بدهی دوبرابر شد. خبر شفاف‌تر اینکه بدهی بخش دولتی به بانک‌ها از زمانی که دولت جدید بر سر کار آمده تا به حالا ١٠٠ درصد بیشتر شده است. شهریور ٩٢ بود که اعلام شد، دولت ١٠٣ هزار میلیارد تومان به بانک‌ها بدهکار است. حالا گزارش رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهد که در آبان امسال این بدهی به ٢٠٩ هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد بدهی‌ها به بالای ٢٠٠ هزار میلیارد تومان درحالی از سوی بانک‌ها رونمایی می‌شود که دولت در بودجه سال جاری پیش‌بینی کرده بود ٣۵ هزار میلیارد تومان از این بدهی‌ها از محل تسعیر نرخ ارز تسویه شود. حجم بالای بدهی دولت به بانک‌ها و اثرگذاری آن در تسهیلات‌دهی و فعالیت‌های بانک‌ها بارها موجب درخواست علنی رییس کل بانک مرکزی برای تسویه این بدهی شد، به طوری که وی در مجمع عمومی سال گذشته بانک مرکزی در حضور رییس‌جمهور درخواست تسویه بدهی دولت به شبکه بانکی را مطرح کرد. وی البته از نوبخت، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز خواسته بود تا دراین باره اقدام کرده و حداقل بخشی از طلب بانک‌ها را برگردانند. روند رو به رشد بدهی‌های بخش دولتی به سیستم بانکی و به عبارتی مجموعه بانک‌ها و بانک مرکزی مبحث تازه‌ای نیست، اما هر بار ترازنامه بانک‌ها نشان‌دهنده رقمی است که مرزهای چند صد هزار میلیاردی را پشت سر می‌گذارد. این در حالی است که براساس تازه‌ترین آمار منتشره بانک مرکزی تا پایان آبانماه امسال مجموعه بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی تا بیش از ۲۰۹ هزار میلیارد تومان پیش رفته که نسبت به اسفندماه سال گذشته تا ٢/٢٠ درصد افزایش دارد. این بدهی همچنین نسبت به آبانماه سال گذشته با رشد ٨/٢۶ درصدی همراه بوده است. از مجموع این حدود ۲۱۰ هزار میلیارد طلب ثبت شده تا ۱۷۸ هزار میلیارد تومان متعلق به خود دولت و نزدیک به ۳۰ هزار میلیارد تومان دیگر به شرکت‌ها و موسسات دولتی اختصاص دارد. از سوی دیگر از این مجموع حدود ۶۱ هزار میلیارد تومان به عنوان بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی ثبت شده که از این مبلغ ۳۵ هزار میلیارد تومان خاص خود دولت و تا ۲۶ هزار میلیارد دیگر برای بدهی موسسات و شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی است.
همچنین حجم بدهی‌های بخش دولتی به بانک‌ها و موسسات اعتباری با رشد ٨/٢٠ درصدی به ۱۴۷ هزار میلیارد تومان افزایش یافته که از این مبلغ ۱۴۳ هزار میلیارد تومان برای دولت و تا حدود چهار هزار میلیارد تومان برای موسسات و شرکت‌های دولتی ثبت شد.
حجم فزاینده بدهی دولت به بخش بانکی طی سال‌های گذشته در شرایطی هر بار رقمی تازه را در بر می‌گیرد که این آمار ارقامی است که بانک‌ها درباره این مطالبه مدعی آن هستند و در ترازنامه خود به عنوان دارایی ثبت می‌کنند، اما در سوی دیگر ماجرا این دولت است که به این ارقام استناد نکرده و عنوان می‌کند که حتما باید مورد حسابرسی قرار گیرد، همان‌طوری که تاکنون بخشی از این بدهی مورد حسابرسی قرار گرفته و ارقام با آنچه که بانک‌ها اعلام می‌کنند، مطابقت ندارد. در این بین قرار دادن سود و همچنین جریمه تاخیر پرداخت از جمله مواردی بود که مورد اتفاق‌نظر دولت و بانک‌ها نیست و خود موجب کاهش این بدهی در حسابرسی می‌شود. با این حال دولت برای پرداخت بدهی خود به بانک‌ها و سایر بخش‌ها در بودجه امسال ایجاد بازار بدهی و انتشار اوراق و همچنین استفاده از منابع ناشی از تسعیر نرخ ارز را در دستور کار خود قرار داد تا بتواند بخشی از این بدهی را تسویه کند.
نقدینگی از مرز هزار و ۱۶۲ هزار میلیارد تومان گذشت
بر اساس جدیدترین گزارش‌های بانک مرکزی از داده‌های اقتصادی ٩ ماهه امسال کشور، میزان نقدینگی به هزار و ۱۶۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. بر اساس آمارهای بانک مرکزی میزان نقدینگی تا پایان آبان ماه امسال به هزار و ۱۶۲هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که حجم نقدینگی ٣/١۴ درصد در مقایسه با اسفندماه سال گذشته، افزایش داشته است. در این میان، حجم نقدینگی در مهرماه امسال یک هزار و ۱۳۷ هزار میلیارد تومان اعلام شده بود که نسبت به شهریورماه ٩/١١ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که از رقم نقدینگی اعلام شده در آخر آبان ماه، یک هزار و ۱۰ هزار میلیارد تومان را شبه‌پول و ۱۵۰ هزار میلیارد تومان را پول تشکیل داده است.
دارایی‌های خارجی به ۵ هزار و ۶۷۳ هزار میلیارد ریال رسید
بر اساس اعلام بانک مرکزی، میزان دارایی‌های خارجی کشور در آبان ماه سال جاری به ۵ هزار و ۵ / ۶۷۳ هزار میلیارد ریال رسیده است. بدهی بخش دولتی نیز ۲۰۹۰ هزار میلیارد ریال را نشان می‌دهد. خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های سیستم بانکی در پایان هشت ماه ابتدای امسال نشانگر آن است که میزان دارایی‌های خارجی در آبان ماه به ۵ هزار و ۵/۶٧٣ هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به آبان ماه سال گذشته ٢/٠ درصد رشد و نسبت به اسفندماه سال ۹۴ نیز ۶/٢ درصد کاهش داشته است. بر این اساس، بدهی بخش دولتی نیز در این مدت به دو هزار و ۹۰ هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به ماه مشابه سال گذشته ٨/٢۶ درصد و نسبت به اسفندماه همین سال ٢/٢٠ درصد رشد داشته؛ در این میان سهم دولت یک هزار و ٨/٧٨۶ هزار میلیارد ریال و سهم شرکت‌ها و موسسات دولتی نیز ۳۰۳ هزار میلیارد ریال به ثبت رسیده است. در این میان، بدهی بخش غیردولتی هشت هزار و ٣/۵٧٢ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به آبان ماه سال گذشته ٢/٢٧ درصد و نسبت به اسفندماه سال ۹۴ نیز ۴/١۶ درصد رشد داشته است. بر این اساس، وام‌ها و سپرده‌های بخش دولتی به ٢/۵٩١ هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به آبان سال گذشته ٩/۵ درصد و نسبت به اسفندماه همین سال ۷ درصد کاهش داشته است. میزان حساب سرمایه ۸۵۱ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به آبان ماه سال ۹۴ معادل ٨/٨ درصد و نسبت به اسفندماه سال گذشته نیز ۵/٢درصد افزایش داشته است.
بدهی‌های خارجی دولت ، ۸۰۰۰ میلیون دلار
بر اساس جدیدترین گزارش بانک مرکزی، میزان بدهی‌های خارجی دولت به هشت هزار و یک میلیون دلار رسیده است که سهم بدهی‌های بلندمدت از آن، ۵ هزار و ۲۳۲ میلیون دلار است. آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی حکایت از این دارد که بدهی‌های خارجی (تعهدات بالفعل) کشور در پایان آبان ماه به ۸ هزار و یک میلیون دلار رسیده که بر این اساس، سهم بدهی‌های کوتاه‌مدت دو هزار و ۷۶۹ میلیون دلار و سهم بدهی‌های میان‌مدت و بلندمدت نیز ۵ هزار و ۲۳۲ میلیون دلار است. در این میان، متوسط ماهانه نرخ فروش دلار در بازارهای بین بانکی و آزاد در آبانماه نیز اعلام شده است که بر این اساس، نرخ بازار بین بانکی ۳ هزار و ۴/١٨۶ تومان و در بازار آزاد، ۳ هزار و ٢/۶۴٢ تومان بوده است.
منبع: اعتماد