایط رکود بازار مردم جذب مشاغلی می‌شوند که عوارض مالیاتی ندارند.

محمد ذوالفقاری، فروشنده لوازم آشپزخانه است. چند مشتری در مغازه‌اش اجناس را ورانداز می‌کنند. قیمت می‌پرسند و اجناس را سرجایشان می‌گذارند و می‌روند. بعد از رفتن هر مشتری او سراغ قفسه‌ها می‌رود و کالاهای دست خورده‌اش را مرتب می‌کند و پشت دخلش می‌نشیند.

این فروشنده جوان می گوید: از بعد از عید به دلیل افزایش نرخ دلار نه فروشنده قدرت خرید اجناس تازه و به روز کردن محصولاتش را دارد و نه خریدار قدرت خرید. در عین حال افزایش نرخ دلار باعث افزایش چند درصدی قیمت اجاره بهای ملک شده و این درحالی است که مغازه‌ها عموما از نظر متراژ و ویژگی ارزش این رشد اجاره ‌بها را ندارند و درحال حاضر فروشندگان کمتر از اجاره‌ بهای درخواستی درآمد دارند.

این فروشنده لوازم آشپزخانه از تعطیلی بعضی از مغازه ها می گوید: در بازار تجریش برخی از مغازه‌ها به دلیل بالا رفتن اجاره مجبور به تخلیه محل کسب خود شده‌اند.

او می‌گوید: برخی از مالکین صاحب چند مغازه هستند و برای دور زدن قانون عوارض مالیات فقط یک مغازه را به اداره مالیات معرفی می‌کنند و همین منجر به اعمال فشار مضاعف بر مستاجر می‌شود تا مالیات مالک را با رقم ماهانه بین ۱۵ تا ۳۵ میلیون تومان تامین کند. علاوه بر این از آنجا که مواد اولیه بسیاری از تولیدات داخلی وارداتی است، اجناسی از این دست هم با حدود ۲۰ درصد افزایش قیمت مواجه شدند.

نوسانات نرخ دلار علاوه بر هزینه‌های خرید باعث شد تا با بالا رفتن قیمت‌ها خریداران هم مثل سابق تمایلی برای خرید نداشته باشند و همین امر باعث بروز رکود در کار ما و بازار خرید و فروش شده است.

مغازه بعدی یک فروشگاه لوازم آرایشی، بهداشتی است. فروشنده در حالی که گوشی موبایلش را با کتفش نگه داشته و با تلفن حرف می‌زند مشغول چیدن اجناسش در قفسه‌ها است. او از وضعیت این روزهای کسب و کارش می‌گوید: نوسانات دلار بر تمام بازار فروش اثر گذاشته است. اجناس بین ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند و به همین دلیل مشتری تمایلی به خرید ندارد. سود ما از کالاها از ۳۰ تا ۵۰ درصد به ۵ تا ۱۵ درصد رسیده است. مشتریان منتظرند ببینید نوسانات بازار به ثبات می‌رسد یا نه. تا آن موقع ما هر روز مغازه را به امید خدا و مشتری باز می‌کنیم ولی مشتری نیست.

یک فروشنده لوازم خانگی همراه همکارش انتهای مغازه‌اش نشسته‌ است. سفره نهارشان پهن است و به گفته یکی از آنها، یک ساعتی است که مشغول صرف نهار هستند. او نظرش را در مورد تاثیر نوسان دلار بر درآمدش می‌گوید: افزایش نرخ دلار باعث بالا رفتن ۳۰ درصدی کالاها شده است و ما را برای خرید محدود کرده است و همین مبلغ به هزینه‌های مشتری‌ها اضافه شده و عملا سودی روی کالاها نداریم و همان قیمت خرید را به فروش می‌رسانیم.

این فروشنده به رکود بازار اشاره می‌کند و می‌گوید: به دلیل گرانی قیمت‌ها بازار تجریش خلوت شده است. طی یک هفته چندین هزار تومان به قیمت نهایی اجناس اضافه شده است. مشتری با چه منطقی باید تمایل به خرید داشته باشد؟

فروشگاه بعدی یک فروشگاه کالای سنتی ایرانی است. ترمه‌ها در رنگ‌های مختلف روی رگال‌ها ردیف شده‌اند. فروشنده که با حوصله به نظر می‌رسد می‌گوید: به دلیل عدم ثبات نرخ دلار کل معاملات ( خرید،فروش و مبادله) راکد شده است. مبلغی که برای دلار اعلام شده گنگ است. صرافی‌ها ادعا می‌کنند دلار ۴۲۰۰ تومانی ندارند.

او ادامه می‌دهد: کالاهای وارداتی هم هیچ قیمت ثابتی ندارند و این عدم ثبات باعث می‌شود مشتری صبر کند. از سوی دیگر به دلیل گران شدن مواد اولیه، کالاهای ایرانی هم گران شده‌اند و به دلیل فقر عمومی قدرت خرید مردم پایین آمده است و بازارها خلوت شده‌اند.

این فروشنده به این نکته تاکید می‌کند که؛ تعطیلی مغازه‌ها و کسب و کارها لطمه به دولت است، چرا که درآمدی که از مالیات دریافت می‌کند با کار نکردن واحدهای صنفی دچار آسیب می‌شود. در شرایط رکود بازار مردم جذب مشاغلی می‌شوند که عوارض مالیاتی ندارند.

هر زمان که بازار دچار نوسان می‌شود مشتریان هم ترجیح می‌دهند خرید نکنند و تا مشخص شدن تکلیف بازار و قیمت ها صبر کنند و فقط مایتاج خود را فراهم کنند. بازار یک زنجیره به هم پیوسته است هرکجای این زنجیره دچار آسیب شود روی تمام بخش ها اثر می‌گذارد.

محمد ایجادی، فروشنده یک مغازه بزرگ صنایع دستی ایرانی است. چند توریست در مغازه‌اش مبهوت نقش و رنگ کالاهایش هستند. مشغول راهنمایی یکی از توریست‌ها است. بعد از رفتن مشتری خارجی‌اش به توریست‌های دیگر حاضر در مغازه‌اش اشاره می‌کند و می‌گوید: بیشترین مشکل ما مسافران خارجی هستند. آنها درکی از نوسانات ارز در ایران ندارند. دلار را با مبلغ ۴۲۰۰تومان از توریست‌ها می‌خرند ولی توریست هنگام معامله باید دلار ۵۸۰۰ تومانی پرداخت کند. در صرافی هم مبلغ دلار ۶۰۰۰ تومان است. این اختلاف قیمت برای مسافران غیر ایرانی نه قابل درک است نه خوشایند. ما هم به عنوان فروشنده دچار همین ناهمگونی قیمت‌ها هستیم.

او اضافه می‌‎کند: از سوی دیگر نرخ دلار باعث افزایش حدود ۲۰ درصدی بعضی از کالاها شده است ولی همان کالا عملا با ۵۰ درصد تفاوت به فروش می‌رسد. این نوسانات چند هزار تومانی چنان تاثیر عمیقی بر کسب و کار می‌گذارد که بعید می‌دانم آنهایی که متولیان امر هستند درک واقعی از این تاثیر داشته باشند.

ایجادی در مورد صادرات کالاهایش می‌گوید: من با کالاهای تولید داخل کار می‌کنم ولی در همین مدت وقتی به تولیدکننده سفارش کار می‌دهم می‌بینم با توجیه اینکه قرار است چند وقت دیگر محصولم گران شود پس من همین حالا قیمت را بالا می‌برم گاهی تا ۳۰ درصد جنسش را گرانتر می‌فروشد.

به دلیل گرانی قیمت‌ها بازار تجریش خلوت شده است. طی یک هفته چندین هزار تومان به قیمت نهایی اجناس اضافه شده است. مشتری با چه منطقی باید تمایل به خرید داشته باشد؟

او ادامه می‌دهد: هر زمان که بازار دچار نوسان می‌شود مشتریان هم ترجیح می‌دهند خرید نکنند و تا مشخص شدن تکلیف بازار و قیمت‌ها صبر کنند و فقط مایحتاج خود را فراهم می‌کنند. بازار یک زنجیره به هم پیوسته است هر کجای این زنجیره دچار آسیب شود روی تمام بخش‌ها اثر می‌گذارد.

وی همچنین می‌گوید: در خصوص صادرات به عنوان یک واحد صادر کننده به دلیل اینکه حجم بالای معاملات ارزی زیر ذره‌بین می‌رود ما با اطمینان خاطر در این حوزه فعالیت نمی‌کنیم. در مدت بروز این نوسانات ارزی ما هم مجبور شدیم مبادلات خود را متوقف کنیم.

اینها تنها گوشه‌ای از گلایه‌ها و مشکلات فروشندگان است. مسایلی که بر روند زندگی بسیاری تاثیر گذاشته است، اما آیا سیاست‌گذاران می‌دانند در این بازارهای خرد مردم با چه مشکلاتی ناشی از مسائل ارزی مواجه‌اند؟

منبع: تجارت نیوز