کدام فارغ التحصیلان حقوق بالاتری می‌گیرند؟

میانگین حقوق ماهیانه دریافتی فارغ التحصیلان مهندسی نفت و گاز و کارشناسان برنامه ریزی، تحلیل و اقتصاد نسبت به سایر گروه های شغلی بیشتر است. پس از این دو، مهندسان مکانیک، برق و صنایع در رتبه بعدی میانگین حقوق و دستمزد قرار می گیرند.

بررسی آماری جدیدی از میزان حقوق و دستمزد نیروی کار متخصص در ایران، ابعاد جالبی از بازار کار کشور را نشان می دهد. در این بررسی که از سوی وبسایت ایران تالنت(iran talent)، مطرح ترین وبسایت استخدامی کشور، انجام شده است، جمعیت آماری ۳۶ هزار نفر بوده که ۷۱ درصد آن مرد و ۲۹ درصد زن هستند.
بررسی میزان متوسط حقوق و دستمزدهای تخصصی در ایران نشان می دهد که مدیران بالاترین حقوق و پرسنل اداری پایین ترین حقوق و دستمزد را دریافت می کنند؛ به نحوی که متوسط دریافتی مدیران در شهر تهران ۵،۵ میلیون تومان و با توجه به اینکه کارکنان اداری شهر تهران بطور متوسط یک میلیون تومان حقوق دریافت می کنند، اختلاف ۴،۵ میلیون تومانی بین درآمد مدیران و پرسنل اداری مشاهده می گردد. براساس این تحقیق، میانگین حقوق ماهیانه دریافتی فارغ التحصیلان مهندسی نفت و گاز و کارشناسان برنامه ریزی، تحلیل و اقتصاد نسبت به سایر گروه های شغلی بیشتر است. پس از این دو، مهندسان مکانیک، برق و صنایع در رتبه بعدی میانگین حقوق و دستمزد قرار می گیرند.
بررسی ایران تالنت نشان می دهد که سه ویژگی باعث شده که برخی از نیروهای متخصص از وضعیت درآمدی بهتری برخوردار شوند. آن دسته از کارکنانی که مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد دارند، ۱۵ درصد بیشتر از فارغ التحصیلان با مدرک تحصیلی کارشناسی حقوق دریافت می دارند. فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی برای کارفرمایان جذابیت بیشتری در مقایسه با فارغ التحصیلان دانشگاه های آزاد و غیر انتفاعی دارند و در نتیجه حقوق آنها ۱۶ درصد بیشتر است. درآمد آن دسته فارغ التحصیلان شاغل که به زبان انگلیسی تسلط دارند در مقایسه با دیگر کارکنان ۱۶ درصد بالاتر بوده است. با تمام این اوصاف بنا بر نتایج این نظرسنجی، اگر یک خانم که هم مدرک کارشناسی از دانشگاه دولتی داشته و هم مسلط به زبان انگلیسی باشد، باز هم ۲۳ درصد از یک مرد در شرایط مشابه، حقوق کمتری دریافت خواهد کرد.
از سوی دیگر، برای نخستین بار پس از لغو تحریم ها، بانک مرکزی سکوت خود را شکست و آماری از رشد اقتصادی منتشر نموده است. بنا بر برآورد بانک مرکزی، رشد اقتصادی در بهار سال جاری ۵،۴ درصد بوده است. این در حالی است که مرکز آمار ایران این رشد را پیشتر ۴،۴ درصد محاسبه نموده بود. بخش مهمی از این رشد، ناشی از اجرای برجام، رشد درآمدهای نفتی و کنترل مخارج دولت بوده است. با این حال همگام با رشد اقتصادی، مشکل اشتغال هنوز به قوت خود باقی است. بر پایه تازه ترین گزارشی که از طرف مرکز آمار ایران ارائه شده است، نرخ بیکاری در فصل بهار به ۱۲،۲ درصد رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل یعنی (۱۰،۸ درصد) حکایت از افزایش ۱،۴ درصدی نرخ بیکاری است.
البته بایستی به این مسأله توجه داشت که بازار نیروی کار از دو بخش عرضه و تقاضا برای نیروی کار شکل می گیرد و فارغ از جذابیت های شغلی و تحصیلی آنچه تعیین کننده نرخ بیکاری است، میزان مشارکت جمعیت فعال کشور محسوب می شود. براساس آمارهای موجود، بین سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ میزان اشتغال در کشور حدود ۲۰ میلیون نفر ثابت مانده است. این ثابت بودن میزان اشتغال به ایجاد کار از سوی دولت یا بخش خصوصی مرتبط نیست بلکه آمارها حاکی از کاهش میزان مشارکت جمعیت فعال بین سال های مذکور می باشد. یکی از عوامل تأثیرگذار بر مشارکت نیروی کار، امید به زندگی و یافتن شغل مناسب است که ارزیابی روند اشتغال در بین سال های فوق حکایت از کاهش این عامل تعیین کننده می باشد. باید یادآوری نمود که از سال ۸۴ تا ۹۳، جمعیت کشور ۸،۷ میلیون نفر و جمعیت در سن کار ۷،۲ میلیون نفر رشد داشته است.
جدای از مرتبط دانستن نرخ رشد بیکاری بهار سال جاری به رشد مشارکت جمعیت فعال، توجه به یک نکته مهم ضروری به نظر می رسد. اینکه میزان رشد اقتصادی بالا لزوماً باعث افزایش اشتغال و کاهش نرخ بیکاری در کشور نخواهد شد. رشد زمانی می تواند اشتغالزا باشد که با کیفیت باشد به این معنا که بخش خصوصی واقعی در آن ایفاگر نقش باشد و تنها به یک بخش اقتصاد وابسته نباشد.