شاهین یاسمی*: تالار شیشهای بورس زیر پل حافظ بوی عدد و رقم میدهد؛ اعداد و ارقام مثبت و منفی؛ سبز و قرمز! این ساختمان به ظاهر بیروح، در تمام این سالها، روح بسیاری از آدمهای این شهر را در خود غرق کرده و لحظات بسیار شیرین و گاه تلخی را برایشان رقم زده است؛ آدمهایی که رویاهای خود را در بالا رفتن ارقام درجشده روی مانیتورهای رنگی ساختمان شیشهای در ذهنشان پردازش میکنند و گویی سرنوشتشان با تکتک این ارقام پیوندی ناگسستنی دارد. این ساختمان شیشهای تنها در طول سه ساعت شبانهروز اینچنین مرکز توجه قرار میگیرد و پس از پایان معامله در ساعت ۱۲ ظهر، انگار نه انگار که تا همین چند لحظه پیش چه هیاهویی در آن به پا بوده! پس از نیمروز، تالار خاموش سکوتی معنادار به خود میگیرد و به انتظار مینشیند تا صبح فردا. در این مطلب میخواهیم شما را با حرفه سرمایهگذاری در بورس و بورسبازی آشنا کنیم؛ کسی چه میداند، شاید با خواندن این گزارش رغبت پیدا کردید که وارد این عرصه شوید و بخت خود را امتحان کنید.
این روزها با توجه به سخت شدن وضع اقتصادی و معیشتی، بالا رفتن تورم و نقدینگی، کاهش ارزش پول ملی و گرانیهای سربهفلککشیده و نابسامانی کسبوکار، بسیاری از مردم به فکر سرمایهگذاری برای به گردش درآوردن سرمایه خود هستند. اگر کسی سرمایهای داشته باشد، میتواند آن را در راههای مختلفی استفاده کرده و به کار ببندد تا بتواند بهطور ماهانه یا سالانه درآمد ثابت یا متغیری برای خود کسب کند. یکی سرمایه خود را برای کارهای آزاد تجاری، گرفتن نمایندگی، فروشندگی در مغازه و… به کار میبندد و دیگری سرمایهاش را در کارهای مرتبط با تخصص و حرفه و تحصیلاتش به کار میبندد و برای مثال کم نیستند کسانی که این روزها روی مغازهشان سرمایهگذاری کردهاند و از راه فروشندگی و کسب سود برای خود درآمدزایی میکنند. این کار یکی از کارهایی است که میتوان آن را توسعه داد و با بزرگ کردن مغازه و بهکارگیری اعضای خانواده آن را مدیریت کرد. یا هستند مهندسان، پزشکان و دندانپزشکانی که با توسعه کار حرفهای خود به تاسیس مراکز مهندسی، تحقیقاتی و درمانی بزرگ روی میآورند. اما یکی دیگر از راههای سرمایهگذاری هدایت نقدینگی و سرمایه به سمت بازارهای پول و سرمایه است. سرمایهگذاران این بازار میتوانند به خریدوفروش سهام، ارز، طلا، سکه، مسکن و… بپردازند و با عملکرد درست و حرفهای از این راه سودهای بالا و غیرقابل تصور به جیب بزنند.
یکی از انواع سرمایهگذاریها در بازارهای موازی پول و سرمایه این است که سرمایهتان را برای خریدوفروش سهام به کار بیندازید که در این صورت شما یک سرمایهگذار عادی در بورس به حساب میآیید که بهطور موقت یا دائم به خریدوفروش میپردازید و سود خوب و معمولی را برای خود کسب میکنید. حال اگر کسی مدت طولانیتری در بازار سرمایه حضور پیدا کند و با زیرو بم این بازار آشنا باشد، به او بورسباز میگویند. بورسباز به نوعی از بازار و بازی خریدوفروش سهام لذت میبرد. بورسبازها افراد باتجربهای هستند و معمولا از هوش سرشار اقتصادی بهرهمندند زیرا توانستهاند در این بازار دوام بیاورند. برتری بورس نسبت به خیلی از بازارهای دیگر، همچون بازار سکه و ارز، در این است که نوسان بورس بسیار کمتر است؛ به همین دلیل امنیت سرمایهگذاری در بورس بیشتر است. طبق قوانین سقف ضرر در بورس ۴-درصد در هر روز و سقف سود هم ۴+درصد است. البته در بعضی شرایط ممکن است که این رقم بسیار بیشتر باشد. اگر سری به تالارهای بورس بزنید متوجه میشوید که بسیاری از مدیران موفق و بازنشسته دولتی، بانکی، استادان دانشگاهی و جوانان خلاق و دارای ذهن ریاضی بعضی از این بورسبازها را شامل میشوند. کسانی که میخواهند وارد بازار سهام شوند، باید از روابط عمومی خوبی برخوردار باشند و بتوانند سرمایههای اجتماعی که همان داشتن دوستان و شرکای حرفهای زیاد و قابل اعتماد است، برای خود ذخیره کنند. یک بورسباز حرفهای باید بتواند اعتماد کارگزاران را به سمت خود جلب کند و بتواند ارتباط خوبی با مدیران و کارشناسان کارگزاریهای بورس داشته باشد. معمولا کسانی که وارد بورس میشوند و بورسباز هستند، جزو قشر ثروتمندتر جامعه هستند. ولی این به آن معنا نیست که آنها حتما زندگی متجملی داشته باشند زیرا آنها اعتقاد دارند باید سرمایه را در بازار به گردش درآورد و مخارج را تا بیشترین حد پایین آورد. در این میان بعضی از بورسبازان معتقدند همواره باید بخش قابل توجهی از سود خود را هم به بازار تزریق کنند تا بتوانند آن را در کوتاهترین زمان ممکن چندبرابر کنند. بورسبازی برای کسانی که خود را آدمهای باهوش اقتصادی و ریاضی بالایی میدانند و در ضمن حوصله کارهای فیزیکی ندارند، میتواند گزینه مناسبی باشد. ضرورتی ندارد که بورسبازها در محل کار خود یعنی تالار بورس حضور پیدا کنند این روزها با پیشرفت تکنولوژی میتوانند با یک تلفن یا نشستن پشت یک کامپیوتر و از طریق اینترنت درآمد بالایی کسب کنند.
در واقع شاید بورس تنها جایی باشد که تنها کسی که رییس شماست خود شمایید و شما فقط برای خودتان کار میکنید و برعکس بسیاری از شغلها در بازار سهام دیگر فرد بدون یک آقابالاسر کارش را پیش میبرد. بورسبازها کسانی هستند که نیازی ندارند درصد زیادی از وقتشان را به کارشان اختصاص دهند و در مدت زمان کوتاه و مشخصی در طول روز، هفته و ماه میتوانند استراتژیشان را تغییر دهند یا سهام مورد نظرشان را خریدوفروش کنند. در این راه بعضی از این بورسبازها بلندمدت کار میکنند و بعضی میانمدت و کوتاهمدت. فرقی نمیکند که شما مدت زمان سرمایهگذاریتان کدامیک از این سه حالت باشد ولی برای هریک باید دانش، استراتژی و تحلیلهای خاص خودشان را در پیش بگیرید. تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، رسم نمودار، رفتارشناسی سهام، نوسانگیری، تشکیل سبد سهام و… اصطلاحات و اصولی است که شما در این راه با آنها مواجه هستید و باید در زمان مشخص، تصمیمتان را بگیرید که کدامیک را برگزینید. البته اگر بخواهید میتوانید ترکیبی از اینها را با هم به کار ببرید و در عین سرمایهگذاری بنیادی، تکنیکال هم کار کنید یا همزمان با نوسانگیری کوتاهمدت، یک سبد سهام بلندمدت هم برای خود تشکیل دهید. اگر قدری درباره ثروتمندترین افراد یا سرمایهگذاران جهان تحقیق کنید، متوجه میشوید که سرفهرست ثروتمندترین سرمایهگذاران جهان از آن «وارن بافت» است. بافت بزرگترین بورسباز جهان است که استراتژی او برای معاملهگری بلندمدت است و سبک خاص خود را در بازار دارد. بافت نمونه واقعی یک سرمایهگذار موفق است و در فهرست ثروتمندترین مردان و زنان جهان نامش در جایگاه دوم و پس از «بیل گیتس» قرار دارد. او رویای هر بورسبازی در جهان به حساب میآید و سرمایهگذاری است که همواره رقبا و همکارانش به تمجید و تکریم او میپردازند. اگر پای صحبت بورسبازان حرفهای و باتجربه بنشینید اولین توصیه آنها به شما این است که «همه تخممرغهایتان را در یک سبد نگذارید»؛ این شعار اصلی کسانی است که در بورس سرمایهشان را به کار میاندازند. آنها به تجربه فهمیدهاند که همه سرمایهشان را در بورس به کار نبندند یا به جای خرید سهام یک شرکت سهام چندین شرکت را بخرند اما باید گفت که این بازار سرمایه، آنطور هم که میگویند از در نامردی و خشونت با فعالانش که همان بورسبازان هستند، وارد نمیشود و بسیاری را به سقف درآمد بسیار بالایی رسانده است. یک بورسباز حرفهای ایرانی میگوید فردی را میشناسد که در سال ۸۶ با ۲۰میلیون تومان وارد بورس شده است و براساس تحلیلهای شخصی و اطلاعات رانتی به سرمایه چهار تا پنج میلیارد تومانی رسیده است و البته در نقطه مقابل کسانی هستند که دچار سقوط وحشتناک شدهاند و سرمایهشان را از دست دادهاند و ۲۰میلیون تومانشان را در مدتزمان کوتاهی بهدلیل اشتباهات استراتژیک از دست دادهاند.
زمان معاملات بازار سهام، روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۲ ظهر است. بنابراین فقط لازم است که شما مقداری از وقتتان را به بالا بردن آگاهیتان اختصاص دهید؛ هرچند بورسبازان حرفهای مطمئنا با تمرکز و وقت زیادی به این کار میپردازند. برای اینکه بورسباز شوید، کافی است با مقداری سرمایه به هر میزان که دارید، وارد بورس شوید و در واقع ورود و خروج به بورس بسیار راحت است؛ هرچند تجربه شاید حرف اول را در این کار بزند. ضمن اینکه کسانی که وارد کار بورس میشوند، باید بسیار اهل مطالعه باشند و همچنین بتوانند شرایط اقتصادی و سیاسی روز را تحلیل کنند و بر اساس این تحلیلهای درست اقدام به خریدوفروش سهام کنند. یک بورسباز حرفهای میگفت تا زمانی که سرمایهتان به حد قابل توجهی نرسیده است، همچنان به بورسبازیتان ادامه دهید و آن زمان است که میتوانید در یک شرکت یا کارخانه سهیم بشوید. اگر شما بخواهید در بورس سرمایهگذاری کنید، اولین کاری که باید بکنید این است که به یک کارگزاری مراجعه کنید. در آنجا شما را با یک Trader آشنا میکنند تا کمک کند در بورس خریدوفروش انجام دهید. کارگزاران ضمن ارائه خدمات مشاورهای به بورسبازان برای آنها خریدوفروش انجام میدهند و در ازای این کار کارمزد دریافت میکنند. میزان کارمزدی که یک بورسباز به کارگزار میدهد، در معامله خرید ۰/۵ درصد و در معامله فروش ۱/۰۵ درصد است. هر ارزش معامله است و تا سقف ۱۰میلیون تومان میرسد. برای مثال هر بورسباز برای هر صدهزار تومان معامله خرید، باید ۵۰۰ تومان به کارگزار بپردازد، هر یکمیلیون تومان پنجهزار تومان و برای هر صدمیلیون تومان ۵۰۰هزار تومان. بورسبازها باید بهطور کلی، ۱/۵۵ درصد از ارزش هر معامله خریدوفروش خود را به کارگزاری بورس خود پرداخت کنند. از این کارمزد کارگزاریها باید مقداری به حساب شرکت بورس و سازمان بورس بپردازند و البته مقدار کمی مالیات را هم باید برای معامله فروش در نظر گرفت. نکته جالب اینکه پولی که باید برای یک فروش بپردازند، بیشتر از خرید است. خرید یا فروش سهام به دو شکل است: یا اینکه از طریق مراجعه حضوری به یک کارگزاری یا تلفن کردن به وی انجام میگیرد یا در موارد زیادی از طریق اینترنت و آنلاین که این روزها اکثر بورسبازها بهطور آنلاین معامله میکنند. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که برای فعالیت اینترنتی بورسباز باید از یک کارگزاری کد رهگیری دریافت کند و یک و نیمدرصد ارزش
معامله را بپردازد.
منبع: بهار