جذب سپرده فقط در گروی افزایش سود بانکی نیست

به گزارش اخبارپول به نقل از تیتر۲۰، در حالی امروزه از بانک ها به واسطه ارائه خدمات مالی اعتباری متنوع و عدیده با عنوان سوپر مارکت خدمات مالی یاد می شود که تداوم حیات بانک موکول و منوط به جذب سپرده ها است. در واقع جذب سپرده، محور و ستون عملیات بانکداری را تشکیل می دهد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان صنعت بانکداری، انجام سایر وظایف و عملیات بانکی منوط به جذب سپرده است و به عبارتی این وظیفه اساسی مقدم بر سایر وظایف بانکی است. این مهم در اقتصاد ایران که یک اقتصاد بانک محور نیز هست تاثیرات و اهمیتی دوچندان می یابد.

اما در شرایطی که لزوم کاهش و یکسان سازی نرخ سود سپرده های بانکی یکی از الزامات اصلاح نظام بانکی بیان می شود، توجه به مزیت ها و توانمندی های هر بانک شاخص سنجش موفقیت و نیز شرط حصول به اهداف کلان و بلندمدت در امر جذب منابع جدید است.

بانک ملت نیز به عنوان یکی از بزرگترین بانک های کشور در شبکه بانکی از این قاعده مستثنی نیست. در بین بانک های حاضر در بورس اوراق بهادار تهران، بیشترین سپرده جذب شده مربوط به «بانک ملت» است. این بانک با سرمایه ۵۰ هزار میلیارد ریالی، بیش از ۱۹۲۸ هزار میلیارد ریال سپرده جذب کرده است. به عبارت دیگر، ۳۸ برابر سرمایه، سپرده دارد که معادل ۲۰ درصد کل سپرده‎های بانک‎های حاضر در بازار سهام است.

نکته قابل تامل دراین جا این است که بانک ملت اتفاقا بر خلاف بسیاری از بانک های کشور، سود بالایی نیز به سپرده گذاران پرداخت نمی کند و اگر به شعب مختلف این بانک در هرکجا که سر بزنید به ندرت با طرح‌های سپرده پذیری با نرخ سود بالای ۱۵ و ۱۸ درصد مصوب شورای پول و اعتبار مواجه می شوید.

حال این پرسش مطرح می شود که بانک ملت در سیستم بانکی با چه استراتژی ای توانسته تا این حد موفق عمل کند و چرا عموما سایر بانک های کشور نتوانسته اند روند جذب سرمایه این بانک را در پیش بگیرند؟

خودداری از ورود به رقابت ناسالم افزایش سود بانکی

بنابر این گزارش، کارشناسان معتقدند یکی از استراتژی های موفق بانک ملت در جذب سپرده و منابع ارزان قیمت، وارد نشدن این بانک به رقابت ناسالم برخی از بانک ها در بازی افزایش سود سپرده به سپرده گذاران بانکی بوده است و به نظر می رسد که این بانک تلاش کرده با ارائه خدمات مناسب بانکی و فراهم سازی سبد کاملی از محصولات بانکی برای مشتریان با ارائه سرویس مطلوب، این مهم را به انجام برساند.

محمد بیگدلى مدیرعامل بانک ملت نیز اخیرا در جمع مدیران این بانک عنوان کرده بود: «هیچ گاه وارد رقابت ناسالم در سود سپرده نخواهیم شد».

بدیهی است که نرخ بالای سود سپرده های بانکی، باعث خواهد شد تا بانک ها مجبور شوند جهت پوشش آن نرخ بالایی از تسهیلات پرداختی، دریافت کنند. در نتیجه این امر موجب افزایش هزینه های عملیاتی و همچنین موجب افزایش قیمت تمام شده سپرده های بانکی و رشد پایه پولی در اقتصاد خواهد شد که زیان ها و مخاطرات آن بر کسی پوشیده نیست.

این واقعیت و تجربه ای اثبات شده در بانکداری ایران است که افزایش نرخ سود آنهم در شرایط تورمی، خصوصا با دورزدن مصوبات و قوانین ابلاغی بانک مرکزی، موجب ایجاد رقابتی ناسالم در میان بانک ها و بیش از همه خود شبکه بانکی کشور خواهد بود. چرا که این امر در نهایت منجر به کاهش سودآوری بانک‌، کاهش قدرت بازپرداخت تسهیلات، افزایش مطالبات غیرجاری و افزایش هزینه تجهیز منابع بانک‌ می‌شود و این عوامل موجب خواهد شد بانک‌ها در صورت‌های مالی خود، درآمدهای موهوم شناسایی کنند. چرا که با تقلیل حاشیه سود برای بانک ها، شاید بتوان در یک دوره ترازمالی را مثبت نگه داشته و اثرات زیان بار آن را مخفی کرد اما در نهایت به عدم تعادل در ترازهای مالی خواهد انجامید.

از این روست که در سالی که اغلب بانکها با افزایش زیان صورتهای مالی خود را ارائه کردند، بانک ملت یکی از سودده ترین بانک های کشور بود. در آخرین بررسی ها بانک ملت در گزارش عملکرد ۹ ماهه سال جاری در ۹ ماهه مبلغ ۱۴.۶ هزار میلیارد تومان درآمد حاصل از تسهیلات اعطایی شناسایی کرده که ۳.۳۸ هزار میلیارد تومان بیشتر از سود پرداختی به سپرده گذاران در این دوره بوده است.

ایجاد و توسعه ظرفیت های قابل ملاحظه در بانکداری الکترونیک

به عبارت دیگر بانک ملت ظرفیت های قابل توجهی در بانکداری الکترونیک داشته و با ایجاد تنوع و گسترش در ابزارهای خدمات غیرحضوری توانسته سهم بازار مقتدرانه ای را در این بخش به خود اختصاص دهد. به طوری که هم‌اکنون به طور مستمر بیش از ۲۰ درصد از تعداد تراکنش های پایانه های فروشگاهی کشور متعلق به شرکت وابسته بانک است. همچنین به طور مثال در آذرماه سال‌جاری بانک ملت با در اختیار داشتن بیش از ۲۳درصد از سهم بازار پایانه های فروشگاهی، برای نهمین ماه متوالی در سال ۹۷، رتبه یک سهم بازار پایانه های فروشگاهی را به خود اختصاص داده است. همچنان شرکت پرداخت زیر مجموعه آن یعنی “به پرداخت ملت” با پوشش ۲۳.۷ درصدی از مبالغ بازار کارتخوان فروشگاهی، بالاترین سهم را در اختیار خود دارد.

مشخص است که خدمات الکترونیک بانکی و خصوصا پایانه‌های فروشگاهی جریان قابل توجهی از نقدینگی را به سمت بانک هدایت می‌کنند که منابع ارزان‌قیمتی است.

گستردگی شعب و تعداد روز افزون مشتریان، با ارائه خدمات متنوع بانکی

افزون بر این نباید از گستردگی تعداد مشتریان بانک ملت نیز غفلت کرد. ارائه خدمات به بیش از ۲۰ میلیون مشتری بانکی در بیش از ۱۵۰۰ شعبه در سراسر ایران، ظرفیت بزرگی برای جذب منابع و افزایش سودآوری این بانک ایجاد کرده است.

گفتنی است، در زمینه تسهیلات نیز به نظر می رسد طی سالهای اخیر، بانک ملت بر اساس استراتژی اعتباری تلاش کرده به تدریج از پرداخت تسهیلات کلان به سمت پرداخت‌های خرد حرکت کند، زیرا این امر موجب می‌شود تا ضمن تحریک تقاضا در اقتصاد و رونق تولید، ریسک بانک نیز توزیع شود که همین امر میزان مطالبات معوق این بانک را از سال ۸۸ تاکنون با کاهش ۸ درصدی مواجه کرده و ادامه این روند می تواند در کنترل هزینه ها و سود آوری بانک نقش چشمگیری داشته باشد.