قطر در انتظار حضور ایران پای میز مذاکره است . نه درباره میدان مشترک پارس جنوبی و برداشت صیانتی از این میدان، و نه درباره لایه نفتی مشترک. موضوع مذاکره این بار “آب” است. آنچه می‌گویند جنگ‌های آینده را رقم خواهد زد.
به گزارش پول پرس، اگر حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر پیشین قطر “خاک” ایران را می‌خواست، پسرش، تمیم بعد از در دست گرفتن قدرت رویای پدر را تکمیل کرد و حالا “آب” می‌خواهد . خاک بدون آب نمی‌تواند کاری از پیش ببرد . قطر می‌خواهد فصل جدید داستانش با ایران را نه با نفت و گاز ،که با آب و خاک ایران بنگارد.
همسایه جنوبی به دنبال خرید آب از ایران است و در رابطه با طرح‌های انتقال آب از ایران پیشنهادهایی را مطرح کرده است. این را یحیی آل اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرده است.
به نوشته زهرا علی اکبری در شماره امروز روزنامه قانون، هر چند حساسیت بر سر صادرات آب بالاست و درست یا اشتباه برخی به جو منفی این دست اخبار دامن می‌زنند اما مسئله صادرات آب به قطر، کشور کوچکی که شریک ایران در بزرگ‌ترین میدان گازی جهان است، می‌تواند با واکنش‌هایی به مراتب منفی‌تر از دیگر کشورها روبه رو شود.
قطر در حالی که جمعیتش به زحمت به دو میلیون نفر می‌رسد، با تمام قدرت در میدان گازی پارس جنوبی در حال فعالیت است و حجم برداشت این کشور کوچک به سه برابر ایران می‌رسد . آخرین آمارها نشان می‌دهد متوسط تولید روزانه گاز ایران از پارس جنوبی در سال گذشته ۲۴۱ میلیون مترمکعب گزارش شد این در حالی است که متوسط برداشت قطر به ۷۵۰ میلیون مترمکعب در روز می رسد.تنها گاز نیست که قطر در برداشتش از ایران پیشی گرفته است . درلایه نفتی نیز با تمام قدرت در حال فعالیت است در حالی که ایران تا کنون حتی یک بشکه نفت نیز از لایه نفتی پارس جنوبی برداشت نکرده است. شاید این کشور کوچک ثروتمند، منتفع‌ترین کشور جهان از بابت تحریم‌های ایران باشد و زمزمه لغو تحریم‌ها بیش از هر کشوری ، اخم را مهمان ابروان آن کند . درآمد سرانه قطری‌ها در سال ۲۰۱۲ میلادی به ۱۰۶ هزار دلار افزایش یافته است . این درآمد سرانه که حاصل حضور قطر در بازار جهانی نفت و گاز است ، رتبه اول بالاترین درآمد سرانه را از آن این کشور کرده است. در مقابل قطر ایران رتبه نود و ششم درآمد سرانه را در میان ۱۷۳ کشور جهان از آن خود کرده است . درآمد سرانه ایران در سال ۲۰۱۲ طبق اعلام بانک جهانی به ۴۵۲۰ دلار می‌رسد. حالا با طرح مسئله خرید آب از ایران می‌توان از زاویه ای دیگر به موضوع نگریست. قطر که رسم همسایگی را در میدان گازی پارس جنوبی به جا نیاورده است، حالا می خواهد با پرداخت پولی که از پارس جنوبی در می آورد، شریک آب شیرین ایران شود .
این کشور پیش از این نیز به خاک کشورمان چشم دوخته بود و در مجلس شورای اسلامی بود که برخی نمایندگان درباره صادرات خاک از کشور سخن گفتند و این کشور را مقصد خاک‌های صادراتی که قانونی وغیرقانونی از کشور خارج می‌شد معرفی کردند. اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۰ بود که سفیر ایران در دوحه اعلام کرد که ایران با صدور خاک کشاورزی به قطر موافقت کرده است این در حالی است که طبق قانون مصوب مجلس صادرات خاک از ایران ممنوع است . اینکه قرار است قطر با آب و خاک خریداری شده از ایران چه محصولات کشاورزی را پرورش دهد، معلوم نیست اما بیم آن می‌رود که ایران خود مشتری شماره اول محصولات کشاورزی این کشور شود.
شاید با صدور آب یا حتی نشستن پای میز مذاکره بر سر آب ، رابطه ایران ۷۵ میلیونی با قطر دو میلیونی وارد دوران تازه‌ای شود . دورانی که شکلی جز امروز را خواهد داشت .
قطر تنها نیست
این تنها قطر نیست که مشتری آب ایران است. هر چند ایران کشوری خشک و نیمه خشک محسوب می‌شود اما مسئولان وزارت نیرو معتقدند منابع لازم برای آب صادراتی را دارد. ۱۰ سال قبل بود که کویت پای میز مذاکره با ایران نشست و… خواستار خرید آب شد . شرکتی انگلیسی را به عنوان مجری پروژه معرفی کرد و مقرر شد خط لوله ای از زیر دریا آب ایران را به کویت برساند اما با وجود برگزاری جلسات متعدد ، برنامه صادرات آب به کویت اجرایی نشد و در حد مذاکراتی باقی ماند که هر دوره تجدید می‌شود.
سال ۱۳۸۵ بود که وزیر وقت نیرو از به روز شدن موافقنامه صادرات آب به کویت خبر داده بود . این اتفاق در پى سفر یک روزه رئیس جمهورسابق ایران به کویت صورت گرفت اما حتی این اقدام نیز نتوانست به اجرایی شدن توافقنامه منجر شود .
در متن موافقتنامه اولیه انتقال آب ایران به کویت که به تصویب هیأت وزیران وقت رسید آمده بود که دولت ایران و دولت کویت انتقال روزانه ۹۰۰هزار متر مکعب آب شیرین از طریق احداث خط لوله از ایران به کشور کویت با درنظر گرفتن شرایط طبیعى و مراعات کاهش آب در دوره‌هاى خشکسالى و شرایط قهرى را مورد موافقت قرار داده و دولت کویت دریافت آب و بازپرداخت بهاى آن را تضمین کند. همچنین آب دریافتى از ایران تنها در خاک کویت مصرف شود.
نه فقط کویت که دیگر کشورهای عربی نیز خواهان خرید آب از ایران هستند و حاضرند بر سر این موضوع پای میز مذاکره بنشینند . این در حالی است که وضع آب در ایران چندان حال و روز خوشی ندارد و اتفاقا شهرهای جنوبی کشور مشکل‌دار ترین شهرها در این حوزه هستند. حالا وقتی حسن روحانی از دیپلماسی آب در اولین سخنرانی‌هایش برای اعلام برنامه دولت یازدهم استفاده می‌کند، می‌توان به این نتیجه رسید که خبرهای دیگری در راه است . آیا ایران قصد دارد صادرات آب به کشورهای جنوبی را اجرایی کند .
رایزنی برای واردات
دیپلماسی آب اما تنها در این بخش خلاصه نمی‌شود . ایران همچنان که درگیر مذاکرات برای صادرات آب بود، پای میز مذاکره برای واردات نیز نشست . ایران پیشنهادی رسمی برای واردات آب از تاجیکستان و برخی دیگر از کشورهای حاشیه خزر را روی میز گذاشت و پیگیری کرد . روسای جمهور سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان پای میز مذاکره نشستند و مسیر ورود آب را بررسی کردند.مقرر شد آب تاجیکستان از افغانستان راهی ایران شود و این کشور نیز موافقت خود را اعلام کرد. رایزنی‌ها و گفت و‌گوها نیمه‌تمام ماند اما دوران دولت دهم به پایان رسید. حالا این سوال مطرح است که آیا دیپلماسی آب دولت یازدهم می‌تواند ایران را به آبراهه شمال – جنوب تبدیل کند؟
  |
 |
 |
 |
 |
 |
