*غلامرضا تاجگردون
بازگشت سازمان مدیریت و برنامهریزی به عرصه تصمیمسازی در کشور، موضوعی است که درباره محالبودن آن در دولت فعلی، اتفاق نظر وجود دارد. لزوم وجود این نهاد مهم مدیریتی در کشور و همچنین شوراهای عالی، همواره فصل مشترک دیدگاههای کارشناسان، نمایندگان مجلس و مدیران گذشته کشور بوده اما رییسجمهوری، به این دیدگاه قایل نبود. در عین حال به نظر میرسد مطرحشدن پرحجم لزوم احیای سازمان در چند ماه اخیر، به دو دلیل صورت گرفته باشد. یکی اینکه بودجه ۹۲ در میان ناباوری، با تاخیر بسیار به مجلس رسید و از نظر درهمریختگی، کمنظیر بود. بدنوشتهشدن بودجه در سال آخر دولت آن هم در شرایط دشوار اقتصادی که نظم و انضباط باید اصل باشد، نشان داد فقدان حضور سازمانهای فکور و برنامهریز احساس میشود. دلیل دوم این است که پایان دولت فعلی، این امکان را به بدنه کارشناسی و نمایندگان مجلس میدهد تا این پیام را به رییسجمهور آینده بدهند که احیای سازمان مدیریت و برنامهریزی یا همان برنامه و بودجه، یک مطالبه جدی است. یک سال پیش و بعد از روی کار آمدن مجلس، مذاکرات و تلاشهایی صورت گرفت که منجر به نگارش نامهای توسط نگارنده به رییس دولت شد. نوع برخورد با این نامه نشان داد که آقای احمدینژاد همچنان خواستار تداوم نبود سازمان است. اما امروز مشخص شده فقدان شوراهای بالادستی امری اثرگذار در شرایط اقتصادی فعلی و بههمریختگی ساختارهای تصمیمساز در کشور است. در هفته گذشته ۲۲۶ نماینده مجلس طرحی را امضا کردند که بر احیای نهادهای تصمیمساز اصرار دارد. اگر این موضوع، یک ماه پیش مطرح میشد، تحتالشعاع ثبتنام انتخابات ریاستجمهوری قرار میگرفت اما به نظر میرسد اکنون زمان مطالبه آن از رییسجمهوری بعدی فرا رسیده است. برخی اظهارنظرها توسط یک جریان سیاسی خاص که البته کاندیدای آنها نتوانست در میان کاندیداهای نهایی قرار گیرد، پیرامون بیخاصیت بودن سازمان مدیریت و برنامهریزی، حکایت از آن دارد که هنوز هم هستند کسانی که به دلیل امکان سوءاستفاده از شرایط اقتصادی در نبود سازمانهایی چون سازمان برنامه و بودجه، علاقهمند به منحلماندن آن هستند. در سوی مقابل در طول تاریخ سازمان، موردی وجود ندارد که یک کارشناس یا مدیر آن، تخلف مالی، اختلاس و… را مرتکب شده باشد و این نشانه پاکی سازمان است. سازمانی که با آن وسعت اختیارات، هیچگاه آلوده به فساد نشد اما در طول هشتسال گذشته، در نهادهای دولتی و سازمانهایی به مراتب کوچکتر، فسادهای کلان مالی رخ داده است که بعضا توسط سازمانهای مربوطه پیرامون آن اطلاعرسانی صورت گرفته است. درعینحال باید به این نکته توجه داشت که احیای سازمان، نیازمند پذیرش فرآیندها و تصمیمات کارشناسی است. امکان ساختن کارشناس وجود دارد و فارغالتحصیلان نخبه بسیاری در کشور حاضر هستند که میتوانند به این امر کمک کنند. مهم این است که مسوولان اجرایی بپذیرند تصمیمات از پایین به بالا گرفته شود و دولت بهعنوان نهاد فرادستی، بر آن نظارت داشته باشد. در خاتمه ذکر یک نکته ضروری است. اینکه در خبرها آمده بود داماد رییسجمهور، از سوی او به آقای روغنی زنجانی پیام داده که برای احیای سازمان مدیریت و برنامهریزی به دولت کمک کنند، چندان واقعی به نظر نمیرسد. شناخت نگارنده از آقای مهدی خورشیدی حاکی از آن است که این پیشنهاد، علاقه شخصی وی بوده نه نظر رییسجمهور، چراکه او از نظر تفکر اداره کشور، تفاوت زیادی با آقای احمدینژاد دارد.
*نایبرییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس
منبع: شرق