عبدالرضا احمدی خمینی: حمایتنکردن نظام بانکی از تولید، در حال تبدیلشدن به بزرگترین چالش فعالان اقتصادی است.
عبدالرضا احمدیخمینی*: مشهور است جان اسکالی، مدیر ارشد بازاریابی پپسی که در کار خودش فردی دستنیافتنی بود، وقتی برای اولینبار در اپل حضور پیدا میکند، از این میگوید که چطور راضی شد به اپل بیاید. او میگوید استیو در منهتن از من سؤال مهمی پرسید. او گفت میخواهی بقیه عمرت هم آب و شکر بفروشی یا با من میای تا در تغییر جهان نقشی داشته باشی؟ عاقلانه آن است که بتوانی در تغییر جهان نقش بازی کنی تا به تعبیر یکی از نوابغ جهان آب و شکر بفروشی. اگر استیو جابز میخواست نظام بانکی ایران را قانع کند که در دوران جدید اقتصادی نقش آگاهانهای را ایفا کنند حتما میگفت تا کی میخواهید حجرهداری کنید؟ حمایتنکردن نظام بانکی از تولید، در حال تبدیلشدن به بزرگترین چالش فعالان اقتصادی است. در غیاب ابزارهای تأمین مالی نظیر انتشار اوراق بهادار برای شرکتهای تولیدی، بهویژه واحدهای کوچک و متوسط و کمبود صندوقهای سرمایهگذاری تخصصی، بیش از ٧٠ درصد تأمین مالی بنگاههای اقتصادی در کوتاهمدت از سوی بانکها انجام میشود. با توجه به این همچنان خلأ تبیین سیاستها و راهکارهای مناسب برای ارائه تسهیلات تشویقی به تولید، نیروهای مولد اقتصاد را هدر میدهد. درعینحال ناکارآمدی قوانین پولی و بانکی بر ضعفهای ساختاری در فعالیت بانکها و بانک مرکزی تأکید میکنند. قانون پولی و بانکی کشور مربوط به سال ١٣۵١ بوده و قانون بانکداری بدون ربا نیز قرار بود در کمتر از پنج، شش سال مورد بازنگری قرار گیرد. از طرفی عرصه بانکداری روزبهروز شاهد تغییرات است، ولی زیرساختهای قانونی و مقرراتی، هماهنگ با آن تغییر نکرده است. مسئله بازنگری در قوانین پولی و بانکی چندسالی است مطرح شده و بانک مرکزی نیز گامهایی را در ارائه لوایح اصلاحی برداشته، ولی تاکنون عزمی جدی و کاربردی در این زمینه صورت نگرفته است. به این دلیل هجوم افسارگسیخته نقدینگی به سمت خرید ارز میتواند نشانه نامطلوبی از عدم مدیریت پولی کشور باشد. نظام بانکی دچار برخی مشکلات از جمله تنگنای مالی و داراییهای منجمد است که اگر کنترل نشود، قطعا آثار تخریبی بههمراه خواهد داشت. ضمن آنکه باید تلاش شود که همزمان با ایفای نقش مثبت در اقتصاد، مشکلات نظام بانکی نیز رفع شود. دوران سیاستهای تحمیلی و تکلیفی که موجب هدررفت منابع نظام بانکی میشد به پایان رسیده و بانکها میتوانند آزادانه به وظایف خود در اقتصاد ملی عمل کنند و باید با هماهنگی با دیگر ارکان اقتصادی تعهدشان را انجام و نقش تاریخی و مؤثری را در پساتحریم ایفا کنند. نتیجه آنکه با توجه به وضعیت بحرانی به دلیل ظهور و بروز حزب جمهوریخواه در آمریکا و مشکلات ناشی از نگرانی سرمایهگذاران خارجی در کشور به جهت تهدیدات لیدرهای جمهوریخواه، اگر بانکها اقدام عاجل و فوری در بازکردن گره اقتصاد به عمل نیاورند، دولت تدبیر و امید در دوره دوم چهارساله خود با چالش جدی مقبولیت دستبهگریبان خواهد بود.
*کارشناس اقتصادی
منبع: شرق