جدول ۱۷ حذف نشده. از گوشهای در بودجه ۹۷ به گوشه دیگری رفته. نه اعتبارات به آن شکل کاهش یافته و نه حتی یکی از نهادهای بودجهبگیر از آن جدول معروف حذف شده. تنها نهادهای بودجهبگیر زیرمجموعه سازمانها و وزارتخانههای نظارتپذیر تعریف شدهاند. نمونهاش اینکه بودجه جامعهالمصطفی باید از جانب وزارت علوم پیگیری شود و برخی بودجههای مؤسسههای فرهنگی و حوزوی زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس دیروز از فشارها گفت و نهادهای فرهنگی متصل به جدول ۱۷. از همراهیهای معناداری که در نهایت به اعتبار میلیاردی برخی افراد ویژه منتهی میشد و فشارهایی که مانع از رسیدگیها بود. جدول ۱۷ اغلب با اعتباری حدود ۲۳۰ میلیارد تومان از جداول حاشیهساز بودجه هرساله مجلس است.
جدولی که دستگاههای فرهنگی به آن وصل شدهاند
غلامرضا تاجگردون درباره جدول ۱۷ به ایسنا گفته «جدولی است که مجموعهای از دستگاههای فرهنگی به آن آویزان شدهاند. آن موقعی که بودجه را میبستیم به یکسری دستگاهها برمیخوردیم که پول میگرفتند ولی از منظر قانون اساسی تعریفی نداشتند. آن موقع تعداد این دستگاهها ۹ تا بود که بسیج دانشآموزی و اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان را هم شامل میشد. به مرور این دستگاهها به ۳۰۰ تا رسید». او همچنین گفته «زمانی که رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شدم، وضعیت طوری بود که مؤسسه فرزندان حسین و برادران علیاکبر هم در این جدول آمده بودند! هر کسی اسمی برای خود درست میکرد و یکی، دو میلیارد تومان پول میگرفت. ما از دولت تشکر میکنیم که اینها را جمع و جور کرد. معلوم نبود چه کسانی بودند. خسته هم نمیشدند. یک ماه با نمایندگان همراهی میکردند و آخرش در بودجه سه میلیارد تومان نصیبشان میشد. اینها یکییکی در بودجه اضافه شدند و حالا خوشبختانه دولت آنها را ساماندهی کرده است». تاجگردون به خاطرهای از بودجهریزیها در زمان احمدینژاد اشاره دارد «در آن زمان دولت آقای احمدینژاد بودجه دو، سه نهاد مهم امنیتی و دینی را که در سه، چهار سال اول با سرعت بالا رشد داشته بود، بهشدت کاهش داد. حتی یکی از آنها را صفر کرد. من آن زمان گفتم آیا بودجه متعلق به رئیسجمهور و دولت است و میتواند هر کاری خواست با آن کند؟ آیا درست است اگر دولت رابطهاش با حوزه علمیه خوب بود، بودجه آن را پنج برابر کند و زمانی که رابطهاش با آن بد شد بودجه آن را به یکسوم کاهش دهد؟».
زور وزیر میرسد؟
غلامرضا حیدری، عضو فراکسیون امید مجلس سؤال بجایی مطرح میکند، اینکه «آیا وزیر و دیگر مسئولان وزارتخانه میتوانند درباره هزینهکرد بودجه تخصیصدادهشده به برخی نهادهای خاص سؤال و انتقادی مطرح کنند؟ به زبان سادهتر، آیا زورشان میرسد؟». با این حال خیلیها از همان ابتدای طرح و بحث بودجه ۹۷ چنین مطرح کردند که در بودجه ۹۷ دیگر خبری از بذلوبخششها به مؤسسههای خاص نیست. اما پیگیریهای «شرق» نشان میدهد نهادها و مؤسسههای ویژه از جایی به جای دیگری رفتهاند و تغییر محسوس، همان امکان نظارت بر چگونگی دخل و خرج این نهادها بوده و بس. هرچند پروانه سلحشوری همین گزاره نظارتپذیرشدن را به فال نیک گرفته و به «شرق» میگوید « فشارها زیاد است. پیش از این هیچ نظارتی بر عملکرد و بودجه مؤسسههای ویژه وجود نداشت اما حالا این امر ممکن شده. یکشبه نمیتوان ره صدساله طی کرد و همین تغییر را باید به فال نیک گرفت». حیدری هم در این زمینه موافق سلحشوری بوده و میگوید «اگر وزرا از پس این بند نظارت بر بیایند و نظارت به درستی انجام شود، این مسئله اتفاق مثبتی است اما اگر زورشان برای حسابرسی نرسد، آب در هاون کوبیدن است». جدول شماره ۱۷ سال ۹۴ با بودجهای ۲۴۴میلیاردتومانی وارد صحن و با ۲۷۶ میلیارد تومان مصوب شد. حالا رقمی حدود ۲۳۰ میلیارد تومان برای نهادها و سازمانهای فرهنگی پیشنهاد شده است. اما به گفته غلامرضا کاتب جدول ۱۷ آش شلهقلمکاری است که از هر دری در آن سخنی رفته است. جالب اینکه جدول ۱۷ نهتنها از سوی اصلاحطلبان که بیش از همه از سوی اصولگرایان مجلس با نقدهایی مواجه شد. هرچند نصرالله پژمانفر رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس از طرفداران درجهیک آن بهشمار میرود و بارها در نقد حذف این ردیف اعتباری اعلام موضع کرده است. نکته عجیب اینکه با وجود قرارداشتن برخی نهادها در ردیفهای ثابت بودجه سنواتی، باز هم بخشهای متعلق به این نهادها در جدول ۱۷ نیز به چشم میخورند. این در حالی است که غلامرضا تاجگردون به «شرق» میگوید: «هرکدام از این مؤسسهها را میتوان در ردیف بودجه خاص خودشان سامان داد. شکلگیری این جدول اشتباه بزرگی بوده است. به باور من در بلندمدت این نوع بودجهدادن به نهادها رانتخیز میشود. اطلاع دقیق داریم که بر خیلی از این مؤسسهها نظارت نمیشود. اهرم نظارتی ویژهای وجود ندارد و همین کار ما را سختتر از همیشه کرده است».
در لابهلای اسامی مؤسسههایی که در این جدول جا خوش کردهاند، اسامی جالبی به چشم میخورد. نام و عنوان شخصیتهای سیاسی از نمایندگان مجلس گرفته تا دیگر سیاسیون در پشت صحنه این نهادها پنهان است. از مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) به مدیریت مهدی سنایی، سفیر کنونی ایران در روسیه گرفته تا دانشگاه مفید (به ریاست مرحوم آیتالله موسویاردبیلی) و مرکز اسناد انقلاب اسلامی به ریاست روحالله حسینیان. یکی، دو سالی میشود که نهادهایی مانند مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی(ره)، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امامخمینی (به مدیریت مصباحیزدی) و بنیاد سعدی (به مدیریت حدادعادل)، از جدول ۱۷ خارج و به ردیفهای ثابت بودجه سالانه اضافه شدهاند.
منبع: شرق