“ایران در آینده خشک تر و داغ تر خواهد شد، یکی از دلایل آن عملکردی است که در نتیجه حرکت به سوی توسعه در این کشور صورت گرفته است. در واقع عدم توجه به انرژی های تجدیدپذیر و مصرف بیش از اندازه انرژی های تجدیدناپذیر باعث بروز این شرایط اقلیمی در ایران شده است.”
هرچه زمان میگذرد هزینههای توسعه یافتگی برای کشورهایی که به تازگی گام در مسیر توسعه گذاشته یا خواهند گذاشت بیشتر و بیشتر میشود. این حقیقتی است که در حال حاضر خیلی از کشورهای درحال توسعه یا توسعه نیافته به آن توجهی ندارند. واقعیت این است که جوامعی که پیش از این توسعه پیدا کرده اند یا در مسیر توسعه گام گذاشتهاند هزینههای کمتری را پرداخت نمودهاند. در موج اول توسعه ( کشورهای توسعه یافته امروزی) و به خصوص موج دوم توسعه ( کشورهای نوظهور اقتصادی ) به لحاظ پایین بودن سطح انتظارات و توقعات اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی ، وفور منابع امکانات طبیعی به ویژه انرژی و نیروی کار فراوان و ارزان قیمت و نبود محدودیتها و نظارتهای داخلی و خارجی مانند استانداردهای زیستمحیطی ، هزینه توسعه کشورها به مراتب پایین بود. این شرایط اما در عصر حاضر تغییر کرده است. اگرچه به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران با تغییر ساختار نظام بینالملل و تحول در قواعد بازی آن از نظامی- سیاسی- ایدئولوژیک به اقتصادی – فنی، فرصتهای جدید توسعهای برای کشورهای درحال توسعه ایجاد شده و از بار محدودیتهای سیاسی توسعه کاسته شده است اما در در عمل هزینههای واقعی توسعه بالاتر رفته است و این مساله با گذشت زمان بیشتر هم میشود. درگذشته اگر ملاحظات زیستمحیطی به دلیل حاد نبودن شرایط اقلیمی از یک سو و نبودن نظارتها و حساسیتهای بینالمللی از سوی دیگر وجود نداشت، امروزه کشورها به شدت از این منظر در تنگنا هستند. دسترسی به منابع انرژی ارزان و همچنین نیروی کار غیرماهر هم در این راستا قابل بررسی است. تصور شود اگر کشوری مانند چین به جای اینکه روند توسعه خود را از دهه ۱۹۸۰ آغاز کند ، در زمان فعلی آغاز میکرد به طور قطع نمی توانست ۲۰ سال دیگه به موقعیت توسعهای امروز دست پیدا کند. البته چین به راحتی و با هزینه کم امروزه دومین قدرت اقتصادی دنیا نشده است. هزینههای سنگینی که اقتصاد چین بر محیط زیست تحمیل کرده غیرقابل کتمان است منتها در طور ۳۰ گذشته به دلیل عدم حساسیت جهانی و متعدد نبودن کشورهایی مانند چین ، این هزینه ها برجسته نبود. امروزه منابع طبیعی و محیط زیست به شدت بر فرایند توسعه کشورها محدودیت ایجاد کرده و قدرت مانور آنها را برای گذار آسان و کم هزینه از شرایط عقبماندگی به شرایط توسعهیافتگی کاهش داده است. برخی از این محدودیتها اجبار داخلی کشورهاست مانند کمبود منابع آب ، انرژی و نیروی کار . برخی نیز فشار افکار عمومی و نهادهای نظارتی بینالمللی است که دست کشورها را برای نادیده انگاشتن مخاطرات توسعهای به ویژه در حوزه محیط زیست میبندد. اگرچه برخی کشورهای توسعه یافته این محدودیت ها را برای تداوم فرایند توسعهیافتگی خود از طریق دستیابی به تکنولوژیهای پیشرفته کاهش دادهاند اما باید اذعان کرد که برای عموم کشورها، این شرایط در آینده به طور قطع سختتر و پرهزینهتر خواهد شد. تاخیر بیشتر کشورها در آغاز فرایند توسعهای به طور طبیعی راه توسعه را برای این کشورها سخت تر و پرهزینهتر میکند. در انتها باید این گفتههای نماینده مقیم سازمان ملل در تهران را بار دیگر به طور جدی مورد توجه قرار داد : “ایران در آینده خشک تر و داغ تر خواهد شد، یکی از دلایل آن عملکردی است که در نتیجه حرکت به سوی توسعه در این کشور صورت گرفته است. در واقع عدم توجه به انرژی های تجدیدپذیر و مصرف بیش از اندازه انرژی های تجدیدناپذیر باعث بروز این شرایط اقلیمی در ایران شده است.”
انتهای پیام