پردرآمدها چگونه شناسایی شدند؟

اینکه در اردیبهشتماه امسال یارانه نقدی چه تعداد از پردرآمدها را دولت قطع میکند، یک سؤال است و مهمتر اینکه آییننامهای که هنوز برای نوشتن آن اقدامی نشده، چگونه میتواند به دولت کمک کند تا دستکم ۵میلیون نفر غیرنیازمند را از صف یارانه نقدیبگیران خارج کند؟
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبار پول(poolpress.ir) به نقل از همشهری، دولت از اسفندماه گذشته تاکنون برابر اعلام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یارانه نقدی ۲۰۰هزار نفر را قطع کرده و به گفته ابوالحسن فیروزآبادی قائممقام وزیر کار تا پایان امسال یارانه نقدی ۶میلیون نفر دیگر قطع خواهد شد. همزمان از مجلس خبر رسیده است که گویا هفته آینده محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی به کمیسیون تخصصی برنامه و بودجه مجلس میرود تا درباره رویکرد دولت در شناسایی پردرآمدها و نحوه حذف آنها از لشکر ۷۶میلیون نفری یارانه نقدیبگیر توضیح بدهد. بهراستی پولدارها چه کسانی هستند و چگونه میشود یارانه نقدی آنها را حذف کرد؟
از قانون بودجه تا آییننامه نوشته نشده
قانون بودجه امسال به صراحت تأکید دارد تا مبلغ ۳۹هزار میلیارد تومان از کل درآمد ۴۸هزار میلیارد تومانی ناشی از آزادسازی قیمت حاملهای انرژی را صرف پرداخت نقدی و غیرنقدی کند که نسبت به سال گذشته ۳هزار میلیارد تومان دستکم باید از یارانه نقدی پرداختی کم شود. بهعبارتی دستکم ۵میلیون نفر باید دیگر ماهانه ۴۵هزار و ۵۰۰تومان نگیرند. البته نمایندگان مجلس در همین قانون ۴معیار را تعیین کردهاند که براساس آن دولت موظف به قطع یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد است. هرچند مشخص نیست که الزام دولت برای قطع یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد در چه بازه زمانی باید اتفاق بیفتد؟
۴ معیار شناسایی پردرآمدها برابر با مصوبه قانونی مجلس شرایط اقلیمی، بعد خانوار و محل سکونت و میزان درآمد خواهد بود و تشخیص اینکه کدام خانوار در سبد یارانه نقدیبگیران باقی خواهد ماند، با دولت است. گام بلند دولت برای حذف یارانه پردرآمدها وقتی برداشته خواهد شد که آییننامه شناسایی خانوارهای پردرآمد نوشته و ابلاغ شود بلکه به اجرا درآید. این آییننامه ظرف مدت ۳ماه (از زمان اجرای قانون بودجه سال ۱۳۹۴بهعبارتی پایان خردادماه امسال) توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و با همکاری ۸ وزارتخانه امور اقتصادی و دارایی، نفت، نیرو، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی، ورزش و جوانان، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و کشور باید تهیه شده و به تصویب هیأت وزیران برسد.
سخنگوی دولت در راه مجلس
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در مقام سخنگوی دولت و معاون اول رئیسجمهور در حالی قرار است نتیجه اقدام دولت مبنی سازوکار شناسایی خانوارهای پردرآمد براساس معیارهای چهارگانه فوق را در هفته آینده با اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در میان بگذارد که هنوز اقدامی برای تدوین آییننامه مورد نظر صورت نگرفته است. همزمان، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور دیروز از کسری بودجه سنگین دولت خبر داد.
جهانگیری با تأکید بر اینکه در سال ۹۳ در منابع هدفمندی یارانهها دچار مشکل بودیم و امسال نیز این مشکل ادامه دارد، گفت: میزان هزینه مشخصشده در ردیفهای هدفمندی با میزان درآمد ما تعادل ندارد، اگر بخواهیم در ردیفهای هزینه برای هدفمندی پرداخت کنیم، کسری ۱۷هزار میلیاردی خواهیم داشت. به گفته جهانگیری، به غیر از ۳۹هزار میلیارد تومان پرداخت نقدی، ۴هزار و ۸۰۰میلیارد تومان برای درمان، ۵هزار و ۲۰۰میلیارد تومان برای تولید و ۱۳۰۰میلیارد تومان برای مسکن و ۴هزار میلیارد تومان بابت اشتغال جوانان پرداخت شده است که ۱۷هزار میلیارد تومان بیش از مقدار منابع هدفمندی است. روز گذشته سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه از چگونگی اجرای تبصره۲۰ بودجه ۹۴ بهخصوص حذف ثروتمندان در نشست هفته آینده کمیسیون خبر داد.
به گزارش فارس، غلامرضا کاتب با تأکید بر اینکه دولت موظف به حذف یارانه نقدی ثروتمندان شده است، اظهار کرد: جلسه هفته آینده با حضور رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و احتمالاً مسئولان وزارت رفاه برگزار خواهد شد. محمدرضا پورابراهیمی، نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم دیروز گفت که دولت نگران تبعات سیاسی و اجتماعی حذف یارانه پردرآمدهاست و بهنظر میرسد این نگرانیها مانع از انجام این کار میشود. وی افراد خارجنشین، مسافران کشورهای خارجی، مالکان خودروهای چند صد میلیونی و افراد با درآمد بالا را ازجمله اقشاری خواند که یارانه نقدی تأثیری بر زندگی آنها ندارد. این نماینده مجلس افزود: کسانی که دارایی و مجموعه امکاناتی که از آن بهرهمند هستند بیش از یک حد مشخص باشد طبق اطلاعات خودشان و بدون نیاز به مراجعه به حسابهای بانکی آنها قابل شناسایی هستند و میتوان یارانه آنها را حذف کرد.
دولت شفافتر عمل کند
احمد امیرآبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفتوگو با همشهری درخصوص آغاز حذف یارانه نقدی پردرآمدها از سوی دولت اظهار داشت: در جلسهای که اخیرا آقای نوبخت سخنگوی دولت به کمیسیون برنامه و بودجه مجلس آمده بود با تأیید خبر آغاز حذف یارانه نقدی پردرآمدها گفت: اینکه میگویند یارانه نقدی ۵ گروه خاص را حذف کردیم درست نیست. وی افزود: دولت درباره اینکه ملاک و معیارش برای حذف دهکهای پردرآمد چیست، هنوز توضیحی به مجلس نداده است.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه همچنین با اشاره به اینکه حق مردم است که بدانند آیا یارانه آنها نیز قطع خواهد شد یا خیر، گفت: دولت باید فاکتورها و پارامترهایی که براساس آن یارانه نقدی پردرآمدها قطع میشود را بهطور آشکار و روشن به مردم بگوید تا شبههای برای آنها ایجاد نشود. امیرآبادی با اشاره به اینکه دولت باید مردم را در موضوع اجرای قانون هدفمندی یارانهها یعنی حذف و ثبت نام افراد جدید و جامانده، از سردگمی بیرون بیاورد از احتمال حضور وزیر کار در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس برای توضیح درخصوص اجرای قانون هدفمندی یارانهها خبر داد.
نمایندگان هم بیاطلاع هستند
جعفر قادری، عضو دیگر کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفتوگو با همشهری در پاسخ به این سؤال که آیا مجلس در جریان جزئیات برنامه حذف یارانه نقدی اقشار پردرآمد قرار دارد، گفت: نمایندگان مجلس هم مثل مردم در این موضوع بیاطلاع هستند. جعفر قادری تصریح کرد: اگر دولت به سیاست واحدی رسیده و قرار است طبق قانون، یارانه نقدی پردرآمدها را حذف کند، بهتر است پاسخگوی مردم هم باشد نه اینکه مخفیانه دست به کاری بزند.
او در پاسخ به این سؤال که آیا مجلس جلسهای با دولت در موضوع حذف یارانه پردرآمدها داشته اظهار داشت: فعلا مشخص نیست که مسئول این کار در دولت چهکسی است. یک روز آقای نوبخت در جلسه با نمایندگان میگوید ما برای اجرای قانون هدفمندی یارانهها منابع لازم را در اختیار داریم و نیازی به کمک نیست اما روز دیگر فلان وزیر عنوان میکند که با کسری بودجه چند هزار میلیاردی مواجه هستیم.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: البته این ایراد و اشکال در مصوبه مجلس هم وجود دارد که وزارتخانه یا فرد خاصی را برای اجرای قانون هدفمندی یارانهها و حذف دهکهای پردرآمد مشخص نساخته و بهصورت کلی در قانون آمده است که دولت مسئول اجرای این کار است. اگر شخص یا سازمان خاصی مسئول این کار انتخاب میشد، دست مجلس هم برای سؤال کردن و مطالبه باز بود. قادری در پاسخ به این سؤال که آیا مجلس برای اینکه قانون هدفمندی یارانهها و حذف یارانه نقدی پردرآمدها بهطور کامل انجام شود، نظارتی برعملکرد دولت خواهد داشت، گفت: اگر مسئول این کار در دولت مشخص شود قطعا مجلس توضیحات لازم را از مسئول مربوطه میخواهد. متأسفانه دولت در موضوع حذف یارانه نقدی پردرآمدها درگیر سیاسیکاری شده و نمیخواهد کسی از دولت در سال انتخابات ناراضی باشد.
قادری با بیان اینکه گفته میشود دولت برای شناسایی اقشار پردرآمد مشکل دارد، گفت: این حرف درست نیست؛ تمام اطلاعات در اختیار دولت است و تمام دارایی افراد مشخص است. وی این را هم گفت که ما به دولت پیشنهاد دادیم در زمان ثبتنام برای افرادی که خواهان دریافت یارانه نقدی هستند، این شرط گذاشته شود که دولت حق دارد از طریق بانکهای اطلاعاتی به ثروت و دارایی افراد دست پیدا کند، کسی که درآمدش پایین باشد نگرانی در این خصوص ندارد اما کسانی که مخالف دستیابی دولت به اطلاعات داراییشان هستند، قطعا از درآمد بالایی برخوردار هستند.
نسخه یک اقتصاددان
دکتر مهدی تقوی، اقتصاددان درباره نحوه شناسایی ثروتمندان یارانهبگیر میگوید: دولت به راحتی میتواند از طریق سیستم مالیاتی و ثبت داراییها، افراد پردرآمد را شناسایی کند. وی در گفتوگو با ایرنا با اشاره به عدمانصراف داوطلبانه ثروتمندان از دریافت یارانه نقدی در ابتدای سال گذشته به دولت توصیه کرد که بهصورت جدی اجرای این بند قانونی را در سالجاری پیگیری کند تا بار سنگین پرداخت یارانه به افراد مرفه از دوش بودجه کشور برداشته شود.
یک عضو اتاق بازرگانی ایران هم گفت: دولت طبق قانون هدفمندسازی یارانهها مکلف است پرداختهای نقدی را متناسب با توان اقتصادی شهروندان ساماندهی کند و کسانی که ثروتمند و بینیاز از دریافت یارانه نقدی هستند، حذف شوند. محمدمهدی راسخ افزود: اینکه چرا دولت در این مورد تأخیر کرده است باید توضیح دهد و هر یک روز تأخیر در این روند خسارت زیادی به اقتصاد کلان کشور میزند.
وی ادامه داد: از اول هم ما اعتقاد داشتیم باید یارانه نقدی به دهکهای کمدرآمد اختصاص یابد و بخش مهمی از آن برای حمایت از تولید و بهبود فضای کسب و کار هزینه شود. وی گفت: طرح انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی در سال گذشته جواب نداد، برای اینکه مردم نمیدانند این مبلغی که دریافت نمیکنند و انصراف میدهند، در کجا هزینه خواهد شد. راسخ افزود: بنابراین دولت باید در اجرای قانون هدفمندی یارانهها برای ساماندهی پرداخت و حذف یارانه نقدی به گروههای نیازمند و بینیاز طبق برنامه پیش برود و همه مردم انتظار دارند منابع کشور در راه توسعه و رشد پایدار اقتصادی هزینه شود و دستاوردهای آن به همه مردم برسد.
انتهای پیام