آمارهای گمشده کجاست؟

یکی از انتقادهای گستردهیی که در ۸ سال فعالیت دولتهای نهم و دهم بر مسوولان آن سالها میشد اصرار بر ندادن آمار درباره برخی شاخصهای کلان بود. دولت دهم به ویژه در سالهای پس از ۱۳۸۸ بانک مرکزی را ناگزیر کرد از ارایه برخی آمارها اجتناب کند. در حالی که انتظار میرفت این روش در دولت یازدهم کنار گذاشته شود اما بانک مرکزی در دولت یازدهم نیز از ارایه برخی آمارهای کلان خودداری میکند.
براساس آمارهای ارایه شده که در نماگر شماره ۷۷ از طرف بانک مرکزی ارایه شده است، جای چند شاخص مهم خالی است. یکی از مهمترین شاخصهایی که بانک مرکزی از ارایه آن خودداری کرده است شاخص «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» است که اعداد آن از سالهای قبل تهیه نشده و بانک مرکزی در دوران تازه نیز ظاهراً توانایی تهیه این آمارها را ندارد.
در حالی که بانک مرکزی از تعیین تشکیل سرمایه ناخالص ناتوان است یا نمیخواهد آن را اعلام کند، چگونه میتواند رشد تولید ناخالص داخلی را با دقت کارشناسی بالا ارائه کند. علاوه بر این در نماگر شماره ۷۷ منتشر شده توسط بانک مرکزی جای خالی آمارهای مرتبط با پسانداز ملی نیز دیده میشود. در اقتصاد کلان البته پسانداز ملی با تفاوتهایی اندک همان سرمایهگذاری ملی به حساب میآید و معلوم نیست که آیا عدم تهیه یا عدم انتشار پسانداز ملی به همین دلیل است یا اینکه اصولاً قرار نیست اعداد این شاخص تهیه و عرضه شود. در صورتی که ارقام این شاخص مهم تهیه شود میتوان با استناد به سری زمانی که این شاخص نشان میدهد برآوردی اولیه از سرمایهگذاری نیز داشت. تهیهکنندگان و عرضهکنندگان آمار بانک مرکزی همچنین از ارایه آمارهای مربوط به تولید و صادرات نفت در ۶ماهه اول امسال خودداری کرده و جای آن را خالی گذاشتهاند. این امتناع بانک مرکزی از ارایه آمارهای مرتبط با نفت در حالی است که اوپک در زمانهای معین آمار دقیق صادرات و تولید کشورهای عضو اوپک ازجمله ایران را عرضه میکند.
شاید مسوولان بانک مرکزی تاکید کنند که آمار دهها قلم از شاخصها ارایه شده و فقط آمار و اطلاعات ۳ شاخص بیان نشده است و این را توجیه کنند، اما همین میزان نقص نیز باید جدی انگاشته و از کاستیهای تداومدار جلوگیری شود.
منبع: تعادل