بعد از تشدید تحریم ها علیه اقتصاد ایران و هدف قرار گرفتن بانک مرکزی به عنوان یکی از نهادهای موثر در اقتصاد، غربی ها در کنار امریکایی ها که مسبب اصلی تحریم بانک مرکزی ایران بودند، راه تحریم بانکی را در پیش گرفتند و علاوه بر قرار دادن بانک های ایرانی در فهرست تحریم ها، به بانک های کشورهای مختلف دنیا نیز هشدار دادند که اگر وارد مراودات مالی با ایران شوند، متحمل زیان های سنگینی بابت جریمه خواهند شد.
همین اشاره غربی ها کافی بود تا مراودات بسیاری از بانک های دنیا با بانک مرکزی ایران قطع شود و نقل و انتقالات پول برای تجار و بازرگانان ایرانی به سختی صورت گیرد، در ادامه پول های بانک مرکزی ایران نزد سایر بانک های دنیا بلوکه شد و در مرحله بعد، تنها معدود کشورهایی بودند که با ایران مراودات بانکی آن هم در خفا داشتند و به محض اینکه غربی ها متوجه می شدند، راه را برای انتقال پول حاصل از فروش کالاهای ایرانی و صادرات غیرنفتی ایران می بستند.
در این میان نقش آفرینی دو کشور هند و چین در انجام مراودات مالی ایران با دنیا البته با کارمزدهای بالا، حایز اهمیت بود: اگرچه این دو کشور به خریدار عمده نفت ایران نیز تبدیل شده و در کنار صادرات غیرنفتی ایران که ملزم بود دلارش را به داخل ایران بازگرداند، قرار بر این شد که این دو کشور به ازای صادرات نفت، کالاهای مورد نیاز ایران را نیز تامین کنند.
بنابراین هند و چین وارد خرید کلان نفت ایرانی شدند و بر این اساس، قرار بر این شد که به واسطه تجار و بازرگانان ایرانی، تهاتر کالایی میان ایران با این دو کشور صورت گیرد: اگرچه بعد از گذشت مدتی، هند از پرداخت پول نفت ایران سر باز زد.
به همین دلیل، ولی الله سیف، رییس کل بانک مرکزی به زودی عازم هند خواهد شد تا بتواند با رایزنی با مقامات و همتایان خود در این کشور، گشایش جدیدی را به نفع تجار و فعالان اقتصادی ایران در زمینه ارزی و نقل و انتقالات پول ایجاد کند.
دی پی سریواستاوا، سفیر هند در ایران با تایید خبر سفر رییس کل بانک مرکزی ایران در آینده یی نزدیک به هند می گوید: در مذاکراتی که به تازگی میان وزیر امور خارجه هند با حسن روحانی، رییس جمهور ایران داشته، قرار بر این است که فروش نفت ایران به هند ادامه یابد و طبق توافقات، هند بخشی از پول نفت ایران را به روپیه می پردازد.
وی در خصوص ایجاد خط اعتباری یک میلیارد دلاری میان ایران و هند نیز می افزاید: به واسطه این خط اعتباری، تا سقف ۸۵ درصد، امکان پرداخت در پروژه ها فراهم شده است.
به گفته سفیر هند در ایران، از جانب هند محدودیتی برای استفاده از این خط اعتباری وجود ندارد و این بستگی به تصمیم ایران دارد. این موضوع می تواند در سفری که رییس بانک مرکزی ایران به هند خواهد داشت، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
وی تصریح می کند: اکنون ۹۰درصد هزینه صادرات به هند به صورت پیش پرداخت و ۱۰ درصد از طریق گشایش LC پرداخت می شود. ما به این ترکیب اعتراضی نداریم اما اگر سهم LC در نقل و انتقال پول بیشتر بود، منابع بلوکه شده ایران در هند نیز کمتر بود. این مسائل باید با رزرو بانک هند در میان گذاشته شود. ضمن آنکه متنوع کردن کانال های بانکی در دستور کار قرار دارد.
سفیر ایران در هند از انتقال ۱۰.۷۵ میلیارد دلار به ازای بخشی از فروش نفت ایران به روپیه خبرداده و می گوید: این رقم مجموع عددی است که هند به ازای خرید نفت از ایران پرداخته است.
حجم مبادلات تجاری ایران و هند در پنج ماهه نخست سال جاری، معادل ۴۱ میلیارد و ۶۲۰ میلیون دلار بوده است به روایت آمار گمرک ایران، حجم مبادلات تجاری ایران در پنج ماه نخست سال ۱۳۹۳ به ۴۱ میلیارد و۶۲۰ میلیون دلار رسیده است. در این مدت ۱۹میلیارد و ۶۳۹ میلیون دلار صادر و به میزان ۲۱ میلیارد و۹۸۱ میلیون دلار کالاوارد ایران شده است.
در سال جاری، چین، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و هند به ترتیب در صدر فهرست مقاصد صادراتی ایران قرار گرفته اند. هند در پنج ماهه نخست سال ۱۳۹۳ مانند سال گذشته، پس از چین و امارات در جایگاه سوم کشورهای صادرکننده به ایران قرار گرفته است.
منبع: روزنامه اعتماد