تفاوت بانکداری شرکتی با بانکداری سنتی

احسان باقری*: دهه ۹۰ سرآغاز ورود نظام بانکداری ایرانی به رقابت بر مبنای استراتژیها است . بانکهای ایرانی پس از پشت سرگذاشتن سالها رقابت بر مبنای محصولات و خدمات ، امروزه با اهمیت یافتن جایگاه مشتری ، فشار رقابتی ، لزوم تخصصی شدن فعالیتها و ضرورت استفاده از ظرفیتهای دیگر بخش های مالی برای ارزش آفرینی برای مشتریان خود بر مبنای بخش بندی ، رویکردهای جدیدی را در پیگیری استراتژیهای نوین رقابتی در پیش گرفته اند . اقبال و استقبال از بانکداری جامع را می توان بر این اساس تحلیل کرد .
از سوی دیگر با توجه به ارکان تشکیل دهنده بانکداری جامع شامل بانکداری شرکتی ، اختصاصی ، خرد و مجازی ، بانکهای ایرانی اقبال بیشتری به بانکداری شرکتی نشان داده اند . این اقبال ریشه ها و دلایل متنوعی دارد که برخی از کارکردها و محدویتهای دیگر استراتژیهای بانکداری و بعضی دیگر از ظرفیتهای منحصر به فرد و در دسترس بانکداری شرکتی نشات می گیرند .
به عنوان مثال بانکداران ایرانی بر این باورند تجربه خوبی در بخش بانکداری خرد دارند و سالها است (البته بدون تفکر بانکداری جامع ) به ارایه خدمات به مشتریان خرد خود پرداخته اند . بسیاری از آنها بانکداری اختصاصی را در اولویت کاری خود تعریف نمی کنند . دلایل آن را می توان به فلسفه ، ماموریت و نوع مالکیت بانکها مربوط دانست . از سوی دیگر پیاده سازی بانکداری اختصاصی نیازمند بسترها و زیر ساختها قانونی ، فرهنگی و … بسیاری است که ایجاد آن به زمان و هزینه نیاز دارد و در حال حاضر استراتژی در دسترسی به نظر نمی رسد . از سوی دیگر بانکها ایرانی جامعه را هنوز برای پرداختن کامل به بانکداری مجازی آماده نمی بینند . اما در این میان بانکداری شرکتی ویژگی های متمایزی دارد . اول اینکه تجربه مشخص و کارنامه قابل دفاعی در خصوص آن وجود ندارد ، حال آنکه کسب و کارها نیازها و درخواستهای متنوع و تخصصی را مطرح می کنند که تا کنون در تعامل با بانکها مطرح نبوده است . حمایت و تمرکز ویژه از سوی حاکمیت در خصوص توسعه کسب و کار و شرکتها برای تحقق اهداف اقتصادی وجود دارد ، همچنین شرکتها و کسب و کار بخش قابل توجهی از پرتفوی بانکها را تشکیل داده و نقش بسزایی در سودآوری آنها دارند . از سوی دیگر ورود یک شرکت به بانک می تواند تمامی بخش های را به حرکت وا دارد . بدین ترتیب است که امروز تمامی بانکهای کشور بخش بانکداری شرکتی را پیاده یا در حال مطالعه و آماده سازی زمینه های استقرار این شیوه نوین بانکداری هستند .
تجربه آموزش ، نوشتن و اجرا در حوزه بانکداری شرکتی همواره این سئوال را از سوی بانکداران و مشتریان شرکتی پیش روی نگارنده قرار داده است که اصولا بانکداری شرکتی چه تفاوتی با روشها و شیوه های بانکداری سنتی در ارایه خدمات به مشتریان شرکتی دارد . بدین منظور و بر اساس به اختصار ۴۰ تفاوت اصلی در جدول زیر ارایه گردیده است . بی تردید پرداختن به هریک از این تفاوتها فضا و فرصتی فراخ تر و در حد یک یادداشت مجزا ، طلب می کند که با فراگیر شدن بانکداری شرکتی با همکاری و همفکری متخصصان و صاحبنظران در سالهای آینده به آنها پرداخته خواهد شد .
آنچه مسلم است این تفاوتها بسیار گسترده ، متنوع و عمیق هستند . بر همین مبنا است که می توان ادعا کرد بانکداری شرکتی از استراتژی تا جزیی ترین اجزای ارایه خدمات به مشتریان شرکتی را متحول و دگرگون می سازد و از این رهگذر است که می توان امیدوار بود بانکداری شرکتی به خلق مزیتهای رقابتی پایدار منجر شود .
تفاوت بانکداری شرکتی و بانکداری سنتی در ارایه خدمات به مشتریان شرکتی :
|
|
بانکداری شرکتی |
بانکداری سنتی |
|
۱ |
مبنای بازاریابی B2B |
مبنای بازاریابی B2C |
|
۲ |
بخش بندی علمی و تخصصی |
همه چیز برای همه کس |
|
۳ |
ارزیابی فنی ، مالی ، اقتصادی- بازار در فرایند اعتبارسنجی |
ارزیابی فنی ، مالی در فرآیند اعتبارسنجی |
|
۴ |
سنجش سودآوری و کیف پول مشتری |
وثیقه محوری |
|
۵ |
شخصی سازی محصولات و ارایه راه حل |
خدمات و محصولات استاندارد |
|
۶ |
بازاریابی فعال |
بازاریابی منفعل |
|
۷ |
کانال توزیع خدمات با محوریت مدیر ارتباط با مشتریان |
کانال ارایه خدمات با محوریت رئیس شعبه |
|
۸ |
نقش در وصول مطالبات پیشگیری |
نقش در وصول مطالبات ، پیگیری |
|
۹ |
مشتری محوری |
وظیفه محوری |
|
۱۰ |
فروش محصولات بانکی و مالی ( فروش متقاطع ) |
فروش محصولات بانکی |
|
۱۱ |
ارتباط با مشتریان به صورت یکپارچه |
ارتباط مشتری با بخش های مختلف بانک |
|
۱۲ |
گذشته و آینده محوری |
گذشته محوری |
|
۱۳ |
ارایه خدمات مشاوره ای |
عدم ارایه خدمات مشاوره ای |
|
۱۴ |
تمرکز بر زنجیره تامین شرکت |
توجه به یک شرکت به صورت انفرادی |
|
۱۵ |
فایل اطلاعات مشتریان بر مبنای اطلاعات زندگی مشتریان |
فایل اطلاعات مشتریان بر مبنای اطلاعات حساب مشتریان |
|
۱۶ |
دانش از مشتری گسترده و عمیق |
دانش از مشتریان محدود |
|
۱۷ |
توسعه محصولات جدید به صورت روندی مستمر و بر اساس نیاز مشتری |
توسعه محصولات و خدمات محدود و بر اساس طراحی داخلی |
|
۱۸ |
تدوین استراتژیهای مشخص و رقابتی در خصوص مشتریان شرکتی |
فقدان استراتژی مشخص |
|
۱۹ |
استراتژی اصلی نگهداری و رشد مشتریان |
استراتژی اصلی جذب مشتریان |
|
۲۰ |
فعالیتهای پیشبردی متناسب با ویژگیهای مشتریان شرکتی |
فعالیتهای پیشبردی عمومی |
|
۲۱ |
خلق کارمزد از تمامی منحنی عمر مشتری |
خلق کارمزد از مرحله رشد شرکت در منحنی عمر |
|
۲۲ |
ساختار چندبخشی |
ساختار وظیفه ای |
|
۲۳ |
ارتقای جایگاه مشتری به عنوان شریک تجاری |
جایگاه تنها به عنوان یک مشتری |
|
۲۴ |
ابزارهای تخصصی و سفارشی |
ابزارهای عمومی |
|
۲۵ |
پیگیری کار مشتریان به صورت یکپارچه |
پیگیری امور مشتریان به صورت جزیره ای |
|
۲۶ |
توجه به نیاز اصلی شرکتها در تامین مالی |
توجه به نیاز اصلی شرکتها در قالب تسهیلات |
|
۲۷ |
مدیریت نقدینگی مشتریان |
تمرکز حسابها |
|
۲۸ |
مدیریت ریسک های مشتریان |
عدم توجه به ریسک های مشتریان |
|
۲۹ |
رضایت تک تک مشتریان |
رضایت مشتریان در قالب میانگین نظرات |
|
۳۰ |
درک کسب و کارها و نیازهای آنها |
عدم وجود مکانیزم و ضرورت درک کسب و کارها |
|
۳۱ |
ارایه خدمات و محصولات به صورت بسته های ویژه |
ارایه خدمات و محصولات به صورت موردی |
|
۳۲ |
قیمت گذاری بر اساس تمرکز فعالیت ، رقابتی ، منعطف و بر مبنای بسته پیشنهادی و بر اساس مهندسی مالی و به صورت موردی |
قیمت گذاری به صورت عمومی و غیر قابل انعطاف ، ثابت و غیر رقابتی |
|
۳۳ |
فرآیند ویژه مشتریان شرکتی ( طرف مشتری ساده ، طرف بانک پیچیده ) |
فرآیندهای عمومی ، پیچیده |
|
۳۴ |
خطای عملیات حداقل و بر مبنای سنجش مستمر کارآیی و دارای مکانیزم جبران |
عدم سنجش خطای عملیات و فقدان مکانیزم جبران |
|
۳۵ |
سنجش و پایش ارزش و ریسک مشتری به صورت مستمر در قالب مدیریت پرتفوی |
فقدان سنجش و پایش ارزش و ریسک مشتری و عدم مدیریت پرتفوی مشتریان |
|
۳۶ |
مطالعات و تحقیقات بازار در خصوص صنعت به صورت مستمر |
مطالعات و تحقیقات بازار در خصوص صنعت به صورت موردی یا عدم وجود مطالعات لازم |
|
۳۷ |
یکپارچگی بانکداری داخلی و بین الملل |
تفکیک بانکداری داخلی و بین الملل |
|
۳۸ |
ارزیابی عملکرد بر اساس به تفکیک پرتفوی مشتریان شرکتی |
ارزیابی عملکرد به صورت عمومی و تجمیعی |
|
۳۹ |
آموزش های تخصصی بانکی ، مدیریتی و شناخت کسب و کارها |
آموزش های عمومی بانکی و مدیریتی |
|
۴۰ |
خلق مزیتهای رقابتی پایدار از طریق تمرکز و تخصص گرایی |
فقدان مزیتهای رقابتی پایدار |
در پایان ذکر این نکته ضروری است که بانکداری شرکتی همچون دیگر ارکان بانکداری جامع یک ضرورت استراتژیک بانکداری است و بانکهایی در این کارزار رقابتی موفق تر خواهند بود که به تمامی این تفاوتها توجه داشته و بهتر از رقبای خود به آن بپردازند .
*کارشناس ارشد بازاریابی خدمات بانکی و مولف اولین کتاب بانکداری شرکتی
Ehsanbagheri2@gmail.com
انتهای پیام