بازی برد – برد برای اقتصاد ایران و بورس کالا

شورای رقابت ایران در تصمیمی تاریخی و ارزشمند همه شرکت های پتروشیمی را ملزم به عرضه در بورس کالای ایران کرده است تا بازاری تمام شفاف شکل بگیرد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اخبارپول اگرچه ممکن است این رویکرد به کام برخی ها که به رانت خواری و رفتارهای غیرشفاف عادت دارند ، خوش نیاید اما بازار شفاف به نفع تمام اقتصاد ایران است و می تواند بورس کالا را به مرجع منطقه ای برای قیمت گذاری و تنظیم سیاست ها تبدیل کند.

سرمایه به معنی پولی است که برای راه اندازی یک فعالیت اقتصادی استفاده شده است و در علم اقتصاد ، کالایی را سرمایه می گویند که در تولید کالاهای دیگر استفاده می شود.

اما از لحظ تخصصی ، بورس ها را بازار سرمایه می گویند که در ایران شامل بورس اوراق بهادار تهران ، بورس کالا ، فرابورس و بورس انرژی است.
بازار سرمایه یا بورس یکی از ارکان مهم اقتصاد در جامعه است که از آن به عنوان دماسنج اقتصاد یاد می‌شود.

یکی از معیارهای رونق تولید ، افزایش نقش بورس در تامین مالی و کاهش بانک محوری است و اگر می خواهیم اهداف سال اقتصاد مقاومتی و منویات رهبری هم تحقق یابد ، باید همه تلاش کنند ، بورس به مرحله پیشرفت پایدار برسد که نتیجه طبیعی ان هم رونق جذب سرمایه مردم و ایجاد تقاضا برای نیروی کار یا حمایت از کار ایرانی خواهد بود.

اگر در سال های گذشته بازار ارز و سکه با آن تحولات شدید مواجه نمی شد و آن ۴۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی به جای تبدیل به ذخیره طلا و سکه و دلار ؛ وارد بازار سرمایه و بخش تولید می شد حتما بورس های کشور رشد بالاتری را تجربه می کرد و شاخص های بورس خیلی بیشتر از عملکردها می شد.

در سال اقتصاد مقاومتی باید بازارهای رقیب و منفی از لحاظ ایجاد ثروت واقعی و مبتنی بر تولید ( بدون تکیه بر بازی های اقتصادی دلالی و غیر مبتنی بر تولید واقعی) همه سیاست ها بر محوریت تقویت بورس تنظیم شود.

اگر بازار پولی بیش از اندازه رشد کند ، به مرحله انفجاری می رسد و کل اقتصاد را تخریب خواهد کرد.اگر بازار پول با افزایش نرخ سود تسهیلات تقویت شود ، سبب افزایش نرخ تورم می شود چون هزینه تولید بالاتر می رود.

اما رونق بورس نتیجه حمایت از سرمایه است و هر قدر گسترش یابد به توسعه و رشد بیشتر اقتصاد ملی کمک خواهد کرد.

بورس کالا نیز تابع همین قاعده طلایی در جهان است و علاوه بر شفافیت ، شاخص رقابت را نیز تقویت خواهد کرد.

بورس ؛ علمی ترین و شفاف ترین بستر برای ” کشف قیمت های واقعی و اقتصادی” است چون ارتباط و همبستگی مستقیم با هزینه ها و قیمت های تمام شده تولید دارد و هر اندازه بازارهای رقیب ان تضعیف شود ، بورس هم رونق می گیرد و نتیجه طبیعی ان هم رونق تولید و تحقق اهداق نامگذاری سال است.

در ان صورت می توان زنجیره ای از دستاوردهای واقعی را در همه بازارهای تولید و کالا تا بازار کار ( اشتغال) شاهد بود.

ثبات ، پایداری و رشد عملکرد بورس کالا به عنوان یکی از نشان های ممتاز توسعه اقتصادی مورد توجه بوده ، چون به معنی توسعه سرمایه گذاری ورونق تولید است.

اصلی ترین رویکرد بورس کالا نیز همگرایی مناسبات طرف های عرضه و تقاضای کالاها و خدمات در درون اقتصادی ملی و فراملی است تا هم تولیدکنندگان و هم مصرف کنندگان با همسان سازی سلایق و انگیزه های خود بتوانند در فرایندی سالم و هوشمند و مبتنی بر قیمت های واقعی ، کالاها را تولید و مصرف کنند.

بورس به عنوان یکی از بازارهای مهم مالی ( سرمایه ) در دنیا مطرح است و به طور شبانه روزی در حال گردش اقتصادی و خلق فرصت های جدید سرمایه گذاری است.

تامین مالی موفق کشاورزی در هفته گذشته تنها یک دستاورد از هزاران دستاورد بورس کالاست.

امروز هر لحظه خواب سرمایه ، زیان آور است و همه تلاش می کنند همواره به سود بیشتری برسند و حداقل ضرر نکنند.

اواخر اسفند سال ۹۰ بود که مجتمع های تولید محصولات پتروشیمی اعم از دولتی و خصوصی موظف شدند تا محصولات خود را در قالب بورس کالا عرضه کنند اقدامی که هدف اصلی ان شفاف سازی معاملات در بازار محصولات پتروشیمی عنوان شد.

حامیان این طرح براین باور بودند که اگر معاملات محصولات پتروشیمی در خارج از بورس شکل گیرد عمده منفعت نصیب کسانی خواهد شد که با مدیران ارشد دولتی و پتروشیمی ها رابطه دارند.

از سوی دیگر فقر کنترل و مدیریت بازار و امکان ایجاد بحران به دلیل فقدان آمارهای عرضه، فروش و خرید در حوزه محصولات پتروشیمی وجود دارد، ضمن اینکه افزایش امکان فرارهای مالیاتی هنگفت و احتمال بازگشت وضعیت حواله‌ای در مورد محصولات پتروشیمی از دیگر پیامدهای عرضه محصولات پتروشیمی خارج از بورس بود.

فعالان بازار محصولات پتروشیمی بر این باورند که با توجه به انحصار شدید بازار محصولات پتروشیمی در صورت عرضه محصولات پتروشیمی در خارج از بورس هیچ ابزار کارآمدی برای شفافیت و رصد این بازار وجود ندارد و خروج پتروشیمی ها از بورس مقدمه ایجاد رانت بسیار عظیمی در این حوزه خواهد بود.

با گذشت چهار سال از ایجاد سازوکار بورسی و فراهم شدن زمینه برای شفاف بازی بازار محصولات پتروشیمی برخی ساز جدایی کوک کرده بودند و می خواستند تاریخ را به عقب برگردانند. چون از شفافیت عرضه و تقاضا هراس دارند و نمی خواهند از رانت خواری دور باشند.

اما شفاف سازی معاملات در حوزه محصولات پتروشیمی مهمترین ویژگی این سازو کار است و تنها راه انضباط بخشی و مدیریت بازار انحصاری محصولات پتروشیمی همین شیوه است.

علاوه بر این بورس زمینه ساز عرضه محصولات به مصرف کننده نهایی و حذف دلالان و واسطه ها را در این بازار فراهم می کند و موجب کشف قیمت واقعی،مبارزه با رانت در خرید محصولات پتروشیمی می شود.

شورای رقابت به عنوان نهاد تصمیم گیر ، همه مجتمع های پتروشیمی ملزم به عرضه محصولات به جز چند قلم محصول خاص در بورس کالا شدند؛ همچنین تولیدکنندگانی که محصول آنها در بورس پذیرش نشده است، موظفند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل نسبت به پذیرش محصول خود در بورس کالا اقدام کنند.

بنابر گزارش سایت شورای رقابت، شورای رقابت با عنایت به وضعیت بازار محصولات پتروشیمی و به منظور تسهیل در رقابت از طریق ایجاد شفافیت در بازار این محصولات و منع انحصار از طریق نظارت بر مبادلات، به استناد بندهای۳ و ۵ ماده ۵۸ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و اصلاحات بعدی آن، شورای رقابت دستورالعمل تنظیم بازار محصولات پتروشیمی را در اجرای قانون اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و اصلاحات بعدی آن تصویب کرده است.

محصولات پتروشیمی هم شامل همه کالاهایی که ذیل گروه پتروشیمی در بورس کالای ایران پذیرش شده‌اند یا در آینده با رعایت مقررات مربوطه پذیرش می شوند.

تولیدکنندگان هم شامل هر تولیدکننده‌ای که اقدام به تولید محصولات پتروشیمی می‌کند.

کلیه تولیدکنندگان جهت فروش در داخل ملزم هستند بجز در موارد زیر، تمامی محصولات پتروشیمی خود را با رعایت مقررات مربوطه در بورس کالا عرضه کنند.
هر نوع عرضه محصولات پتروشیمی در داخل کشور که خارج از بورس کالا انجام شود به استثنای برخی موارد مشخص شده ، عرضه خارج از شبکه مجاز تلقی می‌شود و تابع مقررات مربوطه خواهد بود.

تولیدکنندگانی که محصول آنان در بورس پذیرش نشده است، موظفند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل نسبت به پذیرش محصول خود در بورس کالا با رعایت مقررات مربوطه اقدام نمایند. بعد از فرصت یک ماهه عرضه محصولات این شرکت ها در خارج از بورس، عرضه خارج از شبکه تلقی می شود و طبق مقررات اقدام خواهد شد.

مخالفت با بورس کالا یا حمایت از رانت خواری و فقر شفافیت

عبور از بورس کالا به معنی حضور در بازار غیرشفاف است و هر گونه بی توجهی موجب ایجاد رانت و مفسده می شود و ساختار کنترل داخلی بسیاری از این شرکت ها سست خواهد شد.

بورس کالا بستری شفاف، امن و سازماندهی شده برای معاملات است و هیچ گونه دخالتی که کدام محصول و با چه مکانیزمی عرضه شود، بورس کالا نداشته است.

شان بورس کالا ، شفاف کردن رفتارهای عرضه و تقاضاست و در شرایطی که بزرگترین ظرفیت ها در خصوص سرمایه های خارجی است باید به دنبال استفاده از این ظرفیت باشیم.

چون مزیت ارائه محصولات پتروشیمی ایجاد شفافیت و کوتاهی دست واسطه ها در خرید و فروش است.

بورس مرجعی است که تغییرات و نوسانات قیمت در ان دیده می‌شود و اگر از بورس خارج شود سیستم دلالی و و اسطه‌ای گسترش پیدا می‌کند و به زیان تولید‌کنندگان که مصرف‌کننده واقعی اقلام و مواد هستند ، تمام می‌شود.

در بورس کالا میزان عرضه مشخص است و اگر دامنه نوسانی و عرضه کالا از حد معینی بیشتر شود ، متوقف می‌شود و بنابراین عرضه و تقاضا، تعیین قیمت و شفافیت می‌شود.

خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا فقط سود هنگفتی از نوسان قیمت نصیب واسطه‌ها می کند.

در بورس هر نوساناتی که بوجود بیاید میزان عرضه و خریداران که تولید کننده واقعی هستند مشخص می شود و واسطه‌ای وجود ندارد تا حق دلالی داشته باشد.

مهم ترین بحث شفافیت است که همه طالب آن هستند و وقتی از بورس خارج شود شفافیت از بین می‌رود.

تصمیم شورای رقابت در این باره یک نقطه عطف و تاریخی است.

در بورس کالا هم نظام قابل نظارت و شفافی وجود دارد و بازار آزاد شفاف بورس با تنوع سیستم فروش و عرضه، این امکان را می دهد که در فضای امن و بدون خطر بتوان فعالیت کرد.

ضرورت فرهنگ سازی حضور در بازار سرمایه

فرهنگ سازی در بازار سرمایه شامل سه رویکرد آشنایی با افرادی که بورس را نمی شناسند؛ شناسایی کسانی که با بازار بورس آشنایی کمی دارند و ارائه مقولات جدید بورس که تا به حال در کشور وجود نداشته است ؛ می شود.

بورس کالا فقط یک بازار دادو ستد سهام نیست بلکه شاخص رونق و موقعیت های اقتصادی کشور در دیگر بازارهای اقتصادی مانندکالا و پول هم است و امیدواریم بورس کالا با رویکرد و حمایت علمی و منطقی شورای رقابت در سال اقتصاد مقاومتی به رونق سرمایه گذاری و تولید نیز کمک کند.

باید تا فراگیر شدن بورس های کشور در میان همه جمعیت و خانوارهای ایرانی ، توسعه بازار خارجی بورس های کشور و حضور سازنده خارجی ها در بازار سرمایه کشور مان بیشتر تلاش کنیم.

اما باید ابتدا همه داخلی ها به قانون اقتصادی تن دهند و در این بازار حاضر باشند و نباید عده ای بخواهند نافرمانی اقتصادی کنند.
رسانه های گروهی در این عرصه بیشترین نقش تشویق کننده را دارند.

هدف نهایی و غایی از فعالیت های بورس کمک به ایجاد شفافیت در اقتصاد، هدایت پس اندازهای مردمی به سمت تولید و افزایش رقابت است و باید تلاش کنیم بازار سرمایه به مهم ترین و اصلی ترین بازار تامین مالی باشد.

هدف طلایی همه اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه ؛ نهادینه کردن رقابت است و تصمیم شورای رقابت هم در این مسیر اثربخش خواهد بود.

انتهای پیام