باربد افشاری* : چند روزی بیشتر به سررسید وعده دولت باقی نمانده است. قرار بود دولت در پایان صد روز برنامههای ویژه خود را برای بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی اعلام کند و البته مقرر شده بود ما،مردم نشانه هایی از تغییر فضا را در زندگیمان احساس کنیم. موانع تولید شناسایی شود و اقتصاد به حرکت درآید اما در این مدت آنچه رخ داده است، جلوگیری از کاهش نرخ ارز بوده که اگر هم اقدام درستی تلقی شود، باز هم افکار عمومی را قانع نکرده است. از سوی دیگر ریزش قیمت ها در بازار طلا و سکه اندوخته آنهایی که ترس از دست دادن داشتند را کم و کمتر کرده و روند رو به رشد تورم در کالاهای اساسی و مواد خوراکی نیز حفظ شده است. اینها بدان معنی نیست که ما حالمان خوب نیست یا بدتر از قبل شده است.
اتفاقا حالمان خوب است و برای خوب ماندن است که باید اشاراتی به این دست مباحث داشت. به نظر میرسد بیش از آنکه دولت بخواهد درباره یافتههایش برای اقتصاد و اجرای طرح کوتاهمدتی که صد روز پس از آغاز دولت قرار بود جزئیاتش را اعلام کند، وقت بگذارد، برای یارانهها و پرداخت یاعدم پرداخت وقت صرف کرده است. آیا این موضوع میتواند راهکاری باشد برای متوجه کردن افکار عمومی به قضایایی جدا از قولها و وعده و وعیدهای دولت؟
اگر مسئله یارانهها هم یکی از همان مباحثی است که قرار است در پایان صد روز برایش تصمیم گیری شود، بهتر است دولت با شفافیت در مورد آن نظر دهد و بگوید قصد دارد در این حوزه با چه ابزاری، چه اقدامی را به منصه ظهور برساند و اگر برنامه ای دیگر در دستور کار دارد، باز هم توضیحات ضروری را به افکار عمومی ارائه کند. به نظر میرسد مسئله یارانهها که همواره با حساسیت فراوان از سوی افکار عمومی دنبال میشود، چیزی نیست که به سادگی بتوان تغییراتی را در آن ایجاد کرد. حذف دهکها، حتی بالاترین دهکهای درآمدی میتواند مشکلات عمومی را در برداشته باشد خصوصا که ابزار شناسایی دهکها هنوز اعلام نشده است. اگر مبنا همان خوداظهاری زمان ثبت نام برای هدفمندی یارانه ها باشد، نمیتوان کاری از پیش برد.
در همان زمان اعلام شد که بسیاری اظهاراتشان در مورد اموال و موقعیت اقتصادی درست نبوده است. با این تفاسیر تشخیص خیل راستگویان از دروغگویان چگونه رخ خواهد داد؟ اگر قرار است یارانه تنها به اقشار خاصی تعلق گیرد، ساز و کار آن به چه صورتی خواهد بود. مشغول کردن افکار عمومی به سوالاتی که برایشان پاسخ صریح و روشنی وجود ندارد و تصمیم گیری پشت درهای بسته و بحث در فضای آزاد، میتواند مشکلات اقتصاد در هم پیچیده ایران را بیش از آنچه هست، نماید.
* کارشناس اقتصادی