یکپارچهسازی نظام پرداخت بانکها و طرح شاپرک و سایر طرحهای بانکی ازجمله چکاوک و… در کنار مزیتها و ویژگیهای مثبت خود که موجبات کاهش ترافیک، کاهش اتلاف وقت و… را بهوجود آورده با نقایص و مشکلات مختلفی نیز همراه است.
ازجمله مشکلاتی که سیستم شاپرک در برخی کسبوکارها ایجاد کرده، تاخیر چند ساعته یا ۲۴ساعته در واریز وجه واریزی و انتقال یافته از یک حساب به حساب دیگر از طریق کارتخوانهای داخل فروشگاهها و دفاتر کسبوکار است و حداقل انتظار میرود در پایان سال که میلیونها نفر برای پرداخت حقبیمه به شرکتهای بیمه مراجعه میکنند یا خدماتی مانند مالیاتها، عوارض، حقوق گمرکی و سایر خدمات حاکمیتی که معمولا دولت یا شرکتهای بزرگ یک طرف قرارداد، معامله و مبادله هستند، بهنوعی با ارایه خدمات بهموقع و سریع مواجه شوند و حداقل پرداخت آنلاین و سریع پول و انتقال وجه از حساب مشتری به حساب شرکتهای بیمه، ادارات دولتی و… در همان لحظه انجام شود تا صدور بیمهنامه، مفاصا حساب و… در لحظه مراجعه مشتری امکانپذیر شود.
بهعنوان مثال، در یکی از نمایندگیهای بیمه، رانندهیی که میخواهد حقبیمه خود را پرداخت کند مثلا مبلغ ۶۰۰هزار تومان برای بیمه خودرو بپردازد، نمیتواند از طریق کارتخوان مستقر در داخل نمایندگی بیمه وجه حقبیمه را بلافاصله پرداخت کند.
درنتیجه کارمند نمایندگی بیمه، به مشتری خود میگوید: باید تا ۵ساعت صبر کنید تا وجه واریزی شما وارد حساب ما شود و ما بتوانیم بیمهنامه را بهنام شما صادر کنیم. جالب این است که اگر تا ساعت ۵عصر، کار انتقال وجه صورت نگیرد، مشتری و نمایندگی بیمه باید تا فردا صبر کنند تا وجه انتقال یافته به حساب واریز شود و در آن صورت، اجازه صدور بیمهنامه بهنام مشتری را خواهند داشت!
مشتری سوال میکند که آیا راه دیگری برای انتقال وجه به حساب شما وجود دارد؟ و کارمند شعبه نمایندگی بیمه پاسخ میدهد: از طریق عابربانکهای خارج از نمایندگی بیمه و در خیابان و بانکهای مختلف میتوانید وجه حقبیمه را به حساب ما واریز کنید!
چنین سیستمی بهمعنای ناکارآمدی یا پایین بودن کارایی نظام پرداخت بانکها و بهمعنای مراجعه چندباره مشتری به بیمه و بانک و… است، چند ساعت از وقت شرکت بیمه و مشتری را تلف میکند، و گاهی ممکن است بهخاطر نبود زمان کافی برای مشتری، کار صدور بیمهنامه به روزهای بعد موکول شود و ریسک تصادف و خسارات حاصل از آن را برای راننده خودرو ایجاد کند.
براین اساس، مشتری تصمیم میگیرد بهجای انتظار ۵ساعته یا یک روزه، به خیابان برود و از عابربانکها استفاده کند تا وجه حقبیمه را به حساب شرکت بیمه واریز کند و رسید دریافت کند و رسید را به نمایندگی ببرد تا کارمند نمایندگی، بیمهنامه را همان ساعت صادر کند.
اما با مراجعه مشتری در روزهای پایان سال به عابربانکها، متوجه شلوغی صف مشتریان بانکها میشود، بعد از ۱۵دقیقه بالاخره نوبت مشتری میرسد و وقتی میخواهد از طریق انتقال کارت به کارت، وجه را منتقل کند، متوجه خرابی سیستم و عمل نکردن انتقال وجه میشود. درنتیجه تصمیم میگیرد ۶۰۰هزار تومان پول نقد از باجه عابربانک دریافت کند. اما برای این کار باید به آن طرف خیابان برود تا از باجه بانکهای دیگر استفاده کند اما متوجه میشود که از سه باجه عابربانک آن سوی خیابان، تنها یک باجه پول نقد پرداخت میکند.
مشتری در صف آن طرف خیابان نیز حدود ۲۰دقیقه انتظار میکشد، و دست آخر بهخاطر محدودیت دریافت ۲۰۰هزار تومان از هر کارت، نیازمند سه بار استفاده از سه کارت مختلف و دریافت ۲۰۰هزار تومان از هر کارت میشود.
مشتری مجبور میشود ۲۰۰هزار تومان پول نقد از کارت موردنظر خود که موجودی دارد، بگیرد، ۲۰۰هزار تومان دیگر را نیز به کارت دیگر انتقال میدهد و ۲۰۰هزار تومان پول نقد دوم را نیز میگیرد. اما برای ۲۰۰هزار تومان سوم، باید از کارت دیگری استفاده کند و برای استفاده از کارت سوم نیز مجبور میشود تا منزل خود برود و برگردد و دوباره در صف عابربانک بایستد تا سرانجام ۶۰۰هزار تومان پول نقد دریافت کند.
در این یکی، دو ساعت که در حال دریافت پول نقد است با حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰هزار تومان پول نقد، کار خطرناک حمل پول نقد را نیز پیش روی خود دارد و اگر در این مسیر، با خطر سرقت پول نقد مواجه شود، با کلی دردسر تازه متوجه میشود.
فرض کنیم که در این مسیر با خطری مواجه نشده و سرانجام با ۶۰۰هزار تومان پول نقد به شعبه بیمه مراجعه میکند و اعلام میکند که ۶۰۰هزار تومان پول نقد را بههمراه آورده است.
در این حالت، کارمند شعبه میگوید: شما باید پول را به حساب میریختید تا بیمه مرکزی یا اداره بیمه مربوطه با صدور بیمهنامه شما از طریق شعبه ما موافقت کند! درنتیجه کارمند شعبه بیمه، بار دیگر به بانک موردنظر خود میرود تا ۶۰۰هزار تومان مشتری را به حساب مربوطه واریز کند.
بالاخره، حق بیمه به حساب مربوطه واریز میشود و بیمهنامه بعد از دو ساعت صادر میشود و مشتری و کارمند بانک را در این مسیر خسته میکند.
اما پرسش اساسی این است که چرا بانک مرکزی، بانکها، سیستم شاپرک، حداقل برای پرداخت مبلغ خدماتی مانند حق بیمه، عوارض، مالیات و… که نیازمند دریافت و پرداخت آنلاین و سریع است، فکری نکرده است و چرا حداقل برای برخی مشتریان خود ازجمله شرکتهای بیمه، سرعت انتقال وجه را بالا نبرده تا همان لحظه وجه واریز شود و صدور بیمهنامه یا خدمات دیگر دولتی و حاکمیتی و… بهموقع انجام شود؟
اگر سیستم شاپرک و بانک مرکزی بهدلیل ملاحظات و مشکلات مختلف، انتقال وجه را با چند ساعت تاخیر انجام میدهد و این کار شاید برای فروشگاهها و… لازم باشد، اما حداقل میتواند برای برخی خدمات مانند حق بیمه که میلیونها نفر در آخر سال با آن مشکل دارند، تمهیدات و خدمات سریع را درنظر بگیرد و از دستاورد نظام پرداخت الکترونیکی و اینترنتی و رشد فناوریهای بانکی و نظام پرداخت، رفاه مردم و مشتریان و شرکتها را افزایش دهد و برای آنها دردسر و اتلاف وقت و خطر ایجاد نکند.
مشتریان بانکها با پرسش دیگری مواجه هستند که باوجود کاهش ارزش پول و فروش حق بیمه خودرو با نرخ ۵۰۰ تا ۸۰۰هزار تومان، چرا در هر پرداخت عابربانکها، تنها ۲۰۰هزار تومان پرداخت میشود و چرا مشتری باید از سه کارت و از هر کارت تنها ۲۰۰هزار تومان دریافت کند؟
اگر بانکها باتوجه به قدرت خرید پول و گران شدن خدماتی مانند حق بیمه که ۶۰۰هزار تومان به بالاست، اجازه دهند که در هر بار پرداخت حداقل ۵۰۰هزار تومان پرداخت شود، مشکل مردم در عابربانکها و دریافت و پرداختها کاهش مییابد.
اگر بانک مرکزی و سیستم شاپرک، پرداخت آنلاین و سریع و بهموقع را سازماندهی کند اولا خدمات بهموقع انجام میشود و مثلا بیمهنامه ظرف چند دقیقه صادر میشود، دوم اینکه مشتری نیازی به پرداخت پول نقد یا مراجعه به عابربانکها و… ندارد. سوم اینکه نیاز به دریافت وجه نقد و اسکناس کم میشود.
اما وقتی تاخیر چند ساعته در انتقال وجه در سیستم شاپرک ایجاد میشود، مشتری باید به خیابان و بانک و عابربانک مراجعه کند و اگر سیستم قطع باشد، باید پول نقد بگیرد و چون هر بار دریافت تنها ۲۰۰هزار تومان از نیاز مشتری را تامین میکند، باید سه بار از سه کارت مختلف استفاده و اسکناس دریافت کند.
درصورتی که تاخیر در سیستم شاپرک و انتقال وجه نباشد، بلافاصله انتقال انجام میشود و سرعت و کارایی و خدمات بهخوبی انجام میگیرد. نیازی به حمل پول نقد و استفاده از اسکناس نخواهد بود و گردش اسکناس نیز کاهش مییابد.
نویسنده: وقتی تاخیر چند ساعته در انتقال وجه در سیستم شاپرک ایجاد میشود، مشتری باید به خیابان و بانک و عابربانک مراجعه کند و اگر سیستم قطع باشد باید پول نقد بگیرد و چون هر بار دریافت تنها ۲۰۰هزار تومان از نیاز مشتری را تامین میکند باید سه بار از سه کارت مختلف استفاده و اسکناس دریافت کند
منبع: تعادل