*حمیدرضا اریان پور
با سخنان چهارشنبه هفته گذشته بن برنانکه، رییس بانک مرکزی ایالات متحده، مبنی بر احتمال پایان دادن به سیاستهای تزریق محرکهای مالی به اقتصاد امریکا در سال جاری میلادی، بازارهای مالی جهان و از جمله بازار فلزات گرانبها و از جمله طلا چنان سقوطی را تجربه کردند که وبسایت «مارکت واچ» آن را «حمام خون فدرال رزرو» توصیف کرد. تنها یک روز پس از اعلام سیاستهای تازه بانک مرکزی امریکا که در آن به احتمال کاهش خرید اوراق قرضه از سوی بانک مرکزی امریکا اشاره شده بود، پنجشنبه بهای طلا و نقره به پایینترین میزان در حدود دو سال و نیم گذشته رسید. پیتر گرنت، تحلیلگر ارشد بازار در یو اسای گولد میگوید که با وجود آنکه برنانکه پافشاری کرده که اقدامات فدرال رزرو با دادههای اقتصادی هماهنگ خواهد شد اما به نظر میرسد که بیشتریها انتظار دارند «تسهیل کمی» سال بعد به پایان برسد. تسهیل کمی همان خرید اوراق قرضه توسط بانک مرکزی است و این بازارها را نگران کرده است. البته شاید بهتر باشد بگوییم که سیاستهای جدید، راحتی ماههای گذشته را از آنان گرفته است.
سقوط بازارهای مالی
پنجشنبه طلا برای تحویل در ماه آگوست ۸۷ دلار یعنی بیشتر از ۶ درصد سقوط کرد اتفاقی که از سپتامبر ۲۰۱۰ تاکنون نیفتاده بود. نقره هم داستان مشابهی داشت و قراردادهای ماه جولای افت تا بهای حدود ۱۹ دلار برای هر اونس را تجربه کردند. اما همان روز بازارهای سهام هم بینصیب نماندند و حدود ۲ درصد سقوط را تجربه کردند. سقوطی که ادامه افت چهارشنبه در پی سخنان بن برنانکه بود. S&P500 بیشترین کاهش روزانه از نوامبر ۲۰۱۱ را شاهد بود. داو جونز ۳۴/۲ درصد افت داشت و شاخصهای نزدک ۲۸/۲ درصد رو به پایین رفتند. رایان ولاستلیکا در رویترز گزارش میدهد که بازارهای سهام امریکا سال ۲۰۱۳ با برنامههای خرید اوراق قرضه بانک مرکزی امریکا ماههای رویایی داشتند و حالا به احتمال کاهش کمکهای تحریکی است که واکنش نشان میدهند. پنجشنبه و جمعه بازارهای مالی اروپا و آسیا هم تقریبا همه در کنار همردیفهای امریکایی خود سقوط را تجربه کردند.
ویلیام واتس، از نویسندگان ارشد مارکت واچ در نیویورک و باربارا کولمیر، از دبیران سایت در مادرید روز گذشته در نوشتهیی آوردند: «تحلیلگران این کشتار را حمام خون طلا و دیگر فلزات توصیف کردهاند که در کنار دیگر کالاها در فروش ارزان گسترده که در داراییها به راه افتاده قرار گرفتهاند.» در واقع طلا بهگونه ویژهیی نسبت به پس کشیدن نقدینگی فدرال آسیب پذیر است چرا که با سیاستهای پولی تهاجمی و ارزش دلار و دیگر ارزها و فشارهای تورمی پیوند دارد. تحلیلگران میگویند که با افزایش سریع بازدهی اوراق قرضه، طلا و دیگر کالاهایی که ممکن است بازدهی دلخواه را نداشته باشند میتوانند با مشکل روبهرو شوند.
امید به احیا
بانک مرکزی امریکا در حال حاضر برای تحریک رشد اقتصادی ماهانه ۸۵ میلیارد دلار اوراق قرضه خریداری میکند. این برنامه خرید اوراق است که بر داراییها اثر گذاشته و سهولت پولی در سالهای گذشته است که بر افزایش بهای طلا تاثیر داشته است. اتفاقات این چند روز اما در واقع نشانه نوعی امید به وضعیت احیای اقتصادی امریکا هم هست. همانطور که برنانکه هم روز چهارشنبه اعلام کرد خرید اوراق قرضه دولتی در صورتی کاهش خواهد یافت که فعالیتهای اقتصادی طبق پیش بینیها خوب جلو برود. در این میان انتشار دادههای فروش مسکن ماه مه که نشان از رشد سالانه ۲/۴ درصدی داشت بسیار جالب توجه بود و همین خبر بود که طلا را تا زیر ۱۳۰۰ دلار در هر اونس پایین آورد. بخش مسکن از سال ۲۰۰۸ بارها بازارهای مالی را لرزانده و اکنون بهبود آن به امید به احیای اقتصادی یاری خواهد رساند. اما نگرانیها پابرجایند. اکونومیست در مقالهیی در نسخه چاپی این هفته با عنوان «شفافتر اما سختتر» درباره سیاستهای برنانکه، رییس بانک مرکزی امریکا که چند ماه بیشتر از دوره دوم مسوولیتش نمانده، مینویسد: «اگر تورم به طرز ناراحتکنندهیی همین طور پایین بماند یا رشد اقتصادی ضعیف نشان دهد، بانک مرکزی امریکا میتواند به خرید اوراق قرضه ادامه دهد. اما همچنان ممکن است که در جریان میل فدرال رزرو برای بیرون رفتن از بازار اوراق، مدیران بانک مرکزی امریکا درگیر نوعی خیالپردازی خوشبینانه درباره مسیر آینده اقتصاد شوند. و این میتواند به مشکلات بیشتری منجر شود.»
بازگشت طلا
به این ترتیب طلا در انتظار میزان احیای اقتصادی ایالات متحده خواهد ماند مگر اینکه خبرهای بزرگی از اروپا برسد که چندان هم بعید نیست. میزان احیای اقتصادی امریکا و سیاستهایی که بانک مرکزی این کشور بر اساس آن ترتیب میدهد میتواند در آینده بهای طلا را دوباره بالا و پایین ببرد اما برخی کارشناسان بازار به نکات دیگری هم اشاره میکنند که
رخدادنشان دور از ذهن نیست. اسکات کارتر، مدیر ارشد لیر کاپیتال از شرکتهای خرده فروشی فلزات گرانبها که در لسآنجلس واقع است، در گفتوگویی تلفنی به مارکت واچ میگوید: «باید بین اقتصاد واقعی و اقتصاد فدرال رزرو تفاوتهایی قائل شویم و این بین اکنون و پایان سال خودنمایی خواهد کرد. با نگاه به ۱۲ تا ۳۶ ماه آینده داستان طلا و نقره این است که با ادامه افزایش بدهیهای دولتی در سطح جهان و با گلاویز شدن اروپا و ژاپن با مشکلات اقتصادی خودشان، همچنان نقدینگی بسیاری به سوی بازار طلا سرازیر خواهد شد.» وضعیت بد اقتصاد چین را هم نباید از خاطر برد. مارک فابر، اقتصاددان در مصاحبهیی با «سیانبیسی» میگوید که رشد واقعی چین اکنون تنها ۴ درصد در سال است و آمار رسمی قابل توجه نیست. فابر این را هم با توجه به تاثیرش بر اقتصاد جهان بر قیمت طلا اثرگذار میداند.
نشانههای اینکه طلا به راحتی کوتاه نخواهد آمد را روز جمعه توانستیم ببینیم. طلا اینبار به خاطر کاهش ارزش دلار دوباره به بالای ۱۳۰۰ دلار برای هر اونس بازگشت. فابر در گفتوگو با سی انبیسی حتی تا آنجا پیش میرود که میگوید همه کالا و بازارها در ماههای آینده وضعیتی وحشتناک خواهند داشت به جز طلا. او میگوید که حالا هم همه با توجه به بهای کمتر در حال اندوختن طلا هستند: «در حالی که طلا از سال ۲۰۰۸ تاکنون از ۷۰۰ دلار به ۱۳۰۰ دلار رسیده، شرایط صنعت معدن وحشتناک مانده است. شرکتهای کاوش طلا پولی ندارند و شرایط صنعت از سال ۲۰۰۸ هم بدتر است. پس گمان میکنم که طلای تازهیی به بازار نرسد. اقتصادهای نوظهور و بانکهای مرکزی و افراد هم به اندوختن طلا ادامه خواهند داد.»
انتهای پیام