قیمت تمام شده پول واژه ای است که شاید برای مردم کوچه و بازار چندان قابل درک نباشد و آن را حتی نشنیده باشند. اما برای کسانی که با معادلات پولی و بانکی در ارتباط هستند، این واژه کاملا آشنا و ملموس است. چرا که در بسیاری از تبادلات بانکی این مبلغ محاسبه شده و بر روند دادو ستد های پولی تاثیر می گذارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبارپول به نقل از دیوان اقتصاد، در کشورهای مختلف قیمت تمام شده پول به روش های مختلف محاسبه شده عوامل متعددی روی آن ها تاثیر گذار است. در ایران عامل اصلی در افزایش قیمت تمامشده پول ناشی از هزینههای مستقیم (سود سپردهها) است که اگر بخواهیم بخشهای مختلف اقتصادی و عموم مردم از تسهیلات ارزانقیمت بانکها بهرهمند شوند، باید هزینههای پول را در سیستم بانکی کاهش دهیم که این امر هم منوط به مدیریت و کاهش هزینههای مستقیم است، به عبارتی، سودی که به سپردهگذاران پرداخت میشود تابعی از نرخ تورم است.
البته تورم هم میتواند تابعی از افزایش قیمت تمامشده پول باشد، اما این راهکار مناسبی به نظر نمیرسد که برای کاهش نرخ تورم قیمت تمامشده پول را از طریق کاهش سود سپردهگذاری کاهش دهیم، چون از این طریق هم بانک و هم مشتری متضرر خواهند شد. به این ترتیب کاهش نرخ تورم و قیمت تمامشده پول باید همگام با یکدیگر اتفاق بیفتد تا فشار فقط به موسسات مالی وارد نشود. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که قیمت تمامشده پول در بانکهای خصوصی به علت شرایط خاص جذب منابع، بالاتر از بانکهای دولتی است.
بررسیها نشان میدهد قیمت تمامشده پول در بانکهای دولتی حدود ۱۸ تا ۲۲ درصد است و این درحالی است که این قیمت در بانکهای خصوصی تا ۲۴درصد نیز میرسد. ذکر این نکته هم ضروری است که سیاست کاهش مداوم سودبانکی باعث میشود تا بانکهای خصوصی دوباره به دولتی تغییر ماهیت دهند چون در این حالت است که قیمت تمامشده پول در بانکها کاهش خواهد یافت.
آن چه قیمت پول را افزایش می دهد
حسین صالحی، کارشناس بازار سرمایه در این باره معتقد است که هر بانکی با توجه به منابعی که در اختیار دارد اقدام به اعطلای تسهیلات، پرداخت بدهی ها، سرمایه گذاری و یا خرید دارایی ثابت می کند. قیمت تمام شده پول با توجه به نوع و میزان منابع حائز اهمیت بوده و یکی از راه های مقایسه دو بانک بررسی قیمت تمام شده پول برای آن ها است.
وی همچنین می گوید: منابع بانک را سه بخش بدهی (انواع سپرده های دیداری و غیر دیداری به صورت کوتاه مدت و بلند مدت و یا ارزی و تسهیلات دریافتی از سایر بانک ها)، حقوق صاحبان سهام و همینطور وجوهی مانند ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و ذخیزه استهلاک تشکیل می دهد که برای محاسبه قیمت تمام شده پول از روش زیر استفاده می کنیم. ضمن این که منابعی که نیاز به کسر سپرده قانونی ندارند عبارتند از : سپرده های مدت دار ارزی، ذخیره استهلاک و ذخیره مطالبات مشکوک الوصول، حقوق صاحبان سهام و تسهیلات دریافتی از سایر بانک ها)هزینه بهره هر بخش از منابع آزاد را با توجه به نرخ بهره واقعی محاسبه می کنیم.
صالحی خاطر نشان می سازد که منابعی که هزینه بهره ندارند عبارتند از : سپرده های دیداری، سپرده های قرض الحسنه
پس انداز، سپرده های ارزی و سایر سپرده ها، ذخیره استهلاک و ذخیره مطالبات مشکوک الوصول، حقوق صاحبان سهام (در بانک های خصوصی نرخ بازده مورد انتظار از سرمایه معمولا جز محاسبات فوق منظور می شود.)
هزینه نقل و انتقال پول، هزینه ای دیگر
پس از قیمت تمام شده پول که با روش های اصولی و بر پایه محاسبات استاندارد مشخص می شود، بحث دیگری مطرح است با عنوان هزینه نقل و انتقال پول که این مبحث در تبادلات بین بانکی در سطح بین المللی پیش می آید.
در زمانی که ارتباط بین المللی میان بانک های ایران و بانک های خارجی قطع بود این هزینه به شدت بالا رفته و مشکلات بسیاری را برای کسانی که برای انجام عملیات بانکی ناچار به ارتباط با نهادهای مالی بین المللی بودند، ایجاد می کرد.
خوشبختانه با با اجرایی شدن برجام، هزینه های ارتباطات بانکی و نقل و انتقال پول بسیار کاهش یافت. در واقع تا قبل از اجرای برجام، به دلیل محدودیت های ناشی از تحریم، همان معدود بانک های خارجی هم که با آنها ارتباط وجود داشت، هزینه زیادی بابت خدماتی که ارائه می دادند، دریافت می کردند و هزینه های اضافی نیز از جانب آن ها دریافت می شد.
علاوه بر این، در زمان گذشته برای انجام یک کار، چندین ارتباط بانکی باید برقرار می شد اما بالاخره به دلیل رفع برخی از محدودیت ها، سرعت انجام کارها بسیار افزایش یافته و این برای بخش خصوصی هم کاملا محسوس است. برقراری ارتباط سوئیفت بین بانک های ایران و سایر بانک های دنیا یکی از عوامل کاهش دهنده هزینه نقل و انتقال پول محسوب می شود.
سوئیفت عامل ارزانی پول
سوئیفت با ارائه خدمات متنوع بانکی کلیه نیازهای موسسات مالی سراسر دنیا را در پرداختها – بازراهای مالی – اوراق بهادار و مبادلات مالی پشتیبانی می کند. از جمله مزایای سوئیفت در مقایسه با دیگر وسایل ارتباطی راه دور ( تلکس – تلفن فاکس)
می توان به موارد زیر اشاره کرد.شبکه سوئیفت در مرزها و مدارات زمانی محدود نیست و دسترسی به هزاران موسسه مالی در هر قاره را براحتی امکان پذیرمی کند.پیام های سوئیفتی می تواند بطور ۲۴ ساعته و هر روز ارسال و دریافت شود.همچنین سطح بالای استاندارد در سیستم سوئیفت عمدتا به منظور ارائه یک زبان مشترک برای همه کاربران طراحی شده است.
از جمله مزایای این رویه های استاندارد میتوان به افزایش بهره وری – کاهش هزینه های عملیاتی و کاهش خطاهای احتمالی اشاره کرد.از سوی دیگر وقتی فرستنده و گیرنده پیام هر دو در شبکه سوئیفت فعال باشند، (روز کاریشان باشد) انتقال اطلاعات و مبادله پیام فقط چند ثانیه طول می کشد.کلیه مبادلات آنی صورت می گیرد و با بازبینی اطلاعات و تایید سوئیفت که بطور خودکار انجام می شود همراه است.در عین حال سیستم سوئیفت به منظور ارتقای امنیت مبادله پیامهای مالی بین بانکی (حوالجات-اعتبارات اسنادی – ضمانتنامه و … ) در شبکه مطمئن و غیر قابل دسترسی، طراحی شده است.در هر حال تلاش دست اندرکاران نظام بانکی و فعالان اقتصادی این است که هزینه های تمام شده پول و نقل و انتقال آن را کاهش دهند. چرا که با کاهش این هزینه ها تبادلات اقتصادی و بانکی ارزان تر تمام شده و مشکلات کمتری برای فعالان اقتصادی پدید می آورد.
انتهای پیام