مترجم- قاسم دهقان: سرعت رشد توسعه عملیات گردش مالی صنعت بانکداری اسلامی که در حال حاضر ارزش مجموع داراییهای آن به ۲ هزار میلیارد دلار افزون شده است. مطابق ارزیابیهای انجام شده از سوی کارشناسان و موسسات معتبر پژوهشگر مالی و بانکی بینالمللی تحت تاثیر ۳ عامل مهم از میان مجموعه عوامل و متغیرهای موثر بر این بازار، در سالی که پیش روی خود میبیند به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده و یک رقمی خواهد شد.
استاندارداند پورز در جایگاه یکی از این موسسههای بینالمللی و شناختهشده رتبهبندی نهادهای بانکی و اعتباری و در ابعاد کلانتر، بازارهای پولی و مالی در گزارش تحلیلی جدید خود (که روز دوشنبه هفته جاری ۲۷ مهر) منتشر کرد صنعت بانکداری اسلامی را به عنوان نسلی جدید در عرصه بانکداری متعارف دنیا که موقعیت مستحکم و قابل اعتنایی برای خود فراهم کرده است، زیر ذرهبین بررسی و تحقیق برده و در پایان، اینچنین نتیجهگیری کرده است که نرخ رشد سالانه این بازار در شرایطی که در یک دهه گذشته همواره بیشتر از ۱۵ درصد بوده در طول یک سال آینده به زیر ۱۰ درصد تنزل پیدا خواهد کرد که عمدهترین دلایل آن، افت شدید قیمت جهانی فروش نفت خام و همچنین عوارض ناشی از انجام اصلاحات ضروری در سیستم مالی و بانکی تمامی کشورهای جهان است که ملزم به اعمال آن شدهاند.
البته در گزارش موسسه اعتبارسنجی استاندارداند پورز بلافاصله بعد از این خبر تصریح شده است: «با وجود این کاهش (موقتی) نرخ رشد، صنعت بانکداری مبتنی بر شریعت اسلام در طول یک دهه آینده، رشدی ۵۰ درصدی را تجربه خواهد کرد و ارزش منابع و داراییهای حقیقی آن در انتهای این دوره زمانی ۱۰ ساله حداقل به ۳ هزار میلیارد دلار خواهد رسید. » اساندپی افزوده است: «سقوط قیمتهای جهانی نفت و مفهوم آن برای اقتصادهای تشکیلدهنده هسته مرکزی این بازار و تغییر و تحول همهجانبه و اصلاحات انجام شده در تمامی اجزا و چارچوب قوانین و مقررات جهانی که برای بانکها و شرکتهای بیمه در تمامی کشورها تدوین شده و همه این نهادهای پولی و مالی ملزم به رعایت و اعمال این اصلاحات هستند در کنار طبیعت جزءجزء و غیریکپارچه صنعت بانکداری (پراکنده بودن شعب بانکها بهعنوان اجزای اصلی تشکیلدهنده این صنعت) مهمترین دلایل و عواملی هستند که باعث شکلگیری انتظارات و پیشبینیها در ذهن کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی مبنی بر احتمال قوی کاهش شتاب رشد در مسیر حرکتی سیستم بانکداری اسلامی در ابعاد فراملی و بینالمللی آن شده است. » «کاهش قابل ملاحظه قیمتهای جهانی فروش نفت خام در بازارهای بینالمللی در طول نزدیک به ۲ سال گذشته موجب بروز خسارتهای سنگین در حوزه درآمدهای عمومی دولتهایی شده است که کشورهای آنها جزو صادرکنندگان اصلی فرآوردههای خانواده هیدروکربنها و در راس آنها نفت خام، محسوب میشود. » استاندارداند پورز با تشریح این موضوع و پیامدهای بروز اتفاق اشاره شده بالا در وضعیت مالی کشورهای صادرکننده نفت خاطرنشان کرده است که بیشتر این کشورهای نفتخیز نظیر ایران و ممالک عربی منطقه خاورمیانه علاوه بر اینکه در داخل مرزهای خود و در سطوح ملی از سیستم مالی متمرکز مبتنی بر شریعت بهره میبرند، در سطح فراملی و در ابعاد بینالمللی نیز جزو اعضای اصلی و هسته مرکزی شکلدهنده بازار جهانی بانکداری اسلامی به شمار میروند.
تمام ۶ کشور عرب صادرکننده نفت در حوزه خلیجفارس(عربستان، امارات متحده عربی، کویت، قطر، بحرین و عمان) به احتمال زیاد علاقهمند صرف هزینه برای پشتیبانی از تداوم روند پرشتاب رشد بازار بانکداری اسلامی در سطح بینالمللی هستند اما اگر سیر کاهشی بهای جهانی نفت بیش از این ادامه پیدا کرده و قیمت این کالای استراتژیک بیش از این کاهش پیدا کند ممکن است این کشورها نیز در سیاستهای سرمایهگذاری و حمایتی خود بازنگری و تجدیدنظر کنند که در این صورت، شاهد تاثیرات و پیامدهای آن در بازار مالی اسلامی خواهیم بود.
موسسه اساند پی اعلام کرده تغییرات سریعی که در عرصه مقررات جهانی برای سیستمهای بانکی و شرکتهای بیمه رخ داده هماکنون نیز تاثیرات خود را بر بازار مالی اسلامی نشان داده است، بهویژه پس از اجرایی شدن اصلاحات ضروری و الزامی که در اجلاس بازل ۳ برای بانکها و اجلاس سال ونسی ۲ [سرمایه مورد نیاز مبتنی بر ریسک] برای شرکتهای بیمه و همچنین مقررات و دستورالعملهای لازمالاجرا در زمینه ایجاد شفافیت هرچه بیشتر عملیات پولی برای بانکهای مطرح و بزرگ اتحادیه اروپا، تعیین شده و مجموعه این تغییرات اساسی باعث وارد شدن فشار بسیار زیاد بر موسسات مالی و پولی اسلامی برای همگام شدن آنها با تحولات ایجاد شده در حوزه سیستم مالی و صنعت بانکداری متعارف جهانی، شده است.
علاوه بر همه این مسائل، پراکندگی بسیار زیاد اجزا و اعضای تشکیلدهنده حوزه بازار مالی اسلامی بینالمللی نیز تبدیل به عامل دیگری شده که مانع از ادامه سرعت رو به رشد تحولات مثبت و توسعه پرشتاب این حوزه شده و خواهد شد.
دولتهای منطقه (خاورمیانه) همچنین بازار مالی و بانکی اسلامی را به عنوان یکی از راههای تامین کسری بودجه در این دوره زمانی ویژه که کاهش شدیدی در قیمتهای جهانی فروش نفت خام رخ داده در نظر گرفتهاند و به رشد این بازار اتکای زیادی دارند. «به غیر از ایران، دولتهای مسئول در کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیجفارس (جیسیسی) به احتمال فراوان مایل هستند تا برای نحوه خرج کردن منابع و سرمایههای خود محدودیتهای بیشتری قائل شوند. » استاندارداند پورز با در نظر گرفتن این احتمال افزوده است: «بنابراین، این کشورهای عربی ممکن است به دنبال پیدا کردن منابع مالی جایگزین دیگری باشند، منابعی مانند بازارهای سرمایه داخلی و بینالمللی تا بلکه از این طریق بتوانند از رشد اقتصادی کشورهای خود حمایت کنند. » همچنین ایجاد بازارهای اوراق بدهی مانند اقدام مناسب اخیر ایران در راهاندازی دوباره بازار اوراق بدهی (قرضه) از سوی کشورهای عرب منطقه میتواند از دیگر اقداماتی باشد که مانع از نابودی سرمایهها یا حداقل بخشی از داراییهای این کشورها شود.
انتهای پیام