چشمانداز نرخ ارز در سال جدید

آنچه از سیاستهای بانک مرکزی و دولت درحال حاضر برمیآید، حرکت به سمت تکنرخی شدن ارز در سال آینده است. یکی از نکات برجستهای که در این زمینه مورد سوال اکثر فعالان اقتصادی است، ارزش ذاتی ارز بهطور متوسط در سال ۱۳۹۵ است. با توجه به سیاستهای دولت به نظر میرسد برنامه بانک مرکزی بر آن است که قیمت بازاری ارز متناسب با ارزش ذاتی آن تغییر کند و از این بابت تخمین ارزش ذاتی جهت و میزان تغییرات نرخ ارز را مشخص خواهد کرد.
براساس مطالعات انجامشده این نرخ را بهطور ساده و فارغ از عرضه و تقاضا میتوان تابع دو متغیر تورم تفاضلی ایران و آمریکا و نرخ رشد اقتصادی تفاضلی ایران و آمریکا درنظر گرفت. در تابع تورم تفاضلی ایران و آمریکا، نرخ تورم در آمریکا بهطور متوسط برابر با ۱,۵ الی ۲درصد در ۱۰سال اخیر بوده است که براساس آمار بانک جهانی برای سال آینده میلادی تا حداکثر یکدرصد تورم برای اقتصاد آمریکا پیشبینی میشود. مطابق با پیشبینیها از نرخ تورم ایران در سال آینده نیز برابر ۱۰درصد در سال آینده خواهد بود. لذا از این بابت نرخ ریال ایران باید تقریبا ۹درصد در مقابل دلار تضعیف شود.
براساس نرخ رشد اقتصادی تفاضلی ایران و آمریکا نیز نرخ رشد اقتصادی بلندمدت آمریکا ۲درصد در سال تخمین زده میشود و براساس پیشبینی بانک جهانی نرخ رشد مورد انتظار اقتصاد آمریکا تا پایان سال ۲۰۱۶ برابر ۲.۸درصد تخمین زده میشود و همچنین مطابق با پیشبینیهای انجامشده نرخ رشد اقتصادی ایران برای ۲.۵درصد خواهد بود. لذا از بابت نرخ رشد اقتصادی تفاضلی ایران و آمریکا از این بابت تقریبا ۰.۳درصد ریال در برابر دلار تضعیف شود.
آنچه از اعداد فوق مشخص است، افزایش نرخ ارز در سال آینده اجتنابناپذیر بهنظر میرسد و متناسب با نرخ تورم و نرخ رشد اقتصادی تفاضلی ایران و آمریکا میزان نرخ رشد مورد انتظار دلار در سال ۱۳۹۵ تقریبا ۹.۳درصد افزایش خواهد داشت، این نرخ به صورت تقریبی با نرخ رشد بلندمدت متوسط سالیانه ۴۰سال اخیر ارز در ایران که تقریبا برابر ۱۰.۱درصد بوده، نیز نزدیک است. بنابراین اگر نرخ ارز را در دیماه امسال برابر ۳۶۵۰تومان درنظر بگیریم تا دیماه سال ۱۳۹۵ نرخ ارز به ۳۹۸۰تومان خواهد رسید. با توجه به دو نرخ دیماه سال ۱۳۹۴ و دیماه سال ۱۳۹۵ میتوان نرخ متوسط ارز را در یکسال پیشرو نزدیک به ۳۸۰۰تومان درنظر گرفت.
آنچه در این بررسی باید مدنظر قرار گیرد، سایر متغیرهای اثرگذار در ارزشگذاری نرخ ارز مانند نرخ بهره در دوکشور ایران و آمریکا، عرضه و تقاضای ارز در یکسال آتی و همچنین شرایط مبادله ارز و مسائل مربوط به سوئیفت است که امکان دارد نرخ به دست آمده از نرخهای فوق را تحتتأثیر قرار دهد.
منبع: شهروند