تحولات بازار ارز طی روزهای اخیر حکایت از عقبنشینی موج تقاضا از این بازار دارد؛ بهنحویکه طی روزهای گذشته روند رو به رشد قیمت ارز متوقف و نرخ دلار طی چهار روز گذشته در حدود ۳۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داد.
با وجود بازگشت نشانههای ثبات به بازار ارز طی چند روز اخیر که تا حدودی تحتتاثیر بسته ضدنوسان بانک مرکزی نیز بوده است، کماکان دو تهدید جدی بازار ارز را تهدید میکند؛ نخست کمین برخی از نوسانگیران برای نقطه کمینه دلار و حمله تقاضا برای کسب سود از برخورد دلار با کف قیمتی است. افزون براین با توجه به سیگنالهای قیمتی ساطعشده، سیاست ثبات بدون راهبرد ارتباطی مناسب میتواند زمینهساز هیجان و مخدوش شدن اعتبار سیاستگذاران باشد. بیثباتی در بازار ارز بر سایر بازارها ازجمله بازار سهام اثرات منفی متعددی خواهد داشت. در دورههای جهشی دلار، بورس با فضای بیاعتمادی مواجه میشود. هنگام سرکوب قیمتها نیز جذابیت بورس بهعنوان گزینه جذب نقدینگی با کمترین اثر تورمی به حداقل میرسد. بنابراین بازارساز در راهحل خود باید هدف «تثبیت ارزی» را جایگزین «کاهش قیمت» کند و به واکنش بازارهای موازی توجه کند. «دنیایاقتصاد» در این گزارش تحولات بازارهای ارز، پول و سهام را با محوریت بسته ارزی بانک مرکزی بررسی کرده است.
روز یکشنبه، دلار چهارمین افت متوالی را تجربه کرد تا به ابتدای کانال ۴ هزار و ۶۰۰ تومانی نزدیک شود. دیروز شاخص بازار ارز ۷۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۴ هزار و ۶۲۰ تومان رسید. با این افت میزان کاهش قیمت دلار در۴ روز کاری به ۲۹۰ تومان رسید. به گفته برخی تحلیلگران، بازارساز ارزی پس از برخورد نیروی انتظامی با دلالان دست بالا را در بازار داشت و در چند روز گذشته با اهرم عرضه ارز از سوی صرافیهای منتخب توانست قیمت را ۳ کانال پایینتر بیاورد. با این وجود، گفتههای معاملهگران در فضای مجازی و حاشیه بازار نشاندهنده آن است که انتظارات ارزی چندان تغییری نکرده است؛ ولی در مقطع فعلی این دسته با توجه به شرایط تصمیم گرفتهاند که از بازار عقبنشینی کنند. در واقع این عده تصور میکنند، روند قیمت دلار چندان رویه نزولی نخواهد داشت؛ اما در شرایط فعلی با توجه به برخورد با خریدهای سفته بازانه ارز بهتر است در روند معاملات مداخلهای نکنند. این عده تصور میکنند، زمان بعدی که بازار میتواند تحتتاثیر هیجانات قرار بگیرد، اردیبهشت سال بعد خواهد بود و با توجه به چنین چشماندازی در کمین بازار هستند. از نظر آنها، هر چقدر به پایان زمان ۴ ماهه، تعلیق تحریمهای هستهای نزدیک شویم، ریسکهای سیاسی بالاتر میرود و به تبع آن معاملهگران با استفاده از جوسازیهای سیاسی سعی خواهند کرد که قیمت را در مسیر افزایشی قرار دهند. رئیسجمهوری آمریکا اواخر دیماه هنگامی که تعلیق تحریمهای ایران را برای یک دوره چهار ماهه تمدید کرد، گفت: این آخرین باری است که این کار را انجام میدهد؛ مگر اینکه اروپا اصلاحات لازم را در توافق هستهای اعمال کند
بازارساز در این شرایط با ۲راهکار میتواند کمین معاملهگران ارزی را از میان ببرد. اولین راهکار آن است که بازارساز ثبات را بر بازار حاکم کند و تعقیب شدید کاهش قیمت را کنار بگذارد؛ چراکه نوسانگیران بهدنبال افزایش خریدها در قیمتهای پایین هستند. سیاستگذار در این مسیر باید دقت کند که دچار دام تثبیت قیمت نشود و هم زمان با حفظ ثبات قیمت دلار در بازار، با شیب ملایم قیمت این ارز را تعدیل کند. دومین گامی که بازارساز در جهت مقابله با کمین معاملهگران میتواند به کار برد، برقراری سیستم ارتباطی مناسب با بازار است. پیش از این، برخی متولیان و مسوولان ارزی وعده کاهش قیمت را مطرح کردند؛ در این شرایط، سیاستگذار باید به صراحت اعلام کند که هدف برقراری ثبات قیمت در بازار را دنبال میکند و با تعقیب این هدف به شکل عملی در بازار آن را برای معاملهگران باورپذیر کند. اگر بازار به این نتیجه برسد که سیاستگذار بر ثبات قیمتها مصر است، طبیعتا احتمال حملههای سفتهبازانه کاهش خواهد یافت. بسیاری از معاملهگران سعی میکنند با جوسازی پیرامون صحبتهای پیشین مقامهای مسوول در مورد کاهش نرخ ارز، زمینه ورود تقاضای جدید به بازار را فراهم کنند. آنها سعی دارند این مساله را در بازار برجسته کنند که سیاستگذار برخلاف وعده سایر مسوولان قادر به کاهش قیمت ارز نبود، پس قیمت ظرفیت رشد بیشتر را دارد. در این شرایط، بازارساز باید دست بالاتر را در ارتباط با بازار در دست بگیرد تا گرفتار دام دوسویهای نشود که نوسان گیران ارزی در پی بهرهگیری از آن هستند. دام دو سویه نوسانگیران استفاده از کاهش بیش از حد دلار یا جوسازی پیرامون عدمکاهش قیمت این ارز است. در این شرایط، سیاستگذار باید با شیوههای یاد شده با هر دو هدف مقابله کند. به گفته فعالان، در بسیاری از نظرسنجیهای تلگرامی عده زیادی کف قیمت دلار را کانال ۴هزار و ۵۰۰ دانستهاند و در کمین آن هستند با ورود دلار به این محدوده قیمتی خریدهای خود را بالا ببرند. درست است که در شرایط فعلی بازار تحتمدیریت بازارساز قرار دارد و کمتر معاملهای توسط دلالان صورت میگیرد، ولی درصورتیکه زمینههای نوسانی در بازار پدیدار شود، این بازیگران راههای خود را برای انجام معامله پیدا خواهند کرد. در این شرایط، درصورتیکه تقاضای جدیدی وارد بازار شود، ممکن است اقدامات سه وجهی بانک مرکزی در بسته مدیریتی بازار ارز نیز کارآ نیفتد و بار دیگر قیمتها راه صعودی را در پیش بگیرند. این در حالی است که اقدامات جدید بانک مرکزی موجب شد که تقاضای جدیدی در هفته جاری وارد بازار نشود و التهابات بازار کاهش پیدا کند.
در این شرایط، بیشتر کارشناسان پیشنهاد میدهند برای ماندگاری اثرات اقدامات جدید، سیاستگذار به جای جابهجایی کاهشی شدید قیمت دلار، نوسانات این ارز را در دامنهای مشخص مدیریت کند. این موضوع موجب میشود که جذابیت سفتهبازی این بازار برای معاملهگران کاهش پیدا کند. این در حالی است که کاهش حدود ۳۰۰ تومانی دلار در روزهای اخیر موجب شده است که برخی معاملهگران به آرامی به بازار برگردند و در حاشیههای بازار معاملات خود را انجام دهند. بهعنوان مثال، روز یکشنبه معاملات محدودی در مناطقی از خیابان فردوسی و با قیمتهایی نزدیک به ۴ هزار و ۶۷۰ تومان صورت گرفت. بیشتر نوسانگیران بازار هماکنون در فضای مجازی با جوسازی پیرامون ارزش دلار در مناطق سلیمانیه عراق و هرات افغانستان سعی دارند تقاضا را به بازار داخلی بازگردانند. با این حال، این دسته نیز این نکته را برجسته نمیکنند که قیمت دلار در همین دو منطقه جغرافیایی نیز افت زیادی را تجربه کرده است. همسو با افت دلار، روز یکشنبه یورو نیز ۱۴۸ تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت ۵ هزار و ۸۵۰ تومان رسید. دیروز قیمتها در بازار سکه نیز به روند نزولی خود ادامه دادند. روز یکشنبه، سکه تمام بهار آزادی ۳۸ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای یک میلیون و ۵۰۳ هزار تومان رسید.
منبع:دنیای اقتصاد