شاهین یاسمی*: اینجا ایران است. در آخرین روز دولت محمود احمدینژاد و چند دقیقه مانده به مراسم تنفیذ حکم ریاستجمهوری منتخب مردم، بعضی بازارها دوباره اسیر هیجان شدند؛ هیجانی که در روزها و ماههای اخیر بارهاوبارها شاهد آنها بودیم؛ هیجانی که قیمتها را براساس انتظارات شکل گرفته و پیشبینیهای مثبت و منفی درباره آینده، بالا و پایین میکند؛ هیجانی که یک روز بازار را مثبت میکند و یک روز منفی؛ هیجانی که تمامی ندارد و این روزها تبدیل به یک روال تکراری شده است؛ هیجانی که بارش بر دوش اقتصاد که هیچ، بر دوش مردم سنگینی میکند؛ هیجانی که یک روز صفهای تقاضا و خرید را به دنبال دارد و یک روز صفهای فروش و عرضه؛ هیجانی که چند وقتی است بیرحمانه میتازد؛ هیجانی که بعضی را به سکته میاندازد و بعضی را شادکام میکند؛ هیجانی که همه امیدوارند با شروع به کار رسمی دولت یازدهم و مشخصشدن کابینه روحانی ناپدید شود و از حال ناپایدار به حال پایدار برود؛ هیجانی که همه منتظرند امروز پس از مراسم تحلیف ریاستجمهوری در مجلس واکنشی مثبت به دنبال داشته باشد و بازارها و ارکان اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این کهن بوم و بر را تکان دهد؛ هیجانی که خواستش تغییر فضای سیاسی و اقتصادی جامعه است؛ هیجانی که به دنبال تغییر است؛ تغییر در شرایط اسفبار کنونی. تغییر در قیمت نان و خورد و خوراک. تغییر در وضع اقتصادی و معیشت مردم. تغییر در بیبرنامگیها و سوءمدیریتها، تغییر در واقعیکردن قیمتها و شاخصهای اقتصادی به جای حبابسازیها؛ تغییری از نوع تجربه و اعتدال و تدبیر و امید. امید به اصلاح قیمتها و ترکیدن حبابها به جای دستکاریها و مهندسیها.
اینجا تهران است. با ما همراه شوید تا سری به گذر زرگرها، چهارراه استانبول و تالار شیشهای بزنیم و ببینیم چند دقیقه مانده به بدرود رسمی محمود احمدینژاد و درود رسمی حسن روحانی بازار چگونه رفتار میکند. در چهارراه استانبول چرخی بزنید متوجه میشوید که دلار بیش از۱۵۰ تومان گرانتر شده است. این در حالی است که روز پنجشنبه قیمت دلار در پایان معاملات به ۳۱۵۰ تومان رسیده بود ولی با آغاز معاملات روز شنبه از حدود ساعت ۱۰صبح سیر صعودی به خود گرفته و به ۳۳۰۰ تومان رسیده است. البته کاهش تقاضای ارز در روزها و هفتههای اخیر پس از اعلام نتیجه انتخابات ریاستجمهوری دوره یازدهم به صورت فصلی و مقطعی در ماه رمضان به ثبات نسبی قیمتی منجر شده بود که این مسئله از کندی حدود یکماهه ثبت سفارش کالاهای وارداتی و بهویژه کالاهای اساسی و دارو تاثیر قابلتوجهی پذیرفته است. یورو هم چهارهزار و ۳۵۰ تومان معامله میشود. اما در تالار شیشهای خبر خاصی نیست و شاخص توانسته حضور خود در کانال ۵۷هزار واحدی را تثبیت کند. این در حالی است که انتظار میرود با تغییر دولت شاهد تغییرات هیجانی در قیمتها، شاخصها و روند عرضه و تقاضا باشیم. در بازار زرگرها هم سکه تمامبهار آزادی طرح جدید با حدود ۴۰هزار تومان افزایش به یکمیلیون و صدهزار تومان رسید و سکه تمامطرح قدیم با ۲۰هزار تومان افزایش به یکمیلیون و۵۰هزار تومان رسید. سکه یکگرمی هم ۱۰هزار تومان گرانتر شده است و ۲۵۰هزار تومان معامله میشود. واضح و مبرهن است که در یکماهه گذشته روند تخصیص ارز وارداتی از سوی بانک مرکزی با کندی انجام شده است و همین مسئله به افت روند مبادلات تجاری منتهی شده بود و درنهایت تقاضای دلار در بازار آزاد را نیز تحتتاثیر قرار داده است. گرانشدن هیجانی دلار در روز تنفیذ البته بیتاثیر از اخبار مربوط به تشدید تحریمها نبوده است. در روزهای پایانی هفته گذشته خبر تصویب تحریمهای جدید آمریکا برای کاهش فروش نفت ایران از سوی رسانههای غربی بهصورت گسترده پوشش داده شد و همین امر در آغاز مبادلات هفته تاثیر خود را نشان داده است. البته در کنار این موضوع خبر مربوط به ترخیص کالا توسط واردکنندگان تنها با سپردن تعهد بابت بازپرداخت مابهالتفاوت ارز که هفته گذشته از سوی بانک مرکزی ابلاغ شد در این روزها بر تقاضای بازار ارز تاثیرگذار است، نکته قابل تامل آنکه امروز صرافیها از فروش ارز سرباز میزنند و همچنان انتظار افزایش قیمت را دارند و این موضوع نیز بهخودیخود به تب قیمت در بازار دلار دامن میزند. فضای حاکم بر بازار ارز به خوبی نشان از عدم مدیریت قیمت دارد و درواقع بانک مرکزی نتوانسته تمهیداتی در جهت جلوگیری از جهش قیمت در بازار ارز به کار بندد. همچنین با اقدام جنجالی اخیر بانک مرکزی درباره عدم نیاز به پرداخت نقدی مابهالتفاوت درباره کالاهای وارداتی و بهویژه کالاهای اساسی و دارو انتظار میرفت که تقاضا در بازار آزاد اثرگذار باشد، حال باید پرسید چرا این بیتدبیری در آخرین روز فعالیت دولت دهم انجام شد و آیا این تصمیمات تازه با اهداف سیاسی گرفته شدهاند؟ این در حالی است که بعضی از روند افزایشی در بازار ارز و طلا در روزها و هفتههای شروع به کار دولت یازدهم میگویند و بعضی از افت مقطعی و هیجانی دوسههفتهای در قیمتهای دلار و ارز و طلا. بهزودی معلوم میشود که آیا دولت یازدهم میتواند هیجانات و انتظارات بازار را کنترل و مدیریت کند؟! ما هم با شما منتظر میمانیم تا ببینیم پیشبینی کدام گروه درست از آب در میآید و چه اتفاقاتی در هفتههای پیشرو در انتظار بازارهای رقیب سرمایه است.
منبع: بهار