نرخ سود بانکی چقدر کاهش مییابد؟ اگر تا دیروز پرسش بر سر کاهش یا عدم کاهش نرخ سود بانکی بود، امروز میپرسند نرخ سود بانکی چقدر کاهش خواهد یافت؟ شورای پول و اعتبار قرار است در روزهای آینده رسما تصمیم خود درباره سود بانکی را اعلام کند. درست در آخرین روزهای سال ۱۳۹۲ بود که بانکها بنرهای متعددی را بالا بردند و در اقدامی خودجوش نرخ سود بانکی را افزایش دادند. بررسیها نشان میدهد بسیاری مایل به سپردهگذاری در بانکها نیز بودند اما دولت با هدف ساماندهی به این بازار از افزایش نرخ سود بانکی جلوگیری کرد و مانع از آن شد این شرایط ادامه یابد. حالا در شرایطی که تورم به گفته دولتمردان کاهشی قابل توجه یافته و برآوردها بر کاهش بیش از این نرخ تورم دلالت دارد، گفته میشود پرداخت سود بانکی به نرخی بیش از نرخ تورم دور از عقلانیت اقتصادی است اما در عین حال رییس کل بانک مرکزی خود بر این نکته تاکید دارد که سالها نرخ سود بانکی کمتر از نرخ تورم بود و سپردهگذاران متضرر شدند اما حالا که نرخ تورم کاهش یافته است باید به اوضاع فعلی سر و سامانی داد. بسیاری از کارشناسان معتقدند کارمزد تسهیلات بانکی در ایران بالاست. کارمزدهای بالا در حالی از وامهای بانکی دریافت میشود که سبد معیشتی مردم از تسهیلات بانکی خالی است و بانکهای ایران قادر به تامین نیاز مردم به تسهیلات خرد نیستند. بالا بودن نرخ کارمزد تسهیلات بانکی نیز سبب شده است بخشهای مولد اقتصاد همواره از بحرانهای تولید گلایه داشته باشند. با این حال اینبار تمرکز بر نرخ سود بانکی است؛ نرخی که کاهش یا افزایش آن میتواند میزان رجوع پولهای مردم به بانکها را افزایش یا کاهش بدهد. در این میان آنها که با کاهش نرخ سود بانکی موافق هستند، از رشد تولید حمایت میکنند و معتقدند با کاهش نرخ سود بانکی چرخهای تولید به حرکت درمیآید چرا که از یکسو پولهای مردم راه بورس را در پیش میگیرد و از سوی دیگر کاهش نرخ سود سپردهها به کاهش نرخ کارمزد تسهیلات بانکی نیز منجر خواهد شد اما هستند کسانی که معتقدند نرخ سود بانکی تیغی دو لبه است و هر اقدامی به دور از احتیاط میتواند اقتصاد را مورد تهدید قرار دهد.
کاهش دستوری ممنوع
برخی از کاهش دستوری نرخ سود بانکی گلایه مند هستند و معتقدند باید ساز و کار تعیین نرخ سود بانکی در این فضا دستخوش تغییر شود و دولت نمیتواند با تعیین دستورالعمل، نرخ سود بانکی را افزایش یا کاهش دهد. در چنین شرایطی است که شورای پول و اعتبار آماده بررسی مساله مهم تعیین نرخ سود بانکی میشود. در حال حاضر بالاترین مدت سپردهگذاری در بانکها یک سال تعیین شده است این در حالی است که پیش از این بانکها سپردههای پنج ساله را نیز میپذیرفتند. سیف کاهش مدت سپردهگذاری در بانکها را یکی از بهترین اتفاقات میداند و میگوید با این تصمیم بانکها از شر تعهدات طولانی مدت رها شدند و باید از این اقدام استقبال کرد. هر چند بررسیها نشان میدهد نرخ سود بانکی کاهشی حتمی را تجربه میکند اما با این حال برخی معتقدند که باید بانک مرکزی برای تثبیت شرایط اقتصادی نسبت به تثبیت نرخ سود اقدام کند. با اینکه این تحلیل خریدار چندانی ندارد اما برخی فعالان اقتصادی نیز از این مساله استقبال میکنند و میگویند همه جوانب را برای تغییر نرخ سود بانکی باید مورد بررسی قرار داد و تنها لحاظ کردن مساله تورم در این میان نمیتواند کافی و وافی باشد.
کاهش سود، دو درصد یا چهار درصد؟
وقتی سیف از رسیدن نرخ تورم به ۱۵ درصد خبر داد، زمزمههای کاهش نرخ سود بانکی بالا گرفت، در نخستین مرحله بسیاری از رسیدن نرخ سود به ۲۰ درصد صحبت میکردند اما حالا سخن از پرداخت سود، حداکثر به میزان ۱۸ درصد در میان است.
در این میان کم نیست شمار فعالانی که معتقدند کاهش یکباره نرخ سود بانکی از ۲۲ درصد به ۱۸ درصد میتواند رونقی کاذب به بازارهای غیر رسمی و نامولد طلا، سکه و ارز بدهد چرا که با اتفاقات اخیر، بورس قدرت چندانی برای جذب داراییهای مردم ندارد.
منبع: اعتماد