بی شک اقتصاد هر کشوری تابع متغیرهای اثر گذار داخلی و خارجی بر آن کشور است، در ایران به علت تاثیر پذیری بیش از اندازه سیاست بر اقتصاد ، موزانه دو متغییر مورد اشاره را برهم زده است، به علت تدوین نشدن استاندارد سیاست خارجی در ایران، هر شخصی در هر جایگاهی نسبت به مسائل سیاسی و اقتصادی اظهار نظر می کند و این امر می تواند آثار سو یی بر اقتصاد کشور داشته باشد.
طی سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ با توجه به اینکه قیمت نفت به بالاترین سطح خود رسیده بود ،اما در ایران اقتصاد لجام گسیخته ای ( تورم فزاینده ، بیکاری ، تعطیلی واحدهای تولیدی،………) حاکم بوده است. اثر گذاری کاهش قیمت نفت زمانی می تواند مورد تحلیل اقتصادی درستی قرار گیرد که، حداقل متغیرهای اثرگذار دیگر ثابت باشند .اما همانطور که عنوان شد متغیرهای زیادی در اقتصاد ایران اثر گذار می باشند و این امر تاحدودی پیش بینی اثرکاهش قیمت نفت بر اقتصاد ایران را با مشکل روبرو ساخته است:
۱-یکی از مشکلات اساسی کشور اجرای برنامه های غیر ساختاری (برنامه ریزی نشده ) می باشد، این امرتا حدودی باعث ایجاد آثار منفی در وضعیت اقتصادی می گردد.نمونه بارز برنامه های غیر ساختاری را به دخالت دولت در مکانیسم بازار یا تبدیل شدن بانک مرکزی به حیاط خلوت دولت جهت برداشت وجوه از خزانه،اجرای طرح های پیش بینی نشده نامید.
۲-موضوع انرژی هسته ای نیز ازجمله متغیرهای تاثیر گذار در اثر گذاری کاهش قیمت نفت بر اقتصاد ایران می توان نام برد.اثر پذیری اقتصاد ایران از اثار مثبت این مذاکرات حتی قبل از بدست گرفتن سکان سیاست خارجی و اقتصادی کاملا مشهود و هویدا بوده است.
۳- اقتصاد ایران از جمله اقتصادهای نادر جهانی تلقی می گردد که طی ۳۵ سال گذشته به علت عدم بر قراری صحیح با بازارهای جهانی ظرفیت زیادی برای رشد ایجاد شده است در نتیجه در صورت اتخاذ سیاست صحیح می تواند اثر تغییرات ایجاد شده در بازار نفت بر اقتصاد ایران را کاهش دهد.
۴-قوت گرفتن نهادهای انتخابی در مقابل نهادهای انتصابی ، این امر سبب می شودکه سرمایه گذاران خارجی با ریسک کمتری اشتیاق به سرمایه گذار در ایران داشته باشند.
۵-اتخاذ سیا ست های منطقی در مقابل حوادث جهانی می تواند از اثار کاهش نفت بر اقتصاد ایران نیز بکاهد.
شایان ذکر است که موارد عنوان شده جزءبدیهیات و تعاملات در روابط جهانی و حداقل بین ۵۰ اقتصاد بر تر جهانی تعریف شده است متاسفانه در کشور مابه علت ساختارپیچیده سیاست کلان کشور عوامل بر شمرده تاثیر بسزایی بر اثر گذاری متغیرهای خارجی (کاهش یا افزایش قیمت نفت،ارزهای خارجی تصویب تحریمها و…….) بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت.البته کاهش قیمت نفت اثرات منفی بر تصمیمات بودجه ای دولت خواهد گذاشت ، اتخاص سیاست های انقباضی به دلیل کاهش قیمت نفت و در پی آن کاهش درآمد نفتی قابل پیش بینی می باشدو این سیاست همانند دومینو ترکش آن به بودجه عمرانی ،کنترل نقدینگی ،رکود تورمی و در نهایت به رشد پایین اقتصادی منجر خواهد شد.اما پیشنهاد:
الف-اقتصاد ایران در حال حاضر ظرفیت زیادی برای سرمایه گذار ی خارجی دارا می باشداز این فرصت نهایت استفاده باید صورت گیرد.
ب- تحقق ایده ریاست محترم جمهوری در خصوص سیاست تعامل با کشورهای دنیا ومبارزه با فساد و رانتخواری در داخل
ج- مبارزه در جهت بر چیدن تمامی تحریم ها و به نتیجه رسانیدن مسئله هسته ای
د-اتخاذ سیاست خارجی پذیرفته شده بر اساس عرف بین المللی.
ه- تدوین و اتخاذ آیین نامه صادراتی ووارداتی درست ،در حال حاضر اکثر بازارهای بین المللی را به دلیل اتخاذ سیاستهای غلط دولتهای گذشته از دست داده ایم و اعتماد وارد کنندگان کشورهای دیگر، از صادرکنندگان داخلی سلب شده است.
بنظر میرسد اجرای اصول سیاستهای پنجگانه فوق تاحدودی می تواند آثار منفی کاهش قیمت نفت بر اقتصاد ایران را برطرف نماید.
منبع: بازاروسرمایه