اثر تسهیلات صندوق یکم در بازآفرینی شهری

کارنامه عملکرد پرداخت تسهیلات صندوق پس انداز مسکن یکم در بافت های ناکارآمد میانی نشان می دهد: تا پایان آبان ماه سال جاری معادل یک هزار و ۹۸۶ فقره تسهیلات صندوق پس انداز مسکن یکم به مبلغ کل ۱۳۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در محدوده هسته قدیمی پایتخت پرداخت شده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبارپول، میانگین ارزش هر واحد تسهیلات اعطایی از محل صندوق پس انداز مسکن یکم در پایان آبان ماه امسال در محدوده بافت ناکارآمد میانی از ۶۷ میلیون تومان به رقم ۶۸ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. به طوری که سهم بافت فرسوده از تسهیلات پرداخت شده از محل صندوق پس ­انداز مسکن یکم به لحاظ تعداد و ارزش به ترتیب ۸.۵ درصد و ۸.۳ درصد شده است.
بررسی تیراژ ساخت آپارتمان مسکونی در محدوده بافت فرسوده شهر تهران نیز مهر تائیدی بر میزان اثرگذاری تسهیلات صندوق پس ­انداز مسکن یکم در هسته قدیمی شهر است.
در عین حال بررسی بخش دیگر روند اعطای تسهیلات صندوق یکم در بافت ناکارآمد میانی از ابتدای سال جاری تا پایان آبان ماه امسال حاکی از آن است که میانگین ارزش هر واحد تسهیلات اعطایی از رقم ۶۷ میلیون تومان به ۶۸ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. به طوری که نرخ رشد ماهانه در خصوص تعداد تسهیلات پرداختی از ۱۳.۳ در اردیبهشت ماه امسال به ۲۲.۵ در مهرماه سال جاری رشد داشته است.
همچنین نرخ رشد ماهانه در خصوص ارزش تسهیلات پرداختی از ۱۵.۳ در دومین ماه سال جاری به ۲۴.۲ درصد در مهرماه امسال صعود کرده است.
بررسی آمار ساخت وساز در محدوده بافت فرسوده شهر تهران نیز نشان دهنده پیشتازی این محدوده از سایر نقاط شهری است. کارشناسان و تحلیلگران بازار مسکن معتقدند یکی از مهم­ترین محرک ­های رشد ساخت و ساز در بافت ناکارآمد میانی شهر، مربوط به تسهیلات خرید مسکن با امتیاز ویژه در بافت فرسوده پایتخت است که از محل صندوق پس‌ انداز یکم در حال پرداخت است.
تسهیلات این صندوق که در حالت کلی بالاترین سقف تسهیلات خرید را به سپرده‌گذاران پرداخت می‌‌کند در بافت فرسوده با دو امتیاز ویژه به خریداران آپارتمان‌ها تعلق می‌گیرد. امتیاز اول کمتر بودن نرخ سود تسهیلات معادل ۱.۵ واحد درصد (نرخ سود تسهیلات صندوق پس‌ انداز یکم در محدوده بافت فرسوده معادل ۸ درصد و در سایر مناطق شهری معادل ۹.۵ درصد است) نسبت به سایر مناطق شهری است و امتیاز دوم حذف شرط خانه اولی برای پرداخت تسهیلات صندوق پس‌ انداز یکم در بافت فرسوده است. اگر چه در سایر مناطق شهری نداشتن سابقه مالکیت برای استفاده از این تسهیلات الزامی است اما در بافت فرسوده همه نوع طیف تقاضای خرید مسکن می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند. این شکل پرداخت تسهیلات خرید مسکن در بافت فرسوده سبب شده از یک سو هزینه دریافت تسهیلات و میزان پرداخت اقساط ماهانه در بافت فرسوده کمتر از سایر مناطق شهری برای تقاضای مصرفی شود و از سوی دیگر امکان استفاده تقاضای سرمایه‌ای از این تسهیلات در بافت فرسوده فراهم شود. کارشناسان بازار مسکن معتقدند ورود تقاضای سرمایه‌ای و همچنین ورود تقاضای مصرفی از نوع غیرخانه‌ اولی به بافت فرسوده یکی از نیازهای هسته فرسوده پایتخت برای تغییر چهره محله‌ها و فراهم شدن زمینه برای ورود سرمایه‌گذاران برای توسعه سایر کاربری‌ها در این مناطق است. همین موضوع باعث شده معاملات در بافت فرسوده پایتخت رونق گیرد و سرمایه‌‌گذار را برای سرمایه‌گذاری بیشتر تحریک کند.
بررسی‌های دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن درباره ظرفیت نهفته در بافت‌های فرسوده نشان می‌دهد در صورت تحریک موثر سرمایه‌گذاری در بافت‌های فرسوده با اهرم تسهیلات بانکی، رونق ساخت و سازهای مسکونی و به تبع آن ساخت‌ و سازهای تجاری در این محدوده از شهرها، می‌تواند به رشد ارزش افزوده بخش ساختمان و در نتیجه رشد مثبت اقتصاد منجر شود. نوسازی بافت‌های فرسوده به‌ دلیل پایین بودن هزینه تملک زمین و ساخت و ساز در مقایسه با سایر مناطق شهرها، صرفه اقتصادی برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد.