مؤسسه صلح آمریکا طی گزارشی در مورد تحریمهای این کشور علیه ایران نوشت: آمریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به دلایل مختلف، چندین دور تحریم را علیه ایران به اجرا گذاشته است. تهران اکنون میخواهد در قالب بخشی از یک توافق دیپلماتیک در مورد پرونده هستهایاش، از بار تحریمها بکاهد. اما برداشته شدن تحریمها اغلب سختتر از اعمال تحریم است و بسته به موضوعات، ریشهها و روشهای تحریمی، پروسه رفع آنها متفاوت است. تحریمها یکی از ابزارهای اصلی پیشبرد سیاست خارجی ۶ تن از روسایجمهور آمریکا در قبال ایران بودهاند. از سال ۱۹۷۹ تاکنون کاخ سفید ۱۶ دستور اجرایی را صادر کرده و کنگره در ۴ مرحله، ۹ قانون در ارتباط با تحریم ایران به تصویب رسانده است. اولین مرحله تحریمهای آمریکا که در فاصله سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۹۵ به اجرا گذاشته شد، در واکنش به تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان ایرانی بود. دومین دور تحریمها در فاصله سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۶، با هدف تضعیف جمهوری اسلامی ایران به اجرا گذاشته شد و صنعت نفت و گاز ایران را هدف قرار میداد و دسترسی ایران به تکنولوژی هستهای و موشکی را محدود میکرد. این تحریمها همچنین شرکتهای کشورهای ثالث را که در بخش انرژی ایران سرمایهگذاری کرده بودند مورد مجازات قرار داد. مرحله سوم تحریمها در فاصله سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ به اجرا گذاشته شد که عمدتاً ناشی از نگرانیها در مورد فعالیتهای هستهای ایران بود، اما شامل اقدامات تنبیهی در زمینه نقض حقوق بشر در ایران نیز بود. این تحریمها تقریباً تمامی مبادی ورودی اقتصاد ایران را هدف قرار داد. آخرین مرحله تحریمها که از سال ۲۰۱۰ به اجرا گذاشته شده است، شامل سختگیرانهترین اقدامات محدودیتزایی است که دولت آمریکا علیه یک کشور به اجرا گذاشته است. این تحریمها بانک مرکزی ایران را هدف قرار میدهد و توانایی دریافت پول نفت ایران و انجام بسیاری از نقل و انتقالات مالی، بیمه، تولید و بخشهای مالی ایران را محدود میکند. دو مرحله اول تحریمها بهصورت یکجانبه از سوی واشنگتن به اجرا درآمد. اما دو مرحله آخر تحریمها شامل اقدامات مشابهی بود که از سوی متحدان آمریکا و سازمان ملل اتخاذ شد و موجب ایجاد یک رژیم بینالمللی تحریمی علیه ایران شد. این گزارش در ادامه به طرح پرسشهایی پرداخته و به آنها پاسخ داده است. آمریکا برای برداشتن تحریمها به چهچیزی نیاز دارد؟ استاندارد برداشته شدن تحریمها در آمریکا بالاست. رئیسجمهور میتواند دستورات اجرایی کاخ سفید در زمینه تحریمها را لغو کند. اما حدود ۶۰درصد این تحریمها بهموجب مصوبات کنگره به اجرا گذاشته شدهاند که تجدید نظر در خصوص تحریمها را خارج از حیطه اختیار رئیسجمهور میسازد بلکه باید کنگره خود در این زمینه اقدام کند. البته رئیسجمهور میتواند اختیار معاف کردن برخی کشورها، مؤسسات و اشخاص را از تحریمها اعمال کند. او همچنین میتواند در تعیین موارد نقض تحریمها و اعمال مجازات بر متخلفان انعطاف بیشتری نشان دهد. دولتهای کلینتون و بوش چنین رویکردی را اتخاذ کرده بودند و هرگز هیچ کشوری را به نقض تحریمها علیه ایران متهم نکردند. ایران برای برداشته شدن تحریمها چه گامهایی را باید بردارد؟ تحریمها بهصورت بسیار گسترده و پیچیدهای وضع شدهاند و برای برداشته شدن تحریمها ایران باید تجدید نظر جدی در سیاستهای داخلی و خارجی خود صورت دهد. ۱۶ دستور اجرایی و ۹ مصوبه کنگره تنها برای محدود کردن فعالیتهای هستهای ایران اعمال نشدهاند. بیش از ۸۰درصد تحریمها به سیاستهای مختلف ایران در زمینه مسائل داخلی و خارجی مربوط میشوند. به همین دلیل همه آنها از استانداردهای ثابتی برای لغو شدن برخوردار نیستند. در زمینه پرونده هستهای، آمریکا ضابطه مشخصی برای برداشتن تحریمها تعیین نکرده است. درخواست اصلی ۶ قدرت جهانی در این زمینه بهقرار زیر است: توقف فعالیتهای غنیسازی ایران تا ۲۰ درصد خنثیسازی ذخایر فعلی اورانیوم ۲۰درصد ایران تعطیلی فعالیتهای مجتمع جدید غنیسازی فردو پذیرش بالاترین سطح شفافیت و بازرسیهای سرزده حل تمام موضوعات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و پایبندی به ۶ قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در زمینه توقف غنیسازی اورانیوم. اما اکثر تحریمهای آمریکا چندمنظوره هستند، برای مثال، برداشته شدن تحریمها بر اساس قانون تحریمهای آمریکا که در مرکز تحریمهای آمریکا قرار دارد، مستلزم این است که رئیسجمهور آمریکا تصدیق کند ایران تلاشها برای طراحی، توسعه و دستیابی به سلاحهای هستهای، شیمیایی و بیولوژیک و تکنولوژی ساخت موشکهای بالستیک را متوقف کرده است و اینک ایران هیچ تهدید عمدهای برای امنیت ملی آمریکا و متحدانش محسوب نمیشود.
انتهای پیام